In de weekend longreads van Up in the Sky zijn al verschillende topfotografen op luchtvaartgebied de revue gepasseerd. Geen daarvan kan echter bogen op zo’n lange foto-ervaring als de 69- jarige Antoine Roels. Antoine, Twan voor zijn vrienden, is woonachtig in Beveren-Leie en van kindsbeen aan begeesterd door de fotografie. Na een carrière in de Belgische Luchtmacht van 38 jaar is hij nu zaakvoerder van IAPA – International Aviation Photography Agency. Up in the Sky sprak met Antoine over zijn rijke fotografieverleden.
Hoe ben je in aanraking gekomen met de luchtvaart?
“ Naast Wildlifefotografie heb ik ook steeds interesse gehad in de luchtvaart en airshows in binnen- en buitenland. Bij mijn oproeping voor mijn dienstplicht in 1965 was het dan ook maar een kleine stap om in plaats van mijn dienstplicht ineens maar voor een carrière bij de Luchtmacht te kiezen. In eerste instantie was mijn droom natuurlijk piloot te worden, maar een kleine afwijking in kleurenblindheid stak daar een stokje voor. Dus werd het, na scholing in de Technische School Saffraanberg, Air Traffic Control bij de 10 Wing TAC op de vliegbasis Kleine Brogel. Na acht jaar ben ik staf-secretaris geworden bij de 15 Wing Luchttransport op de vliegbasis Melsbroek bij Brussel. Daar zou later ook mijn grote wending tot air-to-air fotografie vorm krijgen. “
Hoe is jouw passie voor air-to-air fotografie begonnen?
“ Tijdens mijn verblijf bij de 15 Wing was mijn interesse in luchtvaartfotografie nogal verwaterd. Ik was toen helemaal weg van wildlife- en vogelfotografie en maakte jaarlijkse safari’s in Kenia, Tanzania, Zuid-Afrika en dat soort landen. Tot het moment dat de Base Commander mij voorstelde om ook eens wat foto’s te nemen van de ‘metalen vogels’, zoals de C-130 Hercules en andere vliegtuigen van de 15 Wing. Deze foto’s bleven ook op de Staf Luchtmacht niet onopgemerkt en zo werd mij een voorstel gedaan voor de job van officiële fotograaf van de Belgian Air Force. Deze job hield naast reportages in binnen- en buitenland over allerhande activiteiten van de luchtmacht ook de taak in van de air-to-air fotografie van de vliegtuigen van de BAF. Na de nodige medische keuringen werd ik geschikt verklaard voor vluchten in alle typen vliegtuigen, van C-130 tot F-16. “
Welke fotoapparatuur gebruik(te) je?
“ Mijn allereerste camera was een Voigtländer, maar deze werd al gauw vervangen door mijn eerste Canon. Na een omzwerving bij Nikon ben sinds het digitale tijdperk weer overgestapt naar Canon. Ik maak gebruik van het beste van het beste, de DX1-camera en verschillende soorten objectieven: ultra groothoek/fisheye, groothoek tot kleine telezoom en de ‘heavy one’s, zoals de 300 en 400mm telelenzen. “
Hoe heb je de overgang van analoge naar digitale fotografie beleefd?
“ In eerste instantie stond ik nogal terughoudend tegenover de overstap naar het digitale tijdperk, maar eens de kwaliteit verbeterde was dit een overgang die niet genegeerd kon worden. Dit betekende echter naast de fototoestellen ook een grote investering in randapparatuur, als een krachtige computer, groter beeldscherm, meer opslagcapaciteit en bewerkingsprogramma’s (Photoshop en Lightroom). Omdat ook de evolutie in de digitale toestellen steeds maar verder verbetert, moet ook daarin steeds maar weer naar betere en meer performante toestellen uitgekeken worden. Ik blijf nog wel met een kleine 20.000 analoge dia’s en negatieven zitten, die ik graag allen gedigitaliseerd zou zien. “
Je hebt in heel veel verschillende typen vliegtuigen gevlogen voor je fotosessies. Staat er nog wat op je bucket list?
“ Oei, dat is een moeilijke vraag. Ik heb heel veel prachtige foto-ervaringen gehad, zoals meevliegen met de displayteams Red Arrows, Frecce Tricolori en Patrouille de France. Ik heb meermaals de geluidsmuur doorboord en was flight crew member bij het Commemorative Air Force B-24/B-29 squadron in de USA. Ik heb F-18 gevlogen met de Top Gun piloten in Naval Air Station Miramar bij San Diego. Tsja, als je in totaal op meer dan 140 verschillende typen vliegtuigen gevlogen hebt, wat kun je dan nog wensen? Misschien een fotovlucht als wingwalker boven op een tweedekker. Of een meerdaags verblijf op een vliegdekschip. “
Wat is één van je meest memorabele fotosessies geweest?
