ICYMI: Luchtvaartagenda politieke partijen

In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen deed Up in the Sky een rondgang langs de acht grootste partijen* en vroeg hen naar de partijstandpunten in vijf actuele luchtvaartthema’s. Lees hier hoe de luchtvaartagenda van de politieke partijen eruit ziet.

Toekomst Schiphol

Up in the Sky vroeg politieke partijen naar hun standpunt over de toekomst van Schiphol. Moet de luchthaven wel of niet doorgroeien en op welke manier?

 
CDA
Het CDA wil vasthouden aan de afspraken binnen het Aldersakkoord: “We moeten ons houden aan het Aldersakkoord en er ook naar streven dat zodra het akkoord afloopt een nieuw akkoord wordt gesloten. Daar staan duidelijke afspraken over de grenzen van de groei.” Volgens de partij moet de luchthaven nu eerst verder met wat mogelijk is: “Lelystad moet nog beginnen met de opvang van de ‘overdruk’ van Schiphol. Dus laten we nu eerst doen wat we afgesproken hebben.”

D66
Voor D66 is het belangrijk dat Schiphol kan blijven groeien, mits de luchthaven de overlast beperkt. “D66 wil het groeiplafond op Schiphol van 500.000 vliegbewegingen tot 2020 handhaven. Voor na 2020 hebben we afgesproken dat er alleen groei kan plaatsvinden als de geluidsoverlast wordt teruggedrongen. Schiphol moet maximaal voordeel geven aan schonere en stillere vliegtuigen. Daarnaast won Schiphol onlangs nog een prijs voor de natuurlijke barrières rond Hoofddorp en omgeving die de geluidshinder door vliegtuigen fors tegengaan. Dat soort innovaties wil D66 maximaal toepassen.”

GroenLinks
GroenLinks is geen voorstander van de uitbreiding van Schiphol: “Omwonenden ondervinden te veel geluidsoverlast en hun gezondheid wordt geschaad door het ultrafijnstof dat vliegtuigen produceren.” Net als het CDA stelt GroenLinks dat Schiphol niet om het Aldersakkoord heen kan: “Op dit moment gelden de Aldersafspraken. Daar moet Schiphol zich aan houden.”

PvdA
De PvdA stelt in haar verkiezingsprogramma dat Schiphol moet kunnen groeien. “De luchtvaart is goed voor ruim 300.000 banen. Dat is positief. Schiphol mag groeien door vooral stillere vliegtuigen toe te laten, want bij groei moet er altijd oog zijn voor de belangen van omwonenden. Schiphol wordt ontlast door vliegveld Lelystad uit te breiden.”

PVV
De PVV is vóór een uitbreiding van Schiphol, maar was niet bereikbaar voor commentaar. In het verkiezingsprogramma van de partij is geen toelichting gegeven over het standpunt.

SP
Ook de SP onderstreept het Aldersakkoord: “De SP zet een stop op de groei van Schiphol, zoals afgesproken in het Aldersakkoord. Het openbreken van dit akkoord omdat Schiphol aan de maximale grenzen komt is voor de SP geen optie. Dit is niet uit te leggen richting omwonenden die de overlast van de luchthaven alleen maar hebben zien toenemen.” Volgens de partij is vooral kwaliteit van belang: “De luchthaven moet kwalitatieve verbindingen en ondersteunen van de homecarrier KLM als belangrijker doel hebben dan ongeremde groei.”

VVD
De VVD wijst op het belang van Schiphol voor de economie en is voorstander van verdere uitbreiding. “Verdere groei van Schiphol is essentieel voor de Nederlandse economie, hier moet ook de komende jaren ruimte voor blijven. Dit kan uiteraard alleen met aandacht voor het beperken van de overlast van omwonenden. Doordat vliegtuigen steeds stiller en zuiniger worden is er ruimte voor groei zonder dat de overlast toeneemt.”

50Plus
Ook 50Plus is voorstander van een uitbreiding van Schiphol, zo blijkt uit het verkiezingsprogramma. De partij vindt ook dat de luchthaven voorop moet lopen wat betreft duurzaamheid. “Luchthaven Schiphol is een belangrijke factor in de Nederlandse economie. Rekening houdend met geldende milieuregels en omwonenden moet Schiphol kunnen blijven uitbreiden. Lelystad kan een ‘overloop’ vormen voor de luchthaven Schiphol. Wat 50PLUS betreft moet Schiphol koploper worden in het terugdringen van emissies.”

[su_divider size=”2″ margin=”10″]

Groei regiovliegvelden

Up in the Sky vroeg politieke partijen naar hun standpunt over de ontwikkeling van regionale vliegvelden. Hoe ziet de toekomst eruit van met name Lelystad Airport, Eindhoven Airport en Rotterdam The Hague? Ook is de vraag gesteld of en hoe de mainport moet doorontwikkelen.

 
CDA
Volgens het CDA is er ruimte voor de regiovliegvelden om te groeien. “Binnen de Aldersafspraken kan dat. De grenzen voor Lelystad en Eindhoven liggen duidelijk vast. Bij Rotterdam krijgen we wel de discussie over de politiehelikopters en de traumahelikopters. Het CDA staat positief over de groei van regionale luchthavens, maar ook daar moet rekening worden gehouden met geluidsoverlast van omwonenden en de gemaakte afspraken die er zijn.”

De partij ziet wel een opgave in het ontwikkelen van de mainports: “Het effectueren van de scheiding van het mainport gebonden vliegverkeer en het vakantie-vliegverkeer is nog wel een uitdaging. Ook landzijdig (wegen en spoor) liggen er uitdagingen om de mainports goed te laten functioneren. Het CDA is wel van mening dit zoveel mogelijk te stimuleren, omdat het ten goede komt van onze economie.”

D66
Ook D66 is voorstander van ontwikkeling in de regio. “Schiphol heeft niet per se baat bij simpelweg méér vliegbewegingen. Het is voor Schiphol vooral belangrijk dat er genoeg ruimte is voor ‘mainportverkeer’, grotendeels lange afstandsverkeer. Daarin ligt namelijk de kracht van Schiphol. Wat D66 betreft krijgen we het voor elkaar dat er veel minder vakantievluchten opstijgen en landen vanaf Schiphol. Dat creëert ruimte om te groeien in het type vluchten die belangrijk zijn voor het netwerk van Schiphol. Daarom is D66 voorstander van de ontwikkeling van Lelystad Airport en overige regionale luchthavens, mits er ook daar een goede balans gevonden wordt met de omwonenden en de omgeving.”

Een mainport is voor D66 alleen acceptabel onder een duurzaam beleid: “D66 staat voor een duurzame ontwikkeling van de mainport. De luchthaven moet goed bereikbaar blijven. Het veiligheidsniveau moet altijd op orde zijn. Daarnaast wil D66 dat Schiphol de meest duurzame luchthaven ter wereld wordt. De overheid moet samen met Schiphol daarin investeren.”

GroenLinks
GroenLinks is tegenstander van de uitbreiding van de regionale luchthavens. “Regionale luchthavens zijn zelden levensvatbaar en leveren, net als de nationale luchthavens, veel overlast voor omwonenden op. Het verdienmodel van Lelystad, net als dat van veel regionale luchthavens, is hoofdzakelijk gebaseerd op de parkeerinkomsten. Aan de luchtvaart zelf wordt weinig verdiend en de lokale economie wordt er ook weinig beter van. Kortom: beter van niet. Lelystad Airport gaat fungeren als ‘overloopgebied’ van Schiphol, d.w.z. dat de vakantievluchten en prijsvechters overgeplaatst worden naar Lelystad, zodat op Luchthaven Schiphol ruimte ontstaat voor intercontinentale vluchten. Dat betekent dat inwoners van Lelystad, tot zelfs Zwolle aan toe, geconfronteerd zullen worden met overlast. Hetzelfde geldt voor de uitbreidingsplannen van Eindhoven en Rotterdam. Het is hoog tijd dat voor met name de korte vluchten serieuze alternatieven worden ontwikkeld, denk bijvoorbeeld aan meer en snellere internationale treinverbindingen. Dat is ook nog eens vele malen beter voor het milieu.”

De partij zegt over de ontwikkeling van de mainportfunctie: “De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur is tot de conclusie gekomen dat Luchthaven Schiphol niet als mainport moet worden gezien. Beter is het volgens de Raad om in te zetten op biobased economy en nieuwe mondiale routes voor luchtvaart. GroenLinks steunt dat.”

VVD
De VVD benadrukt de kansen door ontwikkeling in de regio. “Eindhoven en Lelystad gaan de komende jaren tot 70.000 vluchten van Schiphol overnemen, dat ontlast Schiphol en biedt kansen voor het bedrijfsleven en werkgelegenheid in Brabant en Flevoland.”

Als tegenstander van GroenLinks is de VVD wel voorstander van de mainport: “De VVD is voorstander van behoud van mainportbeleid voor Schiphol. Luchtvaart is een wereldwijde bedrijfstak en dat vraagt om een specifieke aanpak, met extra aandacht voor bereikbaarheid over land en door de lucht, het kostenniveau en de regeldruk.”

SP
Net als GroenLinks is de SP geen voorstander van grotere regionale luchthavens. “De SP is tegen de opening van Lelystad. Niemand wordt enthousiast van deze regionale luchthaven onder de rook van Schiphol midden in een vogelrijke omgeving. De luchthaven zorgt voor extra overlast, is erg complex wat betreft aanvliegroutes en geen van de luchtvaartmaatschappijen heeft veel zin om hier naar toe te verhuizen. Met Eindhoven zijn recent afspraken gemaakt voor groei en Rotterdam kan wat de SP betreft alleen groeien als deze groei wordt gehaald uit schonere en stillere vliegtuigen.”

De SP zegt over Schiphol als mainport: “Schiphol is momenteel al een belangrijke Mainport. Uiteraard moet deze ook de komende jaren ontwikkeld worden, maar dan wel op een duurzame wijze. Niet klakkeloos nieuwe bestemmingen toevoegen maar kijken of dit wel een meerwaarde heeft. De netwerkkwaliteit van KLM moet hierbij het uitgangspunt zijn. Dat betekent dat de SP striktere regels wil stellen als het gaat om selectiviteit.”

PvdA
De PvdA was niet bereikbaar voor commentaar. In het verkiezingsprogramma schrijft de partij over regionale groei: “Eindhoven Airport mag na 2020 blijven groeien, maar niet harder dan tussen 2016 en 2020. Draagvlak in de omgeving is belangrijk, de nachtvluchten worden daarom niet verder uitgebreid en er komt een groter leefbaarheidsfonds zoals bij Schiphol. Bovendien krijgt de luchthaven na 2020 een eigen treinstation om de landzijdige ontsluiting te borgen.”

50Plus
In het verkiezingsprogramma van 50Plus zegt de partij: “Bestaande regionale luchthavens mogen hun activiteiten voortzetten of uitbreiden met inachtneming van de lokale regelgeving.” De partij was niet bereikbaar voor commentaar.

PVV
De PVV was niet beschikbaar voor commentaar. In het verkiezingsprogramma van de partij is geen standpunt ingenomen over de ontwikkeling van regionale luchthavens.

[su_divider size=”2″ margin=”10″]

Herinvoering vliegtaks

Up in the Sky vroeg politieke partijen naar hun standpunt over een herinvoering van de vliegtaks. Up legde de vraag voor of de vliegtaks opnieuw moeten worden ingevoerd en waarom.

 
CDA
Het CDA ziet een vliegtaks niet slagen: “We willen geen lastenverzwaring. Daarmee werk je de oneerlijke concurrentie alleen maar verder in de hand.”

D66
Volgens D66 is vliegbelasting niet gunstig voor de economie. “Een belasting op vliegtickets is ineffectief en schadelijk voor de economie en onze werkgelegenheid. Een vliegtaks zorgt er slechts voor dat vluchten zich verplaatsen naar het buitenland, waardoor het milieueffect gering is.” De partij wijst op het verleden: “Een eerdere invoering van de vliegtaks in 2007 leidde ertoe dat 1 miljoen passagiers uitweken naar het buitenland en een omzetderving van 1,2 miljard euro.”

GroenLinks
GroenLinks is juist voorstander van belasting op vliegtickets. “Vliegtickets zijn veel te goedkoop, waardoor milieuvriendelijker alternatieven voor luchtvaart, zoals de trein, het afleggen. Luchtvaart veroorzaakt grote maatschappelijke kosten (gezondheids- en milieuschade) die moet worden doorberekend in de ticketprijs.”

SP
De SP is tegen de invoering van vliegtaks en sluit zich aan bij het punt van D66. “Een vlakke nationale taks is een onzinnig beleid omdat het niet aanzet tot verduurzamen en ook niet leidt tot minder vluchten. In verleden hebben we gezien dat dit vooral vluchten verplaatst naar luchthavens in België en Duitsland.” De partij kiest liever voor het belasten van luchtvaartmaatschappijen: “De SP kiest voor een extra heffing op oude vliegtuigen die relatief meer lawaai produceren en een hoger verbruik hebben. Dit gaat om een bedrag van 200 miljoen per jaar. Aan de andere kant compenseert de SP 200 miljoen door de kosten van de security op Schiphol niet langer door te belasten aan luchtvaartmaatschappijen. Op deze manier worden airlines gestimuleerd om met moderne vliegtuigen op Schiphol te vliegen.”

VVD
De VVD voelt niks voor het herinvoeren van de vliegtaks. Een verdere toelichting heeft de partij niet gegeven.

PvdA, PVV, 50Plus
De partijen hebben niet gemotiveerd of ze voor of tegen de herinvoering van de vliegbelasting zijn. In de partijprogramma’s van de partijen zijn ook geen standpunten hierin genomen.

[su_divider size=”2″ margin=”10″]

Luchtvaartconcurrentie

Up in the Sky vroeg politieke partijen naar hun standpunt over luchtvaartconcurrentie. Wat moet de overheid doen aan de concurrentie door golfmaatschappijen en prijsvechters. Of is dit geen taak van de overheid?

 
CDA
Het CDA zet zich in tegen oneerlijke concurrentie: “Het CDA heeft verschillende keren aandacht gevraagd voor oneerlijke concurrentie. Het ligt nu vooral bij Europa omdat de onderhandelingen ook via Europa lopen. Het CDA heeft dat met haar Europese volksvertegenwoordigers goed afgestemd en zal de noodzaak en de ernst ervan blijven benadrukken.”

D66
Ook D66 wijst naar Europa: “Dit vraagt om een Europese oplossing. We moeten als Europa één vuist maken en als blok scherpe luchtvaartverdragen uitonderhandelen. We moeten ons niet tegen elkaar laten uitspelen door niet-Europese luchtvaartmaatschappijen. Ook moeten we in Europees verband strengere regels vastleggen over tegengaan van uitbuiting, slechte arbeidsomstandigheden en zaken als pay-to-fly, waar ook prijsvechters zich aan moeten houden.”

GroenLinks
“GroenLinks is tegen overheidssteun door bijvoorbeeld rechtstreekse financiële bevoordeling of lagere luchthavengelden.” De partij heeft niet verklaard welke aanpak hiervoor nodig is en op welk niveau.

PvdA
De PvdA wil oneerlijke concurrentie aanpakken. “Oneerlijke concurrentie voor de KLM willen we bestrijden door in EU-verband maatregelen te nemen tegen die maatschappijen die met staatssteun KLM dwarszitten.”

SP
Net als D66 wijst ook SP op de arbeidsomstandigheden. “De SP strijd voor eerlijke arbeidsvoorwaarden in de luchtvaart. Hier passen schijnzelfstandigheid, pay-to-fly en te hoge werkdruk niet bij. We zien dat sommige prijsvechters zoals RaynAir en WizzAir zich hier schuldig aan maken. Op initiatief van de SP is het ministerie een onderzoek gestart naar de werkomstandigheden bij deze maatschappijen.” Wat de SP betreft is er voorlopig geen extra ruimte voor golfcarriers op Schiphol. “De SP wil op Europees niveau harde afspraken maken om de oneerlijke concurrentie van golfmaatschappijen tegen te gaan. Tot die tijd is er wat de SP betreft geen ruimte voor extra vluchten van deze maatschappijen op Schiphol.”

VVD
Net als andere partijen is het volgens de VVD belangrijk om op Europees niveau te overleggen. “Concurrentie is prima, oneerlijke concurrentie niet. De VVD wil dan ook dat in Europees verband afspraken worden gemaakt met luchtvaartmaatschappijen uit golfstaten om te voorkomen dat er sprake is van staatssteun.”

50Plus en PVV
De partijen hebben geen motivatie van hun standpunten gegeven. In de verkiezingsprogramma’s van de partijen zijn ook geen standpunten hierin genomen.

[su_divider size=”2″ margin=”10″]

Toekomst Air France-KLM

Up in the Sky vroeg politieke partijen naar hun standpunt over de toekomst van Air France-KLM. Hoe ziet de positie van KLM binnen de luchtvaartgroep er de komende jaren uit en wat is de rol van de overheid daarin?

 
CDA
Volgens het CDA mag de rol van KLM binnen de groep niet kleiner worden. “Het CDA is steeds alert en kritisch geweest op de machtsverhoudingen binnen de holding. KLM moet daar geen ondergeschikte rol krijgen. Dus ook geen overheveling van taken van Amstelveen naar Parijs.”

D66
D66 vindt dat de politiek niet de rol heeft om op te treden: “Air France-KLM is een commercieel, beursgenoteerd bedrijf. Dat betekent dat we als politiek niet op de stoel van de bestuurder moeten gaan zitten. We verwachten van de Franse overheid precies hetzelfde. Als zij zich puur ten gunste van het Franse belang toch actief met het bedrijf bemoeien, dan moet de Nederlandse overheid de Franse collega’s daar fel op aanspreken. Op die manier moeten we de positie van KLM, de duurzaamste luchtvaartmaatschappij ter wereld, beschermen.”

GroenLinks
GroenLinks vindt net als D66 dat KLM het zelf moet doen: “De overheid heeft volgens GroenLinks geen rol om hierin te interveniëren.”

SP
Ook voor de SP is de positie van KLM belangrijk: “De SP vindt het van groot belang dat KLM haar zelfstandige positie behoudt binnen de Air France-KLM holding. Het overhevelen van bedrijfsonderdelen richting Parijs of Franse bestuurders in de raad van commissarissen van KLM horen hier niet bij. De rol van de overheid is om haar invloed aan te wenden om deze zelfstandige positie te bewaken.”

VVD
De VVD sluit zich hierbij aan: “Air France-KLM is als beursgenoteerde onderneming zelf verantwoordelijk voor modernisering van de dienstverlening en verlaging van de kosten, dat is niet aan de overheid. Wel zijn er bij de fusie tussen de twee maatschappijen garanties afgegeven door Air France aan de Nederlandse staat, over onder meer de zelfstandige positie van KLM en de positie van Schiphol. Deze garanties moeten worden nagekomen, hier blijft de VVD scherp op toezien.”

50Plus
Partij 50Plus gaat niet specifiek in op de fusiegroep Air France-KLM. De partij zegt in het algemeen over de KLM in haar verkiezingsprogramma: “De overheid moet zeer zorgvuldig omgaan met de belangen van KLM.”

PvdA en PVV
De partijen hebben niet geregeerd op het onderwerp. In de verkiezingsprogramma’s van de partijen zijn ook geen standpunten hierin genomen.

* De acht grootste partijen zijn gekozen op basis van de peiling van 19 februari 2017 op peil.nl.