Bij Mexico denk je aan zon, strand en sombrero’s, maar niet aan moderne architectuur. Daar gaat binnenkort verandering in komen, want het land bouwt aan de meest geavanceerde en duurzame luchthaven ter wereld.
De noodzaak van een nieuwe luchthaven
Mexico Stad is de grootste stad van Noord-Amerika met ruim twintig miljoen inwoners. Doordat steeds meer van hen het zich kunnen veroorloven om te vliegen, is de oude luchthaven van de hoofdstad te klein geworden.
Benito Juárez International Airport heeft in 2007 nog een nieuwe terminal geopend, maar dat was niet genoeg om de snelle passagiersgroei te kunnen bijbenen. De luchthaven is geoptimaliseerd voor achttien miljoen passagiers per jaar, maar in 2015 maakten meer dan twee keer zoveel reizigers van Benito Juárez gebruik.
Het overvolle vliegveld kan niet verder uitgebreid worden doordat er teveel mensen in de omgeving wonen. De Mexicaanse overheid zoekt daarom al bijna twee decennia naar mogelijkheden voor de bouw van een nieuwe luchthaven. Dat ging tot voor kort met horten en stoten.
In 2002 dacht de regering van toenmalig president Vicente Fox een goede locatie te hebben gevonden in de gemeente San Salvador Atenco. De lokale boeren kwamen echter in opstand, omdat zij vonden dat ze te weinig geld kregen voor hun land. Na rellen moest Fox zijn plan opgeven.
Pas in 2014, nadat het project jarenlang op een laag pitje stond, werd een nieuwe locatie gekozen. De regering besloot om het nieuwe vliegveld op het Lago de Texcoco te bouwen, een opgedroogd meer net buiten Mexico Stad. Die grond was al in handen van de overheid, en dus hoefden er dit keer geen boeren uitgekocht te worden.
De architecten
De nieuwe luchthaven wordt ontworpen door een consortium van Foster + Partners (het bureau van de beroemde architect Norman Foster), FR-EE (van de Mexicaanse architect en stedenbouwkundige Fernando Romero) en het Nederlandse NACO (Netherlands Airport Consultants).
Norman Foster staat bekend om zijn bijzondere (luchthaven)ontwerpen. Zo was hij eerder verantwoordelijk voor de architectuur van terminal 3 op Beijing Airport, de luchthaven van Hongkong en Stansted Airport in Londen. In Nederland heeft hij het World Port Center ontworpen, één van de hoogste torens op de Kop van Zuid in Rotterdam.
De Mexicaan Fernando Romero heeft jarenlang voor de Nederlandse architect Rem Koolhaas gewerkt, voor wie hij onder andere het Casa de Musica in Porto heeft ontworpen. Sinds 2000 is hij de eigenaar van architectenbureau FR-EE (Fernando Romero Enterprises). Daarnaast is hij de schoonzoon van Carlos Slim, de rijkste man van Mexico.
Netherlands Airport Consultants is een dochterbedrijf van Royal Haskoning. Sinds de oprichting in 1949 heeft het bureau meegewerkt aan de planning en ontwikkeling van honderden luchthavens over de hele wereld. Bij de realisatie van Beijing’s terminal 3 was NACO een belangrijke partner van Norman Foster.
Het ontwerp
De nieuwe luchthaven van Mexico Stad wordt één van de grootste ter wereld, met 470.000 vierkante meter vloeroppervlakte onder één dak. Bij de oplevering krijgt de luchthaven 95 gates, drie start- en landingsbanen en een capaciteit van 50 miljoen passagiers per jaar.
De terminal van de luchthaven krijgt een gemiddelde dakoverspanning van 100 meter, ruim drie keer zoveel als die van de gemiddelde luchthaventerminal. Op het grootste punt is de breedte zelfs 170 meter, waardoor de luchthaven een ruime en luchtige indruk moet gaan maken.
De nieuwe terminal wordt gebouwd in een X-vorm. Foster en Romero hebben daar onder andere voor gekozen omdat de letter X ook in de naam van Mexico zit. Belangrijker dan de symboliek is de efficiëntie: door deze vorm blijft de looptijd tussen de verschillende gates kort, wat zorgt voor een makkelijke overstap.
Ondanks het moderne ontwerp krijgt de luchthaven ook een authentiek Mexicaans tintje: boven de parkeergarage komt een gigantische cactustuin. Bovendien zijn de aanrijroutes gebouwd in de vorm van een slang, het dier dat onderdeel is van Mexico’s nationale symbool.
Ultramodern
Volgens de architecten en ingenieurs wordt Mexico’s nieuwe luchthaven de modernste ter wereld. Hoewel zo’n claim objectief natuurlijk lastig te verifiëren is, valt er zeker wat voor te zeggen. Het ontwerp heeft revolutionaire elementen.
Doordat de nieuwe luchthaven op een opgedroogd meer wordt gebouwd, is de ondergrond erg zwak. Om te voorkomen dat de terminal wegzakt, wordt deze op een systeem van heipalen gebouwd waardoor de luchthaven niet op de grond staat, maar erop drijft. Ondanks deze structuur zal de luchthaven toch bestand zijn tegen zware aardbevingen.
Daarnaast hebben Foster en Romero de luchthaven op een manier ontworpen waardoor de terminal vrijwel het gehele jaar op kamertemperatuur blijft, zónder de noodzaak van artificiële verwarming of airconditioning. Hoe dat precies werkt is nog niet duidelijk, maar in een gebied met een gematigd savanneklimaat is dat een serieuze uitdaging.
De luchthaven moet erg duurzaam worden. Zo komen er naast het bijzondere ventilatiesysteem grote zonnepanelen en wordt het regenwater opgeslagen en opnieuw gebruikt. Bovendien zijn er door de X-vorm van de terminal geen passagiersbussen en skytrains nodig, wat een hoop energie bespaart. Door al deze keuzes moet het nieuwe vliegveld de eerste luchthaven ter wereld worden met een LEED Platinum milieucertificaat, het hoogst haalbare duurzaamheidsniveau.
Planning
Dit jaar wordt begonnen met de bouw van Mexico’s nieuwe internationale luchthaven, waardoor hij in oktober 2020 klaar moet zijn. Het land heeft dan de grootste hub van Latijns-Amerika. Na de oplevering zal Benito Juárez, het oude vliegveld, gesloopt worden.
De architecten hebben de nieuwe luchthaven zo ontworpen dat deze eenvoudig uitgebreid kan worden naar zes start- en landingsbanen en een capaciteit van 120 miljoen passagiers. Met die uitbreiding wordt echter pas begonnen als de luchthaven meer dan 50 miljoen passagiers per jaar gaat vervoeren.
Verschillend
VWO