Dergelijke busjes kon je als Cessna-eigenaar al in de jaren tachtig van de vorige eeuw krijgen bij de fabriek. Gratis. Dat is altijd verdacht. Cessna wìst dat er wat mis was met de stoelrails. Verschillende incidenten wezen hier op.
Een zekere meneer Cassout uit Florida monteerde deze stoppers toch niet. Hij ging met zijn vrouw en een paar vrienden vliegen in 1989, op een mooie zondag. Bij de landing schoot – waarschijnlijk door de hoge neusstand van zijn Cessna – plotseling zijn stoel uit de rails. Cassout trok de yoke mee in zijn tuimeling. Het toestel overtrok, stortte in een greppel. Alle inzittenden raakten zwaar gewond.
De rechter kende tachtig miljoen dollar schadevergoeding toe. Het op drie na hoogste bedrag ooit aan letselschade in de VS. Het hoogste werd overigens niet betaald aan de mevrouw die haar vagina verbrandde met de hete koffie van McDonald’s. En ook niet aan de mevrouw die haar verregende kat in de magnetron stopte om ‘m te drogen. Maar wel aan een mevrouw die in een rouwstoet liep, en die haar overleden echtgenoot vanuit een matig-geconstrueerde doodskist opeens op straat zag vallen.
Maar goed, ook Cessna moest betalen. Want het ongeluk was te wijten aan faulty design. Cessna, tevens maker van een hele serie glanzende business jets, stond opeens aan de rand van een bankroet. En stopte abrupt met het maken van SEP’s, zeg sportvliegtuigen.
Het ongeluk in Florida heeft enorme invloed gehad. Want het gat-in-de-markt dat Cessna, Piper en Beechcraft achter lieten, werd gevuld door de aanbieders van zelfbouwpakketten. Want die konden niet worden aangeklaagd in dit soort gevallen. De bouwer was zelf verantwoordelijk.
Onder meer daardoor heeft deze tak van vliegsport een eigen bestaansrecht gekregen. De enorme ontwikkeling van de Experimental Category, met de bijhorende coulante regelgeving, was er het gevolg van. Warbirds werden er ook in ondergebracht. Voor luchtvaartliefhebbers was er plotseling enorm veel te genieten. Van glanzend gerestaureerde Corsairs en Mustangs, via Ferrari-achtige toestellen à la de Lancair, tot aan in garages gebouwde pruttelpotten van het type Laurel & Hardy. ‘Oshkosh’ is er door geëxplodeerd, min of meer.
Vorige maand heeft echter de belangrijkste maker van bouwpakketten, Van’s, ooit opgericht door Richard Van Grunsven (juist: Nederlandse roots!) een claim van 35 miljoen aan de broek gekregen. De rechter heeft nog niet beslist, begrijp ik. Maar blijkbaar ziet een slimme advocaat toch mogelijkheden om Richard aansprakelijk te stellen voor de schade die iemand veroorzaakt heeft met een op basis van zijn pakket in elkaar gezet vliegtuig.
Als die schade toegekend wordt, is Van’s onmiddellijk failliet, schat ik zo in. Een ramp voor de hele GA. Rijke eigenaren schijnen nu al hun puntgave toestel te verschroten, uit angst voor claims. Verkopen kan niet eens. Liability is een zeer besmettelijke ziekte. Voorlopig merken we er hier in Europa weinig van. Oh nee, toch wel iets: elke zaterdag lees ik in mijn Cessna-checklist dat ik moet controleren of mijn stoel wel in de rail vergrendeld is.
Sowieso verstandig, merkte ik onlangs, toen ik bij stevig remmen in mijn Suzuki WagonR bij het stoplicht op de Maliebaan opeens met vijf centimeter naar voren schoot. Gevolg: ik moest hier aan denken. Gevolg: ik ging thuis aan het schrijven. Gevolg: u leest nu dit stukje. Maar ik zeg er meteen maar bij: aansprakelijkheid accepteer ik niet.
Pre-order nu: schaalmodel van de gloednieuwe KLM A321neo
Nu te bestellen in de webshop! Let op: limited edition.