Het zal nog wel even duren voordat elektrisch vliegen gemeengoed is geworden voor business jets en kleine regionale verkeersvliegtuigen. Batterijen zijn zwaar waardoor er voorlopig slechts weinig passagiers vervoerd kunnen worden en alleen over een korte afstand. Net als bij het wegvervoer lijkt hybride aandrijving een prima (tussen)oplossing. In Kirkland bij Seattle werkt(e) vliegtuigbouwer Zunum Aero aan een familie van fraai vormgegeven hybride vliegtuigen, waarvan de eerste telg volgend jaar het luchtruim moet kiezen. Of dit gehaald gaat worden is zeer de vraag, want dit jaar werd bekend dat er grote financiële problemen zijn.
Operator
Wie het logo van Zunum ziet begrijpt ook meteen de naam: kolibrie. Het woord ‘zunum’ is afkomstig uit de Maya-cultuur. Het is geen toeval dat Zunum vlakbij Seattle is gevestigd, want de startup wordt ondersteund door Boeing (HorizonX). Andere partners zijn de State of Washington Clean Energy Fund, luchtvaartmaatschappij JetBlue (Technology Ventures) en JetSuite. Deze operator van zakenvliegtuigen uit Dallas is launch customer met een order van 100 toestellen voor de hybride 6-12 zitter met een vliegbereik van 1.300 kilometer. Uitstoot en geluid moeten 80% lager liggen dan bij een conventionele business jet, terwijl het vliegen ook nog eens aanzienlijk goedkoper wordt met operationele kosten van 250 dollar per uur.
Potentieel
De visie van Zunum Aero klinkt prachtig. Het bedrijf denkt dat er een grote markt is voor hybride bizjets en kleine vliegtuigen voor regionaal verkeer. De USA beschikken over het grootste aantal vliegvelden ter wereