Een sterke concurrentiepositie in de luchtvaart is van levensbelang voor Nederland. In 2009 stelde het kabinet een luchtvaartnota op waarin dit geregeld werd. Dit jaar moet die nota geactualiseerd worden. Afgelopen week sprak de Tweede Kamer met diverse partijen uit de luchtvaartwereld over wat zij belangrijk vinden.
De vaste Kamercomissie voor Infrastructuur en Milieu heeft volgende week een gesprek met staatssecretaris Wilma Mansveld (I en M) over de nota, die na zes jaar vernieuwd moet worden. Om informatie in te winnen werd afgelopen week met diverse partijen uit de luchtvaartwereld en andere belanghebbenden gesproken.
Mainport Schiphol
KLM en Schiphol wijzen allebei op de mainportfunctie, die onder druk staat. Inmiddels is Schiphol in Europa voorbijgestreefd door de luchthaven van Istanbul. Ook KLM zit in zwaar weer, met concurrentie uit de golfregio, vanuit Turkije en van low-cost carriers die Schiphol steeds beter weten te vinden. Beide partijen willen actie vanuit de overheid. “Het in stand houden en verder ontwikkelen van een concurrerende mainport vraagt van overheid, luchthaven en homecarrier een permanente focus op capaciteit, kwaliteit en kosten”, stelde KLM-topman Pieter Elbers.
Over de concurrentie vanuit de golfstaten zijn de meningen verdeeld. BARIN, de nationale koepelorganisatie van CEO’s in de luchtvaart, vindt dat het probleem van het level-playing field moet worden aangekaart bij ICAO. Volgens Steven Verhagen, president van de VNV, gaat dat te lang duren.
Michiel Meijer, directeur van Corendon, is sceptisch over het gelijkheidsideaal: “Luchtvaart is internationaal, we komen iedereen tegen. Er is per definitie geen gelijkheid, we moeten creatiever ondernemen om hier iets tegen te doen.”
Volgens professor Jaap de Wit, hoogleraar transport economics aan de Universiteit van Amsterdam, is er geen wetenschappelijk bewijs voor de vermeende staatssteun die de golfmaatschappijen Emirates, Qatar en Etihad zouden ontvangen.
Hinder
Niet alleen de luchtvaartpartijen waren vertegenwoordigd, ook omwonenden en andere belanghebbenden kwamen aan het woord. Zij hebben kritiek op de leefbaarheid. De Omgevingsraad Schiphol, vertegenwoordigd door Kees van Ojik, geeft aan dat nu al 120.000 mensen ernstig gehinderd worden door vliegtuiggeluid. Elke nacht zouden twintigduizend mensen wakker worden door geluidsoverlast. De voorzitter van Barin vult aan dat er voor miljoenen geïnvesteerd is in isolatie van huizen, maar dat mensen met het raam open willen slapen. Hij zegt daarmee aan te willen geven dat nagedacht moet worden over woningbouw rond de luchthaven.
Als Schiphol groeit, neemt het aantal ‘gehinderden’ toe. Tegelijkertijd levert groei meer werkgelegenheid op. Maar groei heeft ook tot gevolg dat woningbouw rond Schiphol nog lastiger wordt dan het nu al is. Jeroen Nobel, burgemeester van Aalsmeer vindt dat die link, tussen groei en woningbouw, gelegd moet worden. “De groei van Schiphol en de groei van de Nederlandse economie kan niet los worden gezien van woningbouw”, stelt hij.
Regionale luchthavens
De luchtvaartnota is een landelijk document, waar ook de regionale luchthavens in voor komen. Vertegenwoordigers van Eindhoven en Maastricht waren redelijk positief over hoe het nu gaat. Eindhoven ondersteunt met haar focus op point-to-point-verkeer de regionale markt en ontlast tegelijkertijd het niet-mainportgebonden verkeer op Schiphol.
Maastricht Aachen Airport focust zich op dit moment vooral op vrachtverkeer. Dat wil de luchthaven blijven doen. Â Maar om dat te kunnen doen, moet volgens directeur Sander Heijmans het Open Skies verdrag wel blijven bestaan. Diverse partijen rond Schiphol, willen juist dat Open Skies vervangen wordt door een nieuw pakket met afspraken, Fair Skies. Dit zou beter zijn voor Schiphol en KLM.
Woensdag gaan de Kamerleden in gesprek met de staatssecretaris tijdens een algemeen overleg. Op de agenda staan, naast de Luchtvaartnota, het aanpassen van de nachtelijke routes rond Schiphol, de uitbreiding van Lelystad en het overleg tussen de staatssecretaris en Air France en KLM.