Schiphol is de kers op de Flybe-taart | analyse

Flybe kan het niet meer bolwerken en zet zichzelf te koop. Een kleine, verlieslatende maatschappij lijkt op het eerste gezicht niet zo’n interessante prooi te zijn. Toch is het wel degelijk een lekker hapje voor een aantal partijen. De kers op de taart: Schiphol.

Klein
Flybe is een relatief kleine airline met vorig jaar net geen 10 miljoen passagiers. Van de afgelopen twaalf jaar werden er slechts vijf met winst afgesloten. Volgens eigen schatting heeft de maatschappij niet zoveel eigendommen, die ook nog eens flink in waarde zijn gedaald. Toch heeft Flybe een paar ijzers in het vuur die een koop interessant kunnen maken. We zetten de partijen op een rij waarvan wij denken dat ze het meeste baat bij een koop hebben.

IAG
Met stip op nummer 1: IAG, het moederbedrijf van British Airways en Aer Lingus. De banden zijn er al: Flybe-klanten sparen Avios-miles, het IAG frequent flyerprogramma. De Flybe-taart is mooi te verdelen voor IAG. British Airways kan het binnenlandse netwerk flink uitbreiden, onder andere vanaf London City. Air Lingus kan ervan profiteren door meer vluchten tussen het Verenigd Koninkrijk en Ierland. Air Lingus zou op termijn de vluchten van Air Lingus Regional zelf uit kunnen voeren. Nu worden ze nog door Stobart Air gevlogen onder een wetlease-overeenkomst. Flybe heeft een paar slots op Heathrow en Gatwick, die naar BA kunnen gaan. Beide vliegvelden zitten helemaal vol, dus dat kan interessant zijn. Wat ook kan is dat IAG samenwerkt met Stobart om gezamenlijk Flybe te kopen. Stobart wordt niet alleen door Air Lingus ingehuurd, maar sinds kort ook door British Airways. Voor laatsgenoemde voert het vluchten uit vanaf London City.

IAG: Schiphol
Dan de kers op de taart voor IAG: Schiphol. Flybe is gerekend naar aantal slots de nummer vier op Schiphol, na KLM, easyJet en Transavia. Flybe had in 2017 12.500 slots; duizend tot 2.000 meer dan bijvoorbeeld Tuifly, Air France en British Airways. Met een koop van Flybe kan IAG haar slag slaan op Schiphol. Opgeteld heeft de groep dan meer slots dan Transavia. Er kunnen extra Schiphol-slots naar BA om de Heathrow-hub te voeden. Vueling (gemeten naar passagiersaantallen de nummer zes op Schiphol) kan routes toevoegen. Maar vooral: er is een volgende hub voor goedkope transatlantische vluchten voor Level.

IAG: Level en Vueling
Het past in het plaatje, IAG richt Level-bases op waar één van de andere dochter-airlines geen hub heeft en waar Vueling relatief groot is om de long-haulvluchten te voeden. Dat gebeurde eerder op Barcelona en Parijs Orly. Vueling is op Amsterdam met 1,5 miljoen passagiers aanzienlijk kleiner dan op de andere twee bases. Als Level net zo begint als op Parijs (met 14 vluchten per week naar vier bestemmingen) heeft het per jaar circa 1.500 slots nodig. Stel BA wil twee extra vluchten per dag naar Heathrow; dat kost ook 1.500 slots. Dan zijn er nog 9.500 over. Als deze verder aan Vueling ten deel vallen, zou dit een verdubbeling betekenen van het aantal passagiers. IAG is dan ineens een top-drie speler op Schiphol. Als het ook Norwegian overneemt, is het helemaal spekkoper.

EasyJet
Tweede kandidaat lijkt easyJet te zijn. De low-cost carrier concurreert al op een aantal routes met Flybe en zou gemakkelijk kunnen uitbreiden in het VK. Ook nam het eerder al slots op Gatwick over. De slots op Schiphol zouden interessant kunnen zijn. EasyJet heeft er al een flinke basis en is de nummer twee op de luchthaven. Groeien kan het bedrijf nu niet op Amsterdam, maar door een overname wel. Tegelijk zijn veel Flybe-routes niet interessant en heeft het ineens een vloot van 27 eigen toestellen die veel kleiner zijn dan de vliegtuigen van easyJet. Voor de maatschappij die vanwege de kosten maar één type toestel heeft een groot nadeel. Wellicht dat een deel van Flybe interessant is, maar niet de hele maatschappij. Een woordvoerder van easyJet zegt tegen The Independent: “We hebben altijd gezegd dat we een rol zullen spelen in consolidatie. We bekijken alle mogelijkheden.”

Delta / Virgin / KLM
De derde kandidaat is eigenlijk een outsider. Heel voor de hand lijkt een overname door Virgin / KLM niet te liggen. Toch is er wel wat voor te zeggen. Flybe is een feeder van Virgin die weg zou vallen. Vorig jaar vlogen 6 miljoen mensen op binnenlandse routes met Flybe en een deel van die routes is winstgevend. Die zou Virgin over kunnen nemen. Flybe is groot op Manchester en zou daar de vluchten naar de VS van Delta en Virgin kunnen feeden. Een aanvullende strategie zou kunnen zijn dat Virgin en Delta meer dunne routes naar de VS openen vanaf een secundaire luchthaven in het VK. Het -overgekochte- netwerk van Flybe kan die vluchten dan vullen. Delta en Virgin gaan dan de concurrentie aan met Norwegian, die meer en meer van dergelijke routes opent en een steeds groter aandeel van hen afsnoept.

KLM
Flybe heeft veel bestemmingen in het VK; KLM heeft dat ook en zou met een koop dat netwerk kunnen versterken. De Flybe-Embraers kunnen naadloos bij KLM Cityhopper ondergebracht worden. KLM heeft ervaring met Engelse maatschappijen kopen. Tevens zou het een uitbreiding van IAG of easyJet op Schiphol ermee tegen kunnen houden. De transatlantische vluchten die KLM en Delta vanaf Schiphol uitvoeren zijn nu nog semi onbedreigd, in tegenstelling tot de routes naar het oosten. De Skyteam-partners hebben er baat bij dat zo lang mogelijk te houden om de prijzen niet teveel te laten zakken.

Prijsbescherming
Sinds de komst van Norwegian met (inmiddels) één dagelijkse vlucht naar New York, kwamen de prijzen op de route flink onder druk te staan. KLM zag zich genoodzaakt de koffer uit de prijs te halen en de prijzen in het algemeen te laten zakken. “De concurrentie neemt alleen maar toe, dus we gaan scherper de markt in,” zei Harm Kreulen, directeur KLM Nederland, eerder tegen Up in the Sky. Als IAG met Level naar Schiphol komt, zullen er waarschijnlijk meer prijsconcessies moeten volgen. De Flybe-buit zou mooi verdeeld kunnen worden tussen Virgin en KLM. Een koop zal overigens alleen gebeuren als Delta er achter staat.

Andere
Overige partijen die als kopers genoemd worden zijn Ryanair en Stobart Air. Stobart heeft met het wegvallen van Flybe heel veel te verliezen. Ze voeren veel wetlease-vluchten uit en zijn afhankelijk van het boekingssysteem van Flybe. Stobart deed in mei dit jaar al een bod op Flybe, dat werd toen afgewezen. Ryanair zou vooral interesse hebben in de slots op een aantal luchthavens.