Op dit moment is Atlanta International nog de grootste luchthaven ter wereld, met jaarlijks zo’n 100 miljoen passagiers. Het Amerikaanse vliegveld zal die titel echter niet lang meer kunnen behouden, want in Istanbul wordt gebouwd aan een nieuwe luchthaven met véél meer capaciteit.
Overvol
De stad aan de Bosporus heeft nu twee vliegvelden: Atatürk en Sabiha Gökcen. Atatürk is veruit de grootste, met 60 miljoen passagiers per jaar en bijna alle internationale vluchten. Sabiha Gökcen is veel kleiner en richt zich vooral op de binnenlandse markt. In 2015 vertrokken en arriveerden 27 miljoen passagiers van en op dat vliegveld.
Beide luchthavens zijn inmiddels veel te klein. Atatürk heeft eigenlijk maar een capaciteit van 45 miljoen passagiers en barst daardoor uit zijn voegen. Iedereen die er recent is geweest weet hoe ongelooflijk druk het daar bijna altijd is. Sabiha Gökcen, dat nog geen vijftien jaar geleden gebouwd werd om de druk op Atatürk te verlichten, ontvangt nu ook al twee miljoen passagiers meer dan het eigenlijk aan kan.
Snelle expansie
De drukte op de luchthavens van Istanbul heeft twee belangrijke oorzaken. De eerste is de snelle groei van de Turkse economie. In het afgelopen decennium is er een middenklasse van serieuze omvang ontstaan in het land, waardoor steeds meer Turken genoeg geld hebben om te kunnen vliegen.
De tweede oorzaak is de expansie van Turkish Airlines. De luchtvaartmaatschappij stond lange tijd bekend om zijn matige service, oude toestellen en slechte safety record. In de jaren tachtig zag de Turkse overheid het belang in van een goede nationale luchtvaartmaatschappij en begon met investeringen om de kwaliteit en de vloot te vergroten. Erg snel ging het echter allemaal niet.
Begin deze eeuw, gelijktijdig met de snelle groei van de Turkse economie, begon de opmars van Turkish Airlines pas echt. In de afgelopen dertien jaar vervijfvoudigde de vloot van 65 in 2003 naar meer dan 300 vliegtuigen nu. Ook de service werd flink verbeterd, waardoor Turkish al meerdere keren is verkozen tot beste luchtvaartmaatschappij van Europa.
Probleem
Een einde aan de groei van Turkish Airlines is voorlopig nog niet in zicht. Voor de komende jaren heeft de maatschappij bijna 200 toestellen besteld. Het wordt daarmee een steeds grotere concurrent voor de carriers uit West-Europa en het Midden-Oosten. Er is echter één serieus probleem dat de groei in gevaar zou kunnen brengen: gebrek aan ruimte op de luchthavens van Istanbul, de thuishaven van Turkish Airlines.
Gelukkig zag de Turkse overheid dit gevaar ruim op tijd in en ging naar manieren zoeken om dit probleem te verhelpen. Uitbreiding van Atatürk Airport bleek niet mogelijk te zijn, omdat de luchthaven in een zeer druk deel van de stad ligt, omringd door huizen en bedrijventerreinen. Ook verdere uitbreiding van Sabiha Gökcen bleek geen reële optie, waardoor er maar één mogelijkheid overbleef: de bouw van een geheel nieuwe luchthaven.
De bouw
Als locatie voor het nieuwe vliegveld werd een plek aan de Zwarte Zee gekozen, 35 kilometer van Istanbul. De bouwopdracht werd in 2013 gegund aan een consortium van Turkse vastgoedbedrijven, bouwers en investeringsmaatschappijen, waarna in 2014 eindelijk met de constructie kon worden begonnen.
De bouw loopt tot nu toe redelijk voorspoedig, waardoor in 2018 de eerste fase van de nieuwe luchthaven opgeleverd kan worden. In dat jaar gaat terminal 1 open, dat met een capaciteit van 90 miljoen passagiers per jaar en een vloeroppervlakte van ruim een miljoen vierkante meter de grootste terminal ter wereld wordt. Bovendien zijn er dan drie start- en landingsbanen klaar voor gebruik. Reizigers zullen door de bouw van meerdere nieuwe snelwegen en spoorlijnen eenvoudig de luchthaven kunnen bereiken.
In het decennium na de oplevering van fase 1 worden nog enkele kleinere terminals gebouwd, waardoor Istanbul New Airport, zoals de luchthaven nu nog heet, in 2030 een capaciteit moet hebben van 150 miljoen passagiers per jaar. Daarnaast beschikt het nieuwe vliegveld dan over een totale vloeroppervlakte van 1,5 miljoen vierkante meter, zes start- en landingsbanen en 165 air bridges.
Ter vergelijking: Schiphol heeft nu een capaciteit van ‘slechts’ 65 miljoen passagiers per jaar. Door de bouw van pier A en een nieuwe terminal stijgt dat aantal in het komende decennium naar 80 miljoen, ongeveer de helft van wat Istanbul New Airport aankan.
Concurrentie
Hoe lang de Turken hun nieuwe luchthaven de grootste ter wereld kunnen noemen, is nog maar de vraag. In Dubai zijn plannen om een vliegveld te bouwen met een capaciteit van tussen de 220 en 260 miljoen passagiers per jaar, genaamd Dubai World Central. De opleverdata daarvan zijn echter nog onduidelijk, en bovendien betwijfelen experts of het emiraat de kosten voor zo’n groot project wel kan opbrengen. De olie- en gasprijzen zijn lang niet meer zo hoog als ze ooit geweest zijn.
Istanbul New Airport staat er dus voorlopig uitstekend voor om de grootste luchthaven ter wereld te worden en te blijven. Hierdoor zal Turkish Airlines door kunnen blijven gaan met haar explosieve expansie. Terwijl de West-Europese en Midden-Oosterse carriers ruzieën over vermeende oneerlijke concurrentie, is het goed mogelijk dat de Turken de lachende derde worden en er met de meeste passagiers vandoor gaan.
[su_vimeo url=”https://vimeo.com/91706168″]
