Op 3 oktober hield Drs. Geert Boosten zijn inaugurele rede ter gelegenheid van het feit dat hij benoemd was tot lector Aviation Management bij de Faculteit Techniek van de Hogeschool van Amsterdam. Uit de handen van de Faculteitsvoorzitter ontving hij de versierselen die verbonden zijn aan het lectoraat. Zijn rede kreeg de titel mee “the (congested) city in the sky”. In het licht van de discussie die op dit moment ten aanzien van het vollopen van Schiphol en de overloop naar Lelystad in Nederland wordt gevoerd een relevant onderwerp waar ook de Hogeschool vanuit hun rol zeker een positieve bijdrage kan leveren.
De groei van de mondiale luchtvaart gaat gepaard met een toenemend beslag op schaarse infrastructuur en geleidelijk blijken de belangen van de verschillende stakeholders met elkaar te botsen. In de Nederlandse situatie is men er door middel van de Alderstafel tot nu toe in geslaagd die – vaak tegengestelde belangen – via de beroemde Nederlandse polderoplossing tot een goed eind te brengen. Maar de vraag is of wat in het verleden goed werkte, ook blijft houden voor de toekomst. Met de ambities van de overheid om de groei van Schiphol in de toekomst te bestendigen door het mainport-gebonden verkeer te (willen) blijven koesteren en daarmee het overige luchtverkeer naar Lelystad te verleiden, is de complexiteit van het vraagstuk alleen maar toegenomen.
De hearings in de regio zijn daarbij manifeste voorbeelden. De headwind neemt alleen maar toe en de maatschappelijke acceptatie wordt niet noodzakelijkerwijze groter. Het beleid van de overheid lijkt nog steeds voort te borduren op oude concepten en aannames. Boosten tracht door middel van een cyclisch governance-model inzichtelijk te maken dat de relatie tussen City (lees Randstad als catchment area), connectiviteit, bestemmingen en capaciteit een dynamiek genereert en een onlosmakelijk geheel vormt van keuzes bepaald door economische en maatschappelijke waarden.
De capaciteitsbeperkingen van een luchthaven vliegt hij vervolgens vanuit een aantal invalshoeken aan. Elke invalshoek (technisch, maatschappelijk, variatie in businessmodellen) kent zijn eigen grenzen en bepaalt daarmee uiteindelijk de capaciteit van de betreffende luchthaven. Voor Schiphol wordt die capaciteitsbeperking voor een belangrijk deel bepaald door maatschappelijke factoren. Maar ook het huidige banenstelsel en de mix van luchtvaartmaatschappijen die Schiphol bedienen bepalen de elementen zoals connectiviteit, netwerk en frequenties.
De Hogeschool wil, als we op de ambities van de nieuwe lector mogen vertrouwen een bijdrage leveren aan het aandragen van oplossingen door middel van een luchthaven simulatieproces. Doel om tot betere en holistische afwegingen te komen in de tegenstrijdige belangen. De rede biedt wat mij betreft een goed startpunt om de discussies in de toekomst weer wat nieuw elan te geven.
Toch blijf ik aan het eind van zijn rede met een onbestendig gevoel zitten. Volgens mij heeft Boosten de kool en de geit beide proberen te sparen en daarmee de scherpte in zijn betoog wat verloren. Juist wetenschappers mogen vrij van de waan van alle dag stellingen poneren en uitspraken doen. Die gelegenheid heeft hij een beetje laten passeren en daardoor bleef het een technisch en enigszins operationeel verhaal.
Jos Nijhuis, één van de vele toehoorders, kon daarom gerust weer richting huis. De schade is beperkt gebleven en het slappe koord kan voorlopig weer op zolder worden opgeborgen. Ik hoop dat Boosten en zijn team er in slaagt daadwerkelijk een nieuwe impuls te geven aan dit uiterst actuele onderwerp.