Werking brandstof systeem Boeing 777

“Hoe werkt dat eigenlijk met de benzine in een vliegtuig?” Die vraag kreeg de redactie in een email. We zochten het uit, en gaan uit van de Boeing 777.

Tanks
Een gewone 777 heeft 3 brandstoftanks. Twee mains, in elke vleugel één en een grote center tank. Als de Boeing wordt getankt dan worden eerst de twee mains gevuld. Daarna* gaat de brandstof naar de center totdat er genoeg brandstof inzit, of totdat alles vol is natuurlijk. Schematisch ziet dat er zo uit:

Pompen
Er zijn een aantal brandstofpompen. In de center tank zitten 2 pompen en hun taak is de brandstof naar de motoren pompen (elke motor heeft 1 pomp). Als er nog 1,3 ton aan brandstof is stoppen deze pompen. Het wordt overgenomen door de pompen van de mains. Deze zorgen er voor dat de brandstof uit de mains naar de motoren gaat, de linkermain tank zorgt voor de linker motor en rechts hetzelfde. Het gewicht moet altijd hetzelfde blijven. Beide mains hebben een backup-pomp (AFT). En er is een systeem om brandstof van de ene naar de andere main te pompen om het gewicht gelijk te houden. Ook hier is een pomp en een backup pomp voor. Deze pompen zorgen er ook voor dat als er een pomp van de center uitvalt er toch brandstof bij beide motoren komt.

Laatste beetje
Die 1,3 ton in de center wordt indien nodig naar de mains gepompt, van waaruit het weer naar de motoren gaat. De APU (de generator voor alle electriciteit) krijgt brandstof uit de linker main.

Dumpen
Je komt liever niet in de situatie dat en brandstof gedumpt moet worden, maar soms moet het. Als de piloot deze functie selecteert geeft hij/zij ook aan hoeveel brandstof er over moet blijven. Vervolgens worden de motoren gevoed uit de mains. Tegelijk gaan de pompen van de center aan, alleen gaat de brandstof niet naar de motoren, maar naar een openstaande klep. In beide mains zit ook een (extra) pomp die de brandstof naar zelfde open klep pompt. In de cockpit is het proces te volgen en te zien hoe lang het nog duurt. Brandstof dumpen ziet er zo uit:

Tanks
We kennen nu de center en de mains, maar de 777 is er in verschillende varianten en met een verschillende bereik. We gaan ze even langs:

• De kleinste, de 777-200 heeft vooral een veel kleinere center tank. Bijna alles zit in de vleugels. In beide mains zit 35.000 liter en in de center 47.000. Totaal: 117.300 liter. Voor het fuel balancing zijn 2 buizen tussen de vleugels.
• De 777-200ER en 777-300. Deze tanks sluiten wel aan, zoals op bovenstaand plaatje. In de mains gaat 36.000 liter en de center 99 duizend. In totaal 171.190 liter.
• De grootste standaard tanks vind je in de 777-200LR en 777-300ER. Hier zit 181.270 liter in. 39.000 in beide mains en 103k in de center.
• Tenslotte kan de 777-200LR ook met extra tanks worden uitgerust. Deze tank bevindt zich in het cargoruim en heeft een pomp die de brandstof in de center pompt. Een tank heeft 7.100 liter en de -200LR kan met 3 tanks worden uitgerust. In totaal zit er dan 202.290 liter in. Bijna 2x zoveel als in de basis 777, de 777-200.

In de cockpit valt (uiteraard) te zien hoeveel brandstof er nog is:

*Werkt iets anders in het echt, maar belangrijkste is dat de twee mains vol zitten en het gewicht gelijk verdeeld is.