Nadat eerder deze maand een overeenkomst was gesloten tussen Bulgarije en de Verenigde Staten over de levering van acht F-16V’s, lijkt de deal nu op losse schroeven te staan. De Bulgaarse president heeft zijn veto uitgesproken, zo meldt Flightglobal op haar website.
Vervanging
De Bulgaarse Luchtmacht vliegt nu nog met de Mig-29, van Russische makelij, en vierde eind juni nog het heuglijke feit dat dit type alweer 30 jaar in dienst is. De Mig-29 is echter verouderd en de Bulgaren zijn al een tijd bezig met de vervanging. Twee weken geleden kondigde de Bulgaarse luchtmacht aan te kiezen voor de Lockheed Martin F-16V, de meest geavanceerde ‘Fighting Falcon’. De aanschaf heeft een waarde van bijna 1,3 miljard euro.
2023
Voor 2023 zouden de Bulgaren zes eenzits- en twee tweezits F-16’s ontvangen en bijbehorende uitrusting geleverd moeten krijgen. Er werd zelfs gesproken over een eventuele vervolgdeal van nog eens acht F-16V’s. De komst van de nieuwe Falcons zou als bijkomend voordeel hebben dat de Bulgaren beter kunnen voldoen aan de NAVO-standaard, omdat het westerse gevechtsvliegtuigen zijn.
Training
Om de deal te finaliseren zouden er vier documenten goedgekeurd moeten worden door het Amerikaanse Congres en de Bulgaarse President. In deze documenten wordt de levering van de F-16V’s, de levering van simulatoren en de levering van logistieke- en gevechtsuitrusting beschreven. In de deal is ook de training van piloten en grond personeel opgenomen. Hier liep het echter spaak.
Veto
Deze week sprak de Bulgaarse President Rumen Radev namelijk zijn veto uit. Volgens hem is er niet genoeg duidelijkheid en een gebrek aan overeenstemming. Radev is zelf een voormalig luchtmacht commandant en merkte op dat de geschillen in het parlement tijdens de ratificatie van het contract aantonen dat er geen publieke consensus is bereikt omtrent de deal met de Amerikanen.
Risico
Akkoord gaan met het huidige contract vormt een risico voor Bulgarije omdat er vanwege een verkorte wetgevingsprocedure een aantal belangrijke zaken nog onduidelijk zijn. Het gaat dan om voorwaarden zoals prijzen, levertijden, boetes, garanties en schadevergoedingen. De normale procedure stelt dat er twee parlementaire stemmingen zijn, maar de grootste defensie-deal van de afgelopen dertig jaar werd via een verkorte procedure door het parlement geloodst.
Antwoord
Radev vindt het belangrijk voor Bulgarije dat het land een volledig pakket ontvangt, bestaande uit een multi-inzetbaar gevechtsvliegtuig met bijbehorende uitrusting en training van het personeel. Het Bulgaarse volk verdient volgens hem duidelijkheid.
Terugdraaien
Er is een kans dat het veto van Radev wordt verworpen. Op 26 juli is er een nieuwe parlementaire stemronde en als 121 van de 240 leden tegen stemmen zal zijn veto ongeldig verklaard worden. Mocht er geen meerderheid worden behaald en het veto blijft staan, dan is nog niet bekend of dit ook inhoudt dat de Saab JAS-39 Gripen en de Eurofighter Typhoon opnieuw een kans zullen krijgen bij de Bulgaarse selectie van een nieuw gevechtstoestel.