Sinds ruim een week is ons land weer een bijzonder vliegtuig rijker. Het gaat om een product uit de De Havilland Canada stal: een DHC-1 Chipmunk met als registratie G-APLO. KLM-medewerkers Piet en Jacqueline Luijken uit Amstelveen zijn de trotse eigenaars van dit prachtige trainingstoestel, dat voorlopig gestationeerd staat op vliegveld Seppe (bij Breda). Up in the Sky was benieuwd naar het verhaal achter de aanschaf van de Chipmunk en sprak met de 47-jarige Piet Luijken, in het dagelijks leven gezagvoerder op een Boeing 777.
Hoe is je vliegcarrière begonnen?
Ik ben geboren in Den Helder en daar begonnen met vliegen bij de Helderse Zweefvliegclub toen ik 16 werd. Na mijn Vwo-diploma behaald te hebben, ben ik naar het Koninklijk Instituut voor de Marine gegaan om marineofficier te worden. In de aanloop naar een mogelijke carrière bij de Marine Luchtvaart Dienst heb ik de opleiding voor motorvliegtuigen gevolgd bij de lokale Aeroclub Maritime. Met m’n vliegbrevet op zak was de keuze tussen varen en vliegen niet moeilijk meer. In 1989 ben ik naar Eelde gegaan om daar m’n vliegopleiding aan de Rijksluchtvaartschool te voltooien. Tenslotte heb ik op de Nationale Luchtvaartschool m’n vlieginstructeur-aantekening behaald.
En toen snel aan de bak als verkeersvlieger?
Eigenlijk wel ja. Ik heb een korte tijd vlieglessen gegeven en kon al gauw bij de KLM aan de slag als co-co op een Boeing B747-300, gevolgd door copiloot op de Fokker 100, gezagvoerder op de Boeing 737 en Airbus A330. En nu vlieg ik al weer een tijdje als captain op de Triple Seven.
In het luchtvaartwereldje ben je ook bekend als vliegtuigspotter en als vlieger bij de KLu Historische Vlucht. Hoe ziet dat?
Ik ben vliegtuigspotter en redactielid van het spottersmagazine Scramble. Ik had ook de wens om iets te gaan doen met warbirds. Ik las er veel over en ontdekte dat staartwielervaring van groot belang was, als ik ooit nog eens met een warbird de lucht in zou willen. Een jaar of vier geleden kreeg ik wat meer vrije tijd, omdat onze dochters naar de middelbare school gingen. Ik ben toen begonnen met vliegen op de DHC-1 Chipmunk G-BWTG van Classic Wings op vliegveld Teuge. In mijn ogen is de Chippie een erg mooi en sierlijk vliegtuig, een prachtig oud-Engels/Canadees ontwerp met vele typisch Engelse fratsen. Bovendien heeft de kist een staartwiel. Na wat ervaring te hebben opgebouwd, en een deelname aan de instructie in formatievliegen tijdens de Chipmeet in Abbeville (tussen Calais en Parijs), was ik klaar voor een volgende stap: vlieger worden op oude luchtmachtkisten bij de Historische Vlucht van de Koninklijke Luchtmacht.
Maar de KLu Historische Vlucht heeft geen Chipmunks…
Dat klopt. Ik ben daar op Gilze-Rijen begonnen als instructeur op de Cessna 172 en PA-18 Super Cub. Inmiddels ben ik ook opgeleid tot copiloot op de B-25 Mitchell en Hoofd Vlieg Trainingen. Ik bleef ook lekker vliegen op de Classic Wings Chipmunk en heb nog twee keer meegedaan aan de Chipmeet. Verder heb ik met de Chipmunk een aantal vliegshows bezocht, als laatste die van Oostwold een half jaar geleden. Mijn vrouw, die senior purser is bij de KLM, gaat graag mee naar de Chipmeets, de jaarlijkse bijeenkomst van Chipmunk-vliegers met hun kisten. Het is daar altijd erg gezellig. Naast het vliegen heerst er een leuke ontspannen sfeer, zijn er ook andere vrouwelijke vliegers en gaan ook veel echtgenoten mee. Eigenlijk zijn mijn vrouw en ik stapelgek op de Chipmunk, mijn vrouw is zelfs gestart met haar vliegopleiding om in een later stadium ook de Chipmunk te vliegen!
Hoe ben je aan de G-APLO gekomen?
Het idee om een eigen Chipmunk te kopen viel gelukkig in goede aarde bij mijn vrouw dus ik kon de zoektocht starten. Dat viel nog niet mee. Er worden niet veel Chimunks te koop aangeboden, hoewel er toch wereldwijd nog zo’n 500 rondvliegen. Bovendien zijn ze meestal zeer snel weer verkocht.
Toen dan ook bekend werd dat de Chipmunk van Classic Air Force G-APLO per veiling verkocht zou worden op 12 september tijdens het Goodwood Festival of Speed, had ik me snel ingeschreven. Tijdens de veiling bleek al spoedig dat ook deze Chipmunk populair was, dus er werd goed geboden. Het werd geen koopje. Gelukkig was mijn laatste bod ook het hoogste en plots was ik de eigenaar van deze schitterende DHC-1.
Kun je iets vertellen over de geschiedenis van de Chipmunk?
Het prototype van de De Havilland Canada DHC-1 Chipmunk maakt z’n eerste vlucht in 1946 vanaf Downsview, Toronto. Het vliegtuig was ontworpen om de beroemde De Havilland Tiger Moth op te volgen als trainingsvliegtuig. Er zijn er ongeveer 1.300 gebouwd voor de Royal Air Force, de Royal Canadian Air Force en diverse andere luchtmachten.
Onze G-APLO is in 1950 gebouwd in Hawarden, bij Liverpool. Het toestel deed dienst bij de RAF met serial WB696. Zes jaar later kwam het vliegtuig op de civiele markt terecht. De Chipmunk heeft in verschillende kleurenschema’s gevlogen bij diverse eigenaren in Ierland, Engeland en Jersey. Het toestel is zelfs kort eigendom geweest van Bahamas Helicopters! De laatste jaren vloog de G-APLO in zwarte kleuren met witte trainingsbanden en z’n registratie in grote witte letters.
Hoe verliepen de voorbereidingen voor de overtocht?
Nadat alle perikelen van de verkoop achter de rug waren, kon de registratie op mijn naam worden gezet. Dat was snel geregeld, net als de stalling op Seppe en de verzekering. Alle papieren waren nu in orde dus het werd tijd voor de overtocht.
Donderdag 8 oktober was het dan zover. Een rug van hoge luchtdruk over de Golf van Biskaje zorgde voor zonnig en licht bewolkt weer. ’s Ochtends vlogen we met de KLM op de eerste vlucht naar Birmingham en daarna in de taxi naar Coventry, naar de Classic Air Force hangar. Onze Chipmunk stond al buiten en de grondwerktuigkundige stond er ontdaan bij. In de ochtend hebben we het veeleisende onderhoudsprogramma voor de Chipmunk besproken en gelukkig was alles helemaal in orde. Zelfs de allereerste logboeken waren nog aanwezig. Dat is goed nieuws voor de checks op de belasting van het vliegtuig en het maximale aantal vlieguren.
De Chipmunk is een vliegtuig met veel uitstraling en ook bij de CAF hadden de aanwezige mannen allemaal wel een band met de Chipmunk. De grondwerktuigkundige vloog er zelf ook veel mee, ook van en naar Goodwood. Een andere aanwezige had veel onderdelen van zijn afgeschreven Chipmunk gedoneerd aan de G-APLO om hem luchtwaardig te houden. Het afscheid viel ze zwaar. We moesten plechtig beloven goed voor de Chipmunk te zorgen en snel weer eens terug te komen.
En hoe ging de oversteek naar Nederland?
Na de tanks volgegooid te hebben was het tijd voor vertrek. Bij de start hebben we als afscheidsgroet goed met de vleugels gezwaaid. Het plan was om via het oosten om Londen heen te vliegen, zuid van Luton en Stansted te blijven en daarna door te steken naar Lydd voor een fuelstop en een lunch. Dit alles op zo’n 1500 voet in uncontrolled airspace. Na de start bleek dat de squelch (ruisonderdrukker) van de radio niet heel goed werkte. We konden de verkeersleiding niet zo goed verstaan. Gelukkig bleek met een of ander knopje op OFF in plaats van ON alles weer goed te werken. Na de start op Lydd staken we direct door met de kortste route over het Kanaal naar Calais om daarna langs de kust van België te blijven richting Seppe. De verkeersleiding van Oostende gaf ons opdracht om dat op 500 voet te doen en we hielden ons daar graag aan. Bij Nederland werd het helaas ietsje meer bewolkt maar wel goed vliegbaar. Voor we het wisten stonden we op onze nieuwe thuisbasis Seppe met onze nieuwe kist. Applaus voor die prachtige DHC-1 Chipmunk! En toen werd het tijd om twee liter olie van de onderkant af te poetsen…..
Wat zijn nu de plannen met jullie Chipmunk?
We willen voorlopig lekker privé met onze Chipmunk vliegen en vluchtjes maken naar de vliegvelden waar onze Chipmeet-vrienden staan. Uiteraard gaan we naar de Chipmeet 2016 in Abbeville, maar ook naar Chipmeets in de UK. We hebben ons opgegeven voor Old Warden en willen ook naar Sywell. We proberen zoveel mogelijk fly-ins in Nederland en België te bezoeken. En af en toe zullen we een gezellig vluchtje maken om ergens te gaan lunchen.
De komende tijd blijft de Chipmunk rondvliegen in het zwarte kleurenschema. De intentie is er wel om hem om te spuiten naar zijn authentieke zilveren kleurenschema, maar dat is een dure grap. De G-APLO blijft voorlopig op Seppe gehuisvest. Misschien gaat hij in de toekomst naar Hilversum, maar Seppe is natuurlijk weer dichter bij Gilze-Rijen, waar we veel zijn voor de KLu Historische Vlucht.
Nog een grappige anekdote tot slot?
Een chipmunk is een wangzakeekhoorn. Die benaming zei mij eigenlijk niks, totdat ik las dat chipmunks model hebben gestaan voor de bekende Disney-figuurtjes Knabbel en Babbel.
Daar zullen mijn vrouw en ik nog wel eens mee geplaagd worden, als we met onze Chipmunk de lucht in gaan!
Verschillend
VWO