
Defensie vliegt met ingang van 1 januari 2015 niet meer met de bekende gele AB-412 reddingshelikopter. De toestellen van het Defensie Helikopter Commando worden afgestoten. Daarmee valt binnenkort ook het doek voor 303 Squadron dat is gestationeerd op Vliegbasis Leeuwarden.
De 3 AB-412-helikopters werden dit jaar meer dan 230 keer ingezet om patiënten te vervoeren of om deel te nemen aan zoekacties naar vermiste personen, de SAR-taak (search and rescue). In totaal vlogen de helikopters van 303 Squadron bijna 5.500 levensreddende en spoedeisende vluchten. Vanwege de komst van de nieuwe NH-90 maritieme helikopter is besloten de AB-412’s weg te doen.
Patiëntenvervoer gegarandeerd
Het patiëntenvervoer kwam destijds bij Defensie omdat hiervoor zonder meerkosten de restcapaciteit van de AB-412 SAR-helikopters kon worden gebruikt. Nu de AB-412 wordt weggedaan is er geen restcapaciteit meer. Defensie blijft deze taak echter doen tot er een alternatief is gevonden. Hiervoor worden de komende periode 2 Cougar-transporthelikopters ingezet van 300 Squadron vanaf vliegbasis Leeuwarden. Defensie garandeert zo het patiëntenvervoer voor de Friese Waddeneilanden tot een andere partij deze taak overneemt.
Zoeken en redden
Noordzee Helikopters Vlaanderen (NHV) neemt vanaf nieuwjaarsdag de SAR-taken van de AB-412 over. Het gaat om het opsporen en redden van drenkelingen en evacuaties van schepen en boorplatformen op de Noordzee volledig voor zijn rekening. NHV verzorgt de nachtelijke SAR-operaties al sinds juli 2011 voor Defensie. Vanwege het ontbreken van de benodigde (nachtzicht)apparatuur was de AB-412 niet geschikt voor deze taak.
Over de AB-412
AB-412 reddingshelikopter
De Koninklijke Luchtmacht vliegt sinds 16 februari 1994 met de AB-412 SP reddingshelikopter. De 3 AB-412 SP SAR (search and rescue) helikopters zijn gestationeerd op de Vliegbasis Leeuwarden. Vanaf deze basis worden de helikopters ingezet voor het opsporen en redden van jachtvliegers die hun toestel boven zee moeten verlaten.
Aantal: 3
Lengte: 14 meter
Hoogte: 4,60 meter
Breedte: 2,80 meter
Cabine: 2,34 x 2,44 meter
Hoofdrotor: 4 bladen lengte 7 meter (diameter 14 meter) 324 rotaties per minuut
Staartrotor: 2 bladen lengte 1,3 meter (diameter 2,6 meter) 1.661 rotaties per minuut
Motoren: Pratt & Whitney PT6T-3B Twinpac
Vermogen: 2 x 800 pk (1.600) continue; 2 x 900 pk (1.800) gedurende maximaal 5 minuten; 1 x 970 pk maximaal single engine gedurende 30 minuten
Gewicht: leeg 2.935 kilogram; maximaal 5.400 kilogram
Snelheid: kruissnelheid 216 kilometer per uur; maximaal 255 kilometer per uur
Vliegbereik: 650 kilometer/3 uur met kruissnelheid
Vlieghoogte: maximaal 4.816 meter (16.000 voet)
Registratienummers: R-01, R-02, R-03
Fabrikant: Agusta (onder licentie van Bell helikopters)
Kleur: geel
Passagiers: 13
Communicatiemiddelen: marifoon (onder meer voor contact met centrale amulancepost), C-2000
Navigatiemiddelen VOR, TACAN, ILS; ADF, Doppler, GPS, R-NAV, Weerradar
Overige apparatuur: Nightsun zoeklicht (1.600 Watt); reddingsvlot voor 10 personen; automatisch opblaasbare drijvers voor noodlandingen op het water
Optionele medische apparatuur: 1 brancard, zuurstofpaneel + beademingsapparatuur, propaq.suction unit; defibrillator; EHBO-tas; aansluitingsmogelijkheid couveuse
In gebruik bij: Koninklijke Luchtmacht
De reddingstaak is direct gekoppeld aan het oefengebied voor deze vliegtuigen op Vlieland. Naast deze taak zet de luchtmacht de SAR-helikopters in voor het vervoer van patiënten vanaf de waddeneilanden naar ziekenhuizen op het vasteland en voor het redden van drenkelingen. Aan boord is medische apparatuur geplaatst waaronder een zuurstofpaneel en hartbewakingsapparatuur. Aan het landingsgestel zijn opblaasbare drijvers bevestigd om, indien nodig, de helikopter drijvend te houden. Ook is aan boord van de AB-412 SP een opblaasbare boot aanwezig. Deze biedt plaats aan 10 personen.