“ Al weer zo’n lastige vraag. Iedere geslaagde fotoshoot, of het nu met een oldtimer, een zweefvliegtuig of een jet is, steeds is het er een om nooit te vergeten. Om er toch een paar te noemen, misschien mijn eerste vlucht op F-16, mijn eerste vlucht met de Italiaanse Frecce Tricolori, of de vele fotovluchten in de C-130, liggend op de open laaddeur en de te fotograferen vliegtuigen op enkele meters voor me. Maar spectaculaire foto’s maak je echt niet alleen maar in vlucht. Ook op de grond, bijvoorbeeld tijdens de Reno Air Races en vele buitenlandse reizen, zijn er steeds wel weer van die memorabele momenten die je nooit vergeet.”
Eén van jouw foto’s is ook te zien op een Belgische postzegel. Hoe is dat zo gekomen?
“ In 1992 deed een vroegere piloot van de BAF, en toenmalig boordcommandant op een Boeing 747 bij SABENA, zijn laatste vlucht van New York naar Brussel. Om van deze vlucht iets speciaals te maken wachtte hem bij zijn aankomst boven Koksijde een formatie van vier F-16’s en twee C-130 ’s op. In formatie werd hij verder begeleid naar Brussels Airport. In afwachting van de ‘join-up’ lag ik, in extreem koude omstandigheden (het was januari), op de open laadklep van de C-130 om enige foto’s te nemen van de vier F-16’s. Daar deze formatie met de F-16’s, de C-130’s en de B-747 ook op de grond niet onopgemerkt voorbij ging, kregen onze PR-dienst en verscheidene kranten de vraag wat er gaande was. Dit was de volgende dag zelfs nieuws voor de frontpagina van sommige kranten. Jaren later, toen de postdiensten een reeks postzegels uitgaven ter gelegenheid van de 50e verjaardag van de NATO en mij vroegen enige foto’s voor te leggen, was de keuze vlug gemaakt.”
De televisieserie ‘Windkracht 10’ was ook in Nederland immens populair. Wat was jouw betrokkenheid bij de serie?
“ In 1996 kreeg ik bezoek van Mr. Erwin Provoost, producer van verschillende films en tv-reeksen. Hij stelde mij zijn project voor: het idee van een tv-serie ‘Windkracht 10’ over de belevenissen van het 40e Rescue smaldeel van Koksijde. Om zijn project voor te stellen en de noodzakelijk ‘Go’ van de VRT te bekomen, had zijn dossier enige foto’s nodig die de reddingsoperaties van het 40e smaldeel uitbeelden. Voor de cover werd een foto gekozen van een vissersboot in onstuimige zee met een Sea King helikopter erboven. Later vertelde Erwin me dat deze foto de doorslag gegeven had voor de ‘Go’ en het beschikbaar stellen door de VRT van de nodige fondsen. Gedurende de twee volgende jaren was ik één van de fotografen die bij de meeste opnamen betrokken was. Het was dan ook aangenaam bij de afkondiging van elke aflevering op televisie steeds mijn naam te zien verschijnen als setfotograaf. “
Waar kunnen de lezers van Up in the Sky jouw fotowerk bewonderen?
“ Een ruim aanbod van mijn foto’s is te zien op de websites www.iapa.be en www.antoine-roels.artistwebsites.com. De foto’s zijn overigens ook te koop in verschillende uitvoeringen en formaten. Verder zijn er ook de Facebook accounts https://www.facebook.com/antoine.roels.iapa.be en IAPA-international aviation photography agency. Naast de air-to-air fotografie ben ik actief in de air-to-ground fotografie voor bedrijven die hun gebouwen ‘in the picture’ willen zetten en toeristische diensten die het mooiste van België willen tonen.”
Heb je nog een fototip voor de lezers van Up in the Sky?
“ Hmm….Nooit een fotoshoot als routine beschouwen, zelfs al is het de honderdste of duizendste keer. Blijf alles keer op keer checken, zeker bij iets bijzonders als een air-to-air fotosessie. Zorg steeds voor een gezonde gemoedsgesteldheid en neem altijd een tweede camerabody als back-up mee. Zorg ervoor dat je nooit tijdens een vlucht moet vaststellen dat je je filmrolletjes/geheugenkaartjes vergeten bent, zoals een collega van mij ooit overkwam, om nooit te moeten zeggen ‘Sorry, ik had een slechte dag’.
Verschillend
