“Mooi bedrijf, Delta”, zegt KLM-topman Pieter Elbers. Hij staat op, pakt een boek van zijn bureau en legt dat pontificaal op tafel: Glory Lost and Found. Over hoe Delta zich terugvocht van een noodlijdende maatschappij tot de toonaangevende airline die het vandaag de dag is. “Ik heb daar goed naar gekeken bij wat we bij KLM doen.”
We spreken de president-directeur van KLM medio december. “Toen ik in oktober 2014 als topman aantrad, heb ik vastgesteld dat er veel moest veranderen. KLM was op alle terreinen achtergebleven ten opzichte van de snel veranderende wereld om ons heen.” De vloot was verouderd, het netwerk te statisch en de arbeidsvoorwaarden niet meer van deze tijd. De tijd van de prijsvechters en Golfcarriers. “Het was zaak het roer snel en fors om te gooien.”
Doemscenario’s
Volgens Elbers werd hij daarbij in eerste instantie wel gehinderd door ‘veel ruis’, waarmee hij doelt op berichten in de Nederlandse en Franse media over duizenden ontslagen, een Franse greep in de KLM-kas etcetera. “Ondanks het feit dat je dat probeert te voorkomen, komen er veel doemscenario’s voorbij. Het eerste jaar moesten we een sense of urgency creëren. Bij de vakbonden was gelukkig wel begrip voor de situatie.”
Up-to-date
Op basis van hoe Delta dat eerder deed, maakte Elbers een flight plan. Met besparingen en investeringen, steeds voor een periode van één jaar. “Het uitgangspunt bij alles is: groei in ruil voor productiviteit en investeringen in ruil voor marge.” Nadat KLM het eerste jaar de bezuinigingsdoelen via de cao’s kon realiseren, werd geïnvesteerd in het up-to-date krijgen van de businessclass en vlootvernieuwing. Het tweede jaar werd dat doorgezet en konden ook meer bestemmingen aan het netwerk worden toegevoegd.
Doorpakken
Met succes; het aantal passagiers en de winst groeide en groeit. “Waardoor het idee gaat leven dat de besparingen wel wat minder kunnen,” zegt Elbers. “Maar dat is juist niet de bedoeling. We zijn op de goede weg, nu moeten we doorpakken. Elke besparing levert de mogelijkheid om verder te groeien. Meer bestemmingen, meer vluchten.” De topman begrijpt dat er bezuinigingsmoeheid is. Hij begrijpt ook dat met name de snelheid waarmee bezuinigingen worden doorgevoerd, nieuw is voor KLM’ers.
21 jaar
“Binnen KLM bestaan lange dienstverbanden, van gemiddeld 21 jaar. Dat is iets om trots op te zijn, tegelijkertijd maakt het veranderen lastig. Het gaat om mensen met zeer diverse achtergronden. Als ik dan op medewerkerssessies zie hoe mensen -die al zolang bij KLM werken- zich herpakken, door bijvoorbeeld op een nieuwe functie te solliciteren, dan ben ik echt onder de indruk.” De ceo is trots dat KLM naar verwachting dit jaar voor het eerst door de grens van 30 miljoen passagiers gaat. “2016 is het jaar waarin de eerste vruchten worden geplukt van de nieuwe strategie.”
Etihad
Elbers wijst erop dat op het gebied van partnerschappen, KLM veel heeft geïnvesteerd in de relatie met de Chinezen en Jet Airways. Met Etihad lijkt de verhouding behoorlijk bekoeld. Een innige band met de Golfcarrier leek vooral een wens van voormalig Air France-KLM topman, De Juniac. Sinds 2012 delen KLM en Etihad vluchtnummers, een jaar later werd dat uitgebreid tot een twintigtal en sindsdien is het stil. “Ten opzichte van een jaar geleden, zijn we nu iets meer in gesprek over hoe een volgende fase eruit zou kunnen zien. Maar het klopt dat er dit jaar geen vooruitgang is geboekt op dat terrein.”
Joint-venture
Etihad is ook aandeelhouder in Alitalia. De Italiaanse carrier zegde vorig jaar de Europese joint-venture met KLM en Air France per januari aanstaande op. Dit kan vervelende gevolgen hebben voor KLM. KLM lijkt met het opzeggen van het samenwerkingsverband een oude vriendin te verliezen. Met Etihad is het niet echt veel meer geworden dan een flirt. De relatief nieuwe partners, Jet en China Eastern, zijn vooral dankzij Delta met KLM verbonden.
Backbone
“Delta is verreweg onze grootste en belangrijkste partner. We hebben samen achttien dagelijkse vluchten, heel veel groei zit daar niet in. Op andere vlakken valt er wel nog wat te winnen”, volgens Elbers. Hij denkt daarbij met name aan engineering en onderhoud. “Dankzij de samenwerking met de Chinezen en de activiteiten in Brazilië, zijn we minder afhankelijk geworden van de Noord-Atlantic, maar dat blijft natuurlijk de backbone van ons long-haul netwerk.”
Boek
Bij Delta klotsen de dollars vandaag de dag tegen de plinten. Net als de Golfcarriers heeft de Amerikaanse maatschappij de strategie om belangen te nemen in strategische partners. Zouden ze geïnteresseerd zijn in een belang in KLM? “Daar kan ik natuurlijk niet op reageren”, haast Elbers zich te zeggen. “We zijn een beursgenoteerd bedrijf.” Ondertussen ligt Glory Lost and Found nog steeds pontificaal op tafel. “Goed boek”, zegt Elbers met een glimlach. “Kan het iedereen aanraden.”
Verschillend
