Wat is er gebeurd?
Op 14 november 1992 stortte de Yak-40 van vlucht 474 van Vietnam Airlines neer in Vietnam. Ten tijde van de crash kwam de tropische cycloon Forrest langs Vietnam, maar pas enkele dagen later en duizenden kilometers verderop zou die zijn meest verwoestende kracht bereiken en in Bangladesh 600.000 mensen tot evacuatie dwingen. Het weer was zeker uitdagend op 14 november, maar voor de piloten van Vietnam Airlines, die zouden zijn opgeleid om in alle weertypen te kunnen vliegen, zou dit voor niet al te grote problemen hebben moeten zorgen. Het Sovjet toestel, een Yakovlev Yak40jet uit 1976, had 25 passagiers en 6 crewleden aan boord tijdens de fatale vlucht naar Nha Trang Airport die uiteindelijk slechts één persoon kon navertellen. Wat is er dus eigenlijk gebeurd?
Na een daling tot onder veilige hoogte, week het vliegtuig 6 km af van van het ideale glijpad en kwam het in botsing met bomen bovenop een bergkam waarna het 350m verderop neerstortte. Zoek- en reddingsacties werden ondernomen met twee helikopters, twee vliegtuigen met camera’s, en twee oorlogsschepen in nabij gelegen wateren. Uiteindelijk duurde het acht dagen voordat een reddingsteam het wrak vond. Dit is niet bepaald verbazingwekkend aangezien de Vietnamese autoriteiten zeer inadequaat gehandeld lijken te hebben, zowel net na de crash als ook in de weken, maanden, en jaren erna waarin gedegen onderzoek had moeten worden verricht naar het hoe en wat van het ongeluk. De ‘Vietnam Air Accident Inquiry Organisation’ heeft het Vietnamese onderzoeksrapport geanalyseerd waaruit een weinig vergevingsgezind oordeel volgt.
Crashrapport van Vietnam Airlines
Ruim een jaar later op 25 december 1993 werd het crash report gepresenteerd in de Britse Ambassade in Hanoi. Het bevatte weinig informatie en besloeg slechts een half A4tje. Er wordt melding gemaakt van stapelwolken in het gebied, dat het toestel al laag vloog toen het in een luchtzak terechtkwam en daarbij met bomen in aanraking is gekomen. Verder zou er geen onomstotelijk bewijs zijn.
Er worden vijf mogelijke oorzaken genoemd:
1. Aircraft technical problem
2. Violations of flight procedures and air traffic control
3. Destruction by explosives or flammable materials
4. Collision with flying objects
5. Weather conditions.
De eerste vier oorzaken werden in het crashrapport uitgesloten en de enig overblijvende oorzaak is dus slechte weersomstandigheden, terwijl in hetzelfde rapport wordt gemeld dat “all crew members had been issued appropriate pilot licenses and qualified to fly the aircraft in all weather conditions.” De Vietnam Air Accident Inquiry Organisation vraagt zich af hoe weersomstandigheden dan de oorzaak hebben kunnen zijn van de crash. Was de crew hier onterecht toe bevoegd? Is er roekeloos gevlogen omdat de piloten er zondermeer vanuit gingen dat ze alle weersomstandigheden aankonden? Of zijn de bevindingen in het crashrapport onjuist?
Voornaamste kritiek
Vietnam Air Accident Inquiry Organisation
Vietnamese Reports on the Loss of VN 474, Novermber 14, 1992.
Op het vliegveld Nha Trang blijkt niet alles in orde geweest te zijn. Voor een vliegveld omringd door hoge bergen en met heuvelachtige eilanden voor de kust zou meer nodig zijn geweest dan alleen “a simple non directional beacon, broadcasting on a frequency susceptible to weather interference, especially from cumulonimbus clouds.”
De Flight Data Recorder zou te zwaar beschadigd zijn geweest om er veel uit af te kunnen lezen. Toch lijkt er nog uit op gemaakt te hebben kunnen worden dat het toestel de laatste 15 minuten voor de crash aan ‘extreme krachten’ was blootgesteld. “For at least 12 of these last 15 minutes, during which ‘there was up to seven times of sudden changes of the H (altitude), V (speed), and Ny (vertical overload)’ the crew were in contact with Nha Trang. Yet there was no mention of ‘violent turbulence’ at any time during the descent when, according to the FDR, they must have been experiencing great difficulty in controlling the aircraft.” Op deze interpretatie van de beschadigde FDR kan niet blind worden gevaren volgens de VAAIO, aangezien de crew geen woord over slechte weersomstandigheden gezegd lijkt te hebben, en het uitlezen van een zwaar beschadigde FDR slechts in benadering kan gebeuren.
In het crashrapport wordt geen melding gemaakt van een Cockpit Voice Recorder (CVR), of van data hiervan. Ook wordt er niets gezegd over een Ground Proximity Warning System. Verder is in het rapport niet terug te vinden hoe het toestel er verder aan toe was:
“There is no mention anywhere of the configuration of the aircraft, as to position of undercarriage and flaps, or indication of what power the engines were developing at the time of impact. Either from subsequent examination of the engines, study of trajectory between impacts, and the location of the engines. There is no mention of any attempt to estimate the aircraft speed on impact. The configuration would be quite important in the event of meeting strong down drafts, the ability to recover altitude would be restricted if the undercarriage and flaps were deployed, and should the engines have been throttled back for descent the poor acceleration time of pure gas turbines would give a slow response in an emergency. An aircraft of this type, in a clean configuration, and on a cruise power setting, would be little affected by wind shear.”
In het crashrapport wordt er zowel gezegd dat de meeste lichamen onbeschadigd teruggevonden zijn, als dat de personen dood aangetroffen zijn vanwege ernstige verwondingen. Dit is volgens de VAAIO tegenstrijdig en het werpt bovendien de vraag op waaraan de personen zijn overleden die kennelijk ongedeerd waren.
Hoewel er sprake is van ooggetuigen, en hoewel een SAR team binnen twee uur in de lucht was en een tweede team later dezelfde dat over land vertrok, heeft het zeven dagen geduurd voordat de crashsite werd gevonden, en nog een dag langer voordat de enige overlevende geëvacueerd werd. Het is niet duidelijk of zij eerder al was opgemerkt of dat zij in eerste instantie over het hoofd is gezien.
Verwisseling slachtoffers
Er waren drie westerse mannen aan boord. Nadat alle lichamen geborgen waren is er autopsie verricht op de lichamen en zijn ze geïdentificeerd om gerepatrieerd te worden. Maanden later bleek dat de drie mannelijke lichamen zijn verwisseld: in Nederland is de Brit begraven, in Engeland de Zweed, en in Zweden is de Nederlander gecremeerd.
Boek
In de boekenrubriek een recensie van Turbulentie, het boek van Annette Herfkens, de enige overlever van de crash.
[su_spacer size=”40″]