Afgelopen weekend bezocht Staatssecretaris Dijksma van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu Aruba voor een bliksembezoek. Dit na alarmerende berichten van de inspectie (ILenT) dat het toezicht op de luchtvaartsector in het Caribisch deel van het Koninkrijk te wensen over laat. Directe aanleiding vormden de perikelen rondom InselAir en het aan de grond houden van een aantal toestellen van InselAir Aruba door de Arubaanse luchtvaartautoriteit.
Dat de problemen op Curaçao met het toezicht al langer speelden, kan voor de Nederlandse bewindslieden niet helemaal als een verrassing komen. Het Nederlandse ministerie is al in 2011 door Curaçao gevraagd om een analyse te maken van de bevindingen die toentertijd door de FAA waren gedaan (en waardoor Curaçao in Categorie 2 was beland). Met deze analyse met bijbehorende tijdpaden voor de oplossingen is toentertijd door de toenmalige regering van Curaçao niet veel gedaan, en met name voor zover het de betrokkenheid van de Nederlandse luchtvaartautoriteit betrof.
Met het zicht op een toekomstige audit van ICAO voor het gehele Koninkrijk lijkt het klokje geleidelijk richting twee voor twaalf te tikken, dus een goede aanleiding voor de staatssecretaris om met haar ambtelijk gevolg hals over kop richting Aruba te reizen en te kijken wat er te redden valt. Maar goed: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald zullen we maar denken.
Het feit dat de regering van Curaçao inmiddels (weer) sinds dat zelfde weekend demissionair is, helpt ook niet. De ambtenaren gaan – mag ik hopen – wel braaf meewerken, maar het ontbreken van een politieke stok achter de deur maakt het lastig om de samenwerking tussen de inspecties te laten beklijven, temeer daar het in Curaçao ook nog een kwestie van tekort aan menskracht is. Het papier is geduldig en er is dus een samenwerking en assistentie afgesproken.
Maar wat zich wreekt is – zoals ik al eerder schreef – de eigen verantwoordelijkheid van de luchtvaartautoriteiten van de verschillende delen van het Koninkrijk. De Staatssecretaris is vooralsnog niet bij machte om de regie voor het totaal over te nemen, tenzij de Rijksministerraad daartoe besluit, en dat zie ik helaas ook niet snel gebeuren. Wellicht dat een vergelijkbare oplossing als met de Commissie financieel Toezicht een oplossing biedt om de reputatie van het Koninkrijk nog enigszins te redden, maar ik betwijfel of die er komt. Misschien moet eerst de wal het schip keren.
Met de geleidelijke déconfiture van InselAir komen ook de luchtverbindingen tussen de Benedenwindse eilanden in gevaar. KLM heeft bij monde van Elbers al eerder aangegeven dat het opzetten van een Caribische dochtermaatschappij niet in de strategie past. Ook een wederopstanding van het eerder ter ziele gegane Dae lijkt lichtjaren weg en dan blijft er (dus) niet heel veel keuze over. De Nederlandse regering pompt er geen geld in, aldus Dijksma, maar erkent wel dat het vervoer tussen de ABC-eilanden een quasi openbaar vervoer-karakter heeft. Het lijkt me dat de toekomstige nieuwe regering van Curaçao haar geld wel beter kan besteden dan aan een luchtvaartmaatschappij die nu al aan het financieel infuus ligt.
Is er dan een oplossing te vinden? Ik vrees dat dit heel moeilijk gaat worden. Kennelijk is er onvoldoende privaat kapitaal voorhanden om een levensvatbare luchtvaartmaatschappij in de lucht te houden; helemaal gelet op de beperkte schaalgrootte van het netwerk. Buitenlandse maatschappijen toestaan op routes binnen het Koninkrijk lijkt me ook geen scenario waar direct naar gekeken moet worden, tenzij er een zak met geld in het vooruitzicht wordt gesteld om aan die OV-verplichting handen en voeten te geven. Dat is vanuit Nederland – als ik Dijksma goed beluister – niet te verwachten.
‘Tom Poes, verzin een list’ zou Olivier B. Bommel zeggen.
Verschillend
