Sinds de deregulatie hebben luchtvaartmaatschappijen het niet makkelijker gekregen. Er is sprake van een hevige concurrentiestrijd wat er voor zorgt dat de winstmarges erg klein zijn. Om risico’s te spreiden en concurrentie te verminderen kiezen sommige luchtvaartmaatschappijen ervoor om te fuseren, met de beredenering: “If you can’t beat them, join them”. Na een golf van fusies in Amerika is het belangrijk om naar de gevolgen van fusies te kijken. In Amerika zijn de vier grootste luchtvaartmaatschappijen, samen met hun regionale partners, goed voor 80% van het binnenlandse commerciële luchtverkeer. Deze vier luchtvaartmaatschappijen zijn allemaal ontstaan uit een fusie.
Nadelen
De stad Memphis in Tennessee is een klassiek slachtoffer van een fusie, zo meldt travelmarket report. Ooit was de luchthaven van Memphis een grote hub van Northwest Airlines, maar toen Northwest in 2008 fuseerde met Delta namen de dagelijkse vluchten flink af. “We bevinden ons in Death Valley” zei Vicki Rush, CEO van een reisbureau in Memphis, “we waren ooit het oogappeltje van Northwest maar zijn nu verlaten.” Dit komt doordat Delta een paar honderd kilometer verderop een grotere hub heeft, Atlanta. Na de fusie verhuisde Northwest Airlines naar Atlanta met als gevolg dat men in Memphis het aantal dagelijkse vluchten zag afnemen van 240 naar 40. De stad heeft veel belangrijke routes verloren, onder andere een non-stop naar Amsterdam. “We hadden drie actieve terminals, maar nu is dat er slechts één. Het maakt het moeilijk om conventies of bedrijven aan te trekken en het maakt het leven van een zakenreiziger een heel stuk moeilijker.” Aldus Rush.
Vroeger had Amerika ongeveer 20 redelijk grote luchthavens, waar een paar grote luchtvaartmaatschappijen minstens 75 vertrekkende vluchten per dag uitvoerden. Vandaag de dag telt Amerika ongeveer 10 mega-hubs waar maar één luchtvaartmaatschappij meer dan twee derde marktaandeel heeft. Dit zorgt ervoor dat deze luchtvaartmaatschappijen de ticketprijzen kunnen verhogen, omdat ze niet meer op de sterke concurrentie stuiten zoals vroeger het geval was.
Voordelen
Mede dankzij mega-fusies hebben luchtvaartmaatschappijen in Amerika in vijf jaar tijd hun operationele prestaties verbeterd. Doordat luchtvaartmaatschappijen zijn gefuseerd hebben ze capaciteit uit het systeem kunnen halen wat de operatie efficiënter maakt. Tussen 2008 en 2013 is het aantal binnenlandse vluchten afgenomen, maar het aantal vervoerde passagiers niet, wat resulteerde in betere loadfactors. Het afgenomen aantal vluchten heeft een betere balans gecreëerd tussen de vraag en aanbod van landingsbanen en luchtruim. Luchthavens kregen meer ruimte wat inhield dat ze sneller konden herstellen van verstoringen en er dus minder vertragingen en annuleringen waren.
Fusies geven een luchtvaartmaatschappij meer financiële stabiliteit, daardoor kan deze meer investeren in het verbeteren van de operationele processen zoals het afhandelen van bagage. Tussen 2008 en 2013 is de bagage afhandeling maar liefst 31% verbeterd naar 3,2 verloren bagagestukken per 1000 passagiers bij de gefuseerde luchtvaartmaatschappijen. Verder investeren de luchtvaartmaatschappijen nu meer in de service aan boord en op het vliegveld. Men betaalt nu dus over het algemeen meer voor een ticket, maar de kwaliteit van het product dat men krijgt is flink verbeterd, buiten de betrouwbaarheid van het netwerk, in de zin van minder vertragingen en annuleringen, is ook de passenger experience verbeterd.
Een andere weg
Door de mega-fusies slaat de luchtvaartindustrie van Amerika een andere weg in. Niet gefuseerde luchtvaartmaatschappijen passen hun business models aan. Zo zoeken low-cost carriers (LCC’s) de markt van de full service carrier’s (FSC’s) op om te kunnen concurreren, wat resulteert in hogere operationele kosten en ervoor zorgt dat er een aangepast business model moet worden toegepast.
De stijgende kosten van de LCC’s zorgen voor een groei bij de enkele ultra LCC’s. Ultra LCC’s zijn luchtvaartmaatschappijen met de laagste ticketprijzen, ze maken hun winst op de aanvullende kosten die de passagiers hebben, zo betaal je bij een ultra LCC al voor het meenemen van één stuk bagage. Hoewel ultra LCC’s kritiek ontvingen van een aantal consumentengroepen trekt het business model wel veel passagiers aan. Zolang dit business model succesvol is stimuleert het de luchtvaartmaatschappijen om hun product nog meer op te delen. Het bestaan van ultra LCC’s laat zien dat ondanks de stabiliteit van de concurrentie over de laatste jaren, de markt nog steeds competitief is.
Als laatste is de aard van concurrentie veranderd, passagiers zoeken nu niet slechts de laagste prijs, maar steeds vaker het beste product. Een goede Wi-Fi connectie aan boord kan bijvoorbeeld de doorslag geven voor een passagier om toch de duurdere luchtvaartmaatschappij te kiezen. Om deze reden investeren luchtvaartmaatschappijen veel meer in hun passenger experience. Een goed voorbeeld hiervan is jetBlue.
Conclusie
De mega-fusies van luchtvaartmaatschappijen in Amerika hebben een aanzienlijk positief effect op de binnenlandse luchtvaartindustrie. Terwijl het aantal netwerk carriers is afgenomen de laatste jaren groeit het marktaandeel van LCC’s en ultra LCC’s. Zij bieden de concurrentie die de gefuseerde luchtvaartmaatschappijen ervan weerhoudt de prijzen flink te verhogen. De verbetering van de loadfactors zorgt voor een gezonde balans tussen vraag en aanbod en vermindert vertragingen en annuleringen van vluchten. Samen met de aanvullende kosten is het financiële vooruitzicht beter geworden voor passagiers, ze kunnen nu beter afstemmen met de prijs die ze betalen tegenover de service die ze krijgen. Zolang gefuseerde luchtvaartmaatschappijen hun operaties verder verbeteren kunnen zij zich richten op het optimaliseren van de passenger experience wat de markt competitief houdt.
Buiten de positieve gevolgen van mega-fusies van luchtvaartmaatschappijen zijn er ook nadelen. Sommige luchthavens verliezen een aanzienlijk marktaandeel met als gevolg dat de economische groei van een getroffen luchthaven en de omliggende stad, zoals het voorbeeld Memphis, flink wordt tegengehouden. Dit is de reden dat justitie in Amerika een oogje in het zeil houdt, zo moest American Airlines bij hun fusie met US Airways beloven dat ze blijven vliegen op de belangrijke hubs van US Airways zoals Phoenix en Philadelphia.
Al met al zorgen mega-fusies tussen luchtvaartmaatschappijen voor een andere samenstelling van de luchtvaartindustrie. Voor Europa is het belangrijk deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten te houden, er hebben namelijk al een paar grote fusies plaatsgevonden zoals Air France-KLM, Lufthansa en IAG.
Door: Bas Witte
Bronnen: Travelmarket report, PwC, Justice Department
Unieke kans: win een proefles elektrisch vliegen!
Kom op 5 april langs bij E-Flight Academy op Teuge Airport en maak kans op een proefles elektrisch vliegen.
Verschillend
