De term ‘hovercraft’ heeft niks te maken heeft met het bekende stofzuigermerk Hoover.
Je zegt dus geen ‘hoeverkraft’, zoals bijna iedereen doet. Je zegt ‘hovverkraft’. Zoals het hoort. Op het gevaar af dat men je een aansteller vindt. Of een kakker. Vooral als je het heel erg Brits uitspreekt. Zoals Stewie, uit Family Guy.
Maar hoe dan ook: vliegtuigdingen goed uitspreken is voor een piloot best belangrijk.
Bombardier wordt bijvoorbeeld vaak uitgesproken als ‘bombàrdjur’. Is prima. Al zegt de Amerikaan doorgaans ‘bombar-díer’. Het einde zoals het Nederlandse woord ‘dier’. Het merk is echter Frans-Canadees, dus ‘bombardjée’ zou de voorkeur kunnen hebben. Zeker ook omdat de fabriek opgericht is door de sneeuwscooter-constructeur Joseph-Armand Bombardier. Zo Frans als maar kan.
Grumman is ‘grummen’, en niet zoals ‘groemen’, zoals velen foutief zeggen. Chinook is ‘tsjunoek’, en niet ‘stjienoek’, zoals iedereen in Nederland zegt. Hurricane, is meer ‘hurriekun’ dan ‘hurrikéén’.
Bij DeHavilland moeten we de ‘de’ niet vergeten. Dus officieel is het dus: “Hé, daar taxiet de DeHavilland van Harry de sloot in!”. Twee keer ‘de’. Even op letten.
Chance Vought, van de beroemde Corsair, die we allemaal het mooiste vliegtuig van de wereld vinden, is genoemd naar de oprichter, Chance, of Chauncy, Milton Vought. Het gebruik van het Engelse woord ‘change’, zoals vaak wordt gedaan, is hartstikke fout. ‘Tsjanss’, moet het zijn. Meer nog meer ‘òò’ dan ‘àà’.
Agusta Bell is niet ‘augusta’, zoals zelfs in boeken en tijdschriften vaak wordt geschreven. Op internet krijg je zelfs meer returns als je ‘augusta bell’ intikt, dan het correcte ‘agusta bell’.
Cessna? Is vaak ‘sessna’ maar eigenlijk ‘tsjesna’. Zal wel hetzelfde zijn als in het woord Tsjechië, Çeskoslovensko. Daar kwam de oorspronkelijke familie Cessna namelijk vandaan, voor die naar Wichita, Kansas, emigreerde.
Embraer staat voor ‘Empresa Brasileira de Aeronáutica’, dus het is ‘embra-er’ en niet ‘embrier’. Zoals ik op de radio onlangs een paar keer hoorde. U weet wel, dat met Koning Alexander.
Bristol Blenheim is een rare. Een Duitse naam aan de Engelse kant, en nog wel tijdens de Battle of Britain. Wordt dus ‘blennum’. De Duitse vliegtuigbouwer van Franse komaf die ‘Dornier’ heet wordt in Duitsland toch meestal wel ‘Dornjee’ genoemd, al heb ik ook wel eens ‘Dornier’ horen zeggen.
Vickers Viscount is ‘vaaikaunt’ en niet ‘viskaunt’. Dat hadden we op school al moeten leren. Maar we hebben tegenwoordig alleen nog maar les in Alternatieve Kunstvormen, dus weten we dit soort dingen niet meer.
De naam ‘Airbus’ moet je sowieso zo weinig mogelijk uitspreken. Wie een vliegtuig willens-en-wetens ‘bus’ noemt verdient het om totaal genegeerd te worden. Maar bedenk bij tegenhanger Boeing wel dat het eigenlijk Duits is (was te verwachten). Dus zou het naar analogie van ‘Goering’ en ‘Goebbels’ ook wel eens ‘Böing’ kunnen zijn. Maar dat lijkt weer te veel op neerstorten, en op concentratiekampen en zo, dus maar niet doen. ‘If it ain’t Böing I ain’t Göing’ is trouwens ook een beetje raar.
‘Concord’, vonden de chauvinistische Fransen in 1968 veel te Engels. Die ‘e’ moest er absoluut bij, van President de Gaulle, destijds. Gewoon stom, want dit mooie vliegtuig is door een in 1945 naar Engeland gesleepte Duitse ingenieur bedacht. Maar nee, het moest toch Concor-dé worden, van die akelige Fransen. En als ‘konkeurde’ worden uitgesproken. Aanstellerij en aandachttrekkerij. Zoals alles in Frankrijk, trouwens.
Helemaal totale onzin ook, want ook toen al sprak er wereldwijd bijna niemand meer Frans (op de Fransen zelf na, en de vier armste volkeren van Afrika). Als wraak spreken alle Engelstaligen het woord gelukkig gewoon als ‘konkort’ uit.
Goof Bakker
Uddel
MBO
Columnist en mede-eigenaar van Up in the Sky. Goof heeft zijn sporen verdiend als reclametekstschrijver en schrijft nog altijd over luchtvaart. Hij publiceerde onder andere in NRC Handelsblad en de Volkskrant. Zijn columns verschijnen zowel op Up in the Sky als in Piloot & Vliegtuig. Regelmatig kiest Goof het luchtruim, de ene keer in een Cessna O-2A, de andere keer in een Yak-52.