Ter ere van de 20-jarige samenwerking tussen motorenbouwer CFM en easyJet, mocht Up in the Sky een kijkje in de keuken nemen in de CFM-fabriek nabij Parijs. We spraken er met Jérôme Gregoire, manager Techniek van de motorenfabrikant.
LEAP
Vol trots toont CFM de assemblagelijn en het testsysteem van de nieuwste motor, de Leap 1. De motor wordt geleverd voor de Boeing 737 Max, Comac C919 en de Airbus A320neo. In tegenstelling tot de concurrente Pratt & Whitney motor voor de A320neo heeft de Leap geen gearbox. Dit is een bewuste keuze van CFM.
Gearbox
In de Leap draait de fan net zo snel als de turbine hem aandrijft; de fan maakt dus exact evenveel omwentelingen als de turbine. Een versnellingsbak zorgt ervoor dat de fan langzamer (of sneller) draait dan de turbine. Volgens Gregoire is een langzamer draaiende fan in theorie de zuinigere optie, desondanks maken ze die niet. “Daar hebben we heel bewust voor gekozen,” aldus Gregoire. “Een gearbox in een turbofan is nog niet voldoende ontwikkeld, er is zoveel dat mis kan gaan met als die extra onderdelen. CFM gaat volledig voor de betrouwbaarheid van de motor.”
Onnodig
Die keuze van CFM pakt volgens de hoofdtechnicus goed uit. “Onze Leap en de motor van de concurrent hebben hetzelfde brandstofverbruik en wij bereiken dat zonder versnellingen. Daardoor hebben we veel minder onderdelen waar iets mis mee kan gaan.” Hij verwacht dan ook geen problemen met de motor, zoals Pratt & Whitney die momenteel wel kent. Door problemen in de software zijn er problemen met het temperatuur-management van de Pratt & Whitney. A320neo leveringen zijn hierdoor maanden uitgesteld. Airbus is in dusdanige mate ontevreden dat de eerste testvluchten met de A321neo worden uitgevoerd met Leap motoren. De oorspronkelijke planning was om dat met P&W’s te doen.
Voorsprong
Als de problemen bij Pratt eenmaal verholpen zijn, gaat hun motor heel veel uren maken. De -in theorie- zuinigere motor met versnellingsbak levert dan data waar de fabrikant weer van kan leren voor de doorontwikkeling. Op de vraag of CFM dan niet achterop raakt, moet Gregoire smalend lachen: “Wij hebben een enorme research & development-afdeling. Daar worden dingen bedacht en uitgeprobeerd die je je niet kunt voorstellen. We testen en ontwikkelen ook alles wat onze concurrenten doen. Wanneer de gearbox volwassen genoeg is, komen wij met een betrouwbare geared turbofan.”
Als voorbeeld voor het uitgebreide doorontwikkelen geeft hij het gebruik van composiet materialen, zoals carbon fiber. “Wij zijn het gebruik daarvan al twintig jaar aan het ontwikkelen”, zegt Gregoire. “Pas in de Leap 1 motor passen we de techniek toe, omdat we na de vele jaren van ontwikkeling zeker weten dat we waar kunnen maken wat we beloven.”
CFM fabriek
Up in the Sky heeft ook een (foto)verslag van de CFM fabriek.
Verschillend
VWO