Piloten en zeker luchtverkeersleiders hebben er allemaal mee te maken; de vereiste separatie. Soms moet je naar je gevoel te lang wachten om op te stijgen. Het vorige vliegtuig is al lang weg, maar het gevaar zit hem in de wake turbulence. De zogenaamde wervelwinden die achter de vliegtuigen blijven hangen zijn het ergst als het vliegtuig zwaar is, langzaam vliegt, en het liefst ook zonder flaps en met het landingsgestel omhoog vliegt. Hoewel de laatste twee niet opgaan bij het opstijgen of bij het landen, is het vliegtuig in die fase van de vlucht wel zwaar en langzaam. Ideaal dus voor de vorming van de zogenaamde wake turbulence. Dat is ook de reden dat je als piloot soms nog even moet wachten voordat je eindelijk de gashendels naar voren kunt schuiven.
WindTracer van Lockheed uitkomst voor vliegvelden
Misschien wordt de zogenaamde vereiste separatie binnenkort minder. Lockheed heeft namelijk een systeem ontwikkeld dat de kracht en het gedrag van de wind vortices meet en analyseert. Het gaat zelfs een stapje verder; het systeem kan meten waar de turbulentie zich precies bevindt; van hoe hoog boven de baan tot het effect van de al aanwezige wind. De naam van dit systeem is het WindTracer Light Detection and Ranging system, afgekort naar LIDAR. Dit systeem kan het aantal vliegbewegingen tot maximaal 30 procent verhogen. Dit is natuurlijk heel aantrekkelijk voor drukke vliegvelden zoals Schiphol en Heathrow, maar ook voor groeiende vliegvelden zoals Dubai. Op het laatste vliegveld is de WindTracer laatst in gebruik genomen.
Het LIDAR Systeem op Dubai Airport
Het LIDAR systeem bestaat al meer dan 10 jaar. Enkele vliegvelden in de Verenigde Staten gebruiken het al. New York, Houston, Fresno maar ook Hong Kong en laatst dus ook Dubai. Voor het snelst groeiende vliegveld ter wereld is het een heel interessant systeem. De twee landingsbanen van de luchthaven liggen namelijk midden in de stad Dubai. Ruimte om uit te breiden is er dus niet echt, de capaciteit moet echter wel omhoog. Dat kan dus met het WindTracer systeem. Dubai heeft zelfs drie van deze systemen geïnstalleerd om de vereiste data sneller te verzamelen. Deze data wordt verzameld door middel van het analyseren van honderdduizenden starts en landingen. Pas dan kun je grofweg zien hoe de wake turbulence zich gedraagt, tienduizenden starts en landingen later kun je een nauwkeuriger verloop voorspellen en nog veel meer starts en landingen later is de data betrouwbaar genoeg om er procedures van te maken. Ze zijn hier al meer dan een jaar mee bezig, over ongeveer 12 maanden kunnen de autoriteiten op basis van de verzamelde data beginnen met het ontwikkelen van procedures om het luchtverkeer in en rond het vliegveld efficiënter te regelen. Dit gaat waarschijnlijk nog jaren duren.
Time-based separatie is de toekomst
De ontwikkelaars van het LIDAR systeem zijn dan ook al bezig om het systeem naar een hoger niveau te tillen. Ze willen dat de WindTracer op termijn real-time separatie adviezen kan aanbieden. Dit is dan ook uiteindelijk het doel van het systeem. De bestaande apparatuur meet nu al de atmosferische gegevens zoals crosswind, luchtdruk, temperatuur, door middel van samenwerking met de WindTracer kun je zien hoe lang de separatie moet zijn. Hiervoor heb je dus wel per vliegveld statistische gegevens nodig, dit is onder andere Dubai Airport dus nu aan het verzamelen. Misschien is het binnenkort iets voor Schiphol Airport. We weten echter niet of Schiphol nu met de WindTracer bezig is.
Het aanbieden van time-based separation zou voor de luchtverkeersleiding een geschenk uit de hemel zijn. Op dit moment gaat men nog zeer voorzichtig om met wake turbulence. Dit is op zich niet gek, er zijn in het verleden een aantal ongelukken gebeurd met deze wervelwinden. Toch zijn de regels misschien iets te voorzichtig. Er kan op het gebied van efficiëntie nog veel worden verbeterd!
Pre-order nu: schaalmodel van de gloednieuwe KLM A321neo
Nu te bestellen in de webshop! Let op: limited edition.
Verschillend
VWO