Inmiddels heeft Prime Minister Theresa May de Conservative Party Conference toegesproken die van 2 tot 5 oktober in Birmingham plaatsvindt. Hoewel het uiteindelijk en naar ik vermoed niet de bedoeling was om louter en alleen over de Brexit te spreken, maakte dit onderwerp wel degelijk een belangrijk onderdeel uit van de Conferentievoordrachten en discussies. In haar openingsspeech gaf May aan dat de aanvang van de uittreding uit de Europese Unie vóór het eind van maart 2017 moet gaan plaatsvinden. Eindelijk dus duidelijkheid en kan het (voorbereiden van) het echte werk beginnen.
Vermakelijk is het wel om te horen dat May nu al een voorschotje neemt op de inzet van het Verenigd Koninkrijk (VK) in de uittredingsonderhandelingen. Weg met die vermaledijde bemoeizucht van Brussel en de regelgeving die daar bij hoort, maar inzetten op het behoud van het goede en waar het VK (dus) niet slechter van wordt. Precies wat de pro-Brexit-stemmers willen. Een interessante vorm van “cherry picking”, die mijns inziens noch door de Europese Commissie noch door de overige EU-lidstaten zou moeten worden gepikt. De Commissie zou overwegende bezwaren moeten hebben met deze benadering omdat dit strijdig is met een aantal uitgangspunten van het Verdrag en waarden waarop de Unie steunt. De Lidstaten zouden bezwaren moeten hebben omdat er een onbalans ontstaat in rechten en verplichtingen tussen het VK en de lidstaten, en daarmee de voordelen die het VK haalt met de uittreding.
Wat verbeeldt dat perfide Albion zich toch vraag je je af?! Brittania rules the world? (niet meer zou ik zeggen)
Tijdens de EAC-conferentie kwamen de deskundigen met een aantal mogelijke oplossingsrichtingen die elk zo hun eigen voor – en nadelen hebben en mogelijk ook op juridische en/of commerciële bezwaren stuiten. Het eerste model is het model waarin het VK op gelijke voet komt te staan met Noorwegen en IJsland. Het European Economic Area model. Wel meedoen met het gevestigde Europese beleid maar geen zeggenschap (meer) over het toekomstige beleid, zowel in de EU als in EASA en SESAR. Grootste probleem met dit model is dat het VK de vrijheid van personenverkeer juist wil ingeperkt zien. Om die reden lijkt dat pad dus lastig te lopen. Noorwegen heeft overigens al aangegeven hier niet veel voor te voelen.
Het “Zwitserse” model, dat gebaseerd is op 7 separate bilaterale overeenkomsten, lijkt ook op een aantal fundamentele problemen te stuiten. Cabotagerechten zijn in het Zwitserse model tot op heden uitgesloten, maar die zouden in het bilaterale geval met het VK wel overeengekomen kunnen worden. Ook bij dit model vormt het vrije verkeer van personen een belangrijke hindernis. Het derde model is het model dat beter bekend staat als de ‘European Common Aviation Area Agreement(s)’. Hiertoe horen bijvoorbeeld de landen uit voormalig Joegoslavië, Marokko, en Israël. Het laatst mogelijke model bestaat uit een serie van bilaterale Verdragen met individuele EU landen. Het hoeft geen betoog dat van een dergelijk manier van ‘cherry picking’ helemaal geen sprake kan zijn, zonder (en wederom) de fundamentele uitgangspunten van de Unie met voeten te treden en de ongelijkheid tussen EU lidstaten in de relatie met het VK alleen maar te vergroten.
Een duivels dilemma dus, temeer daar luchtvaart maar een klein aspect zal gaan vormen van een veelheid aan onderwerpen waarover overeenstemming tussen het VK en de achterblijvers moet worden bereikt. Vanuit de commercie lijkt, zoals ik in mijn vorige column al stelde, het behoud van de status quo het meest aantrekkelijk, maar de houding en insteek van Mevrouw May zal het er allemaal niet gemakkelijker op maken, temeer daar er binnen de Unie nog een aantal grote pijnpunten ligt, zoals de vluchtelingen, waarop deze landen willen scoren. Wie had een jaar geleden kunnen vermoeden dat de uittreding van het VK zoveel werk voor (Europese) ambtenaren en politici met zich mee zal brengen?
Overigens biedt de uittreding voor de Nederlandse Commissaris Timmermans nog een extra stimulans eens te gaan kijken welke regelgeving ook op het terrein van de luchtvaart als overbodig moet worden gekenmerkt. Vangen we twee vliegen in één klap.
Hans de Jong
Verschillend