Tweety
De Agusta AB 412SP wordt vanwege zijn overwegend gele kleur ook wel liefkozend Tweety genoemd. De Koninklijke Luchtmacht bestelde in totaal 3 helikopters bij de Italiaanse fabrikant Agusta. Ze vervingen begin 1994 de Alouette III als de reddingshelikopter van de Koninklijke Luchtmacht, die ongeveer 25 jaar dienst heeft gedaan als de helikopter van het SAR-(search and rescue)squadron. De toestellen zijn vanwege hun reddingstaak in fel geel en rood gespoten.
Technische details
De AB 412 is in feite een rechtstreekse afstammeling van de roemruchte UH-1. Het kenmerkende klappende geluid van deze helikopter is bij de AB 412 echter verdwenen, omdat de Agusta-Westland helikopter over 4 in plaats van 2 rotorbladen beschikt. Typerend voor de AB 412 zijn de op het ski-onderstel aangebrachte opblaasbare drijvers, die in noodgevallen moeten verhinderen dat de heli na een landing op zee zinkt. Specifiek voor de reddingsrol zijn verder de lier aan de rechterzijde van de romp en het ‘night sun’ zoeklicht dat onder de neus kan worden gemonteerd. In de neus is bovendien een weerradar ondergebracht. Voordat de AB-412 in gebruik werd genomen vloog het SAR-Squadron ongeveer 25 jaar lang met de Alouette III.
Samenwerking met de KNRM
Jaarlijks voert de SAR zo’n 150 vluchten uit. Dat is gemiddeld 3 keer per week, maar in de zomerperiode is dat soms 3 keer per etmaal. Het SAR-squadron werkt tijdens reddingswerkzaamheden nauw samen met vrijwilligers van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM).
Bemanning en apparatuur
Tijdens een actie zijn er altijd 5 bemanningsleden aan boord van de SAR-helikopter. Er zijn 2 vliegers waarvan een de gezagvoerder is, een hoistoperator (de persoon die de lier bedient waarmee de drenkeling uit het water wordt gehaald), een redder en een verpleegkundige. De bemanningsleden hebben, naast de verpleegkundige, allemaal een aanvullende medische opleiding gevolgd. Dit is noodzakelijk voor eventuele medische assistentie tijdens de vlucht.
De helikopter kan 3 liggende patiënten vervoeren. Voor het begeleiden van patiëntenvervoer is de SAR-helikopter uitgerust met de volgende medische apparatuur:
afzuigapparatuur;
beademingsapparaat;
bewakingsmonitor;
hartritmemonitor met defibrillator;
hulp- en verbandmiddelen;
brancard.
Stationering
De Agusta AB 412SP helikopters zijn gestationeerd op de Vliegbasis Leeuwarden en ingedeeld bij het SAR- (‘search and rescue’-) squadron. Een van de helikopters is altijd 24 uur per dag inzetbaar op de Vliehors-range op Vlieland. Vanwege strategische redenen voert de luchtmacht ‘search and rescue’-operaties uit vanaf de Vliehors op Vlieland. Op het Waddeneiland houden vliegtuigen van de Nederlandse luchtmacht en NAVO-partners schietoefeningen. Met het oog op de hoofdtaak van de reddingshelikopters, moet de reactietijd bij ongevallen zo kort mogelijk zijn. Daarom is Vlieland als thuisbasis de meest logische keuze.
©Defensie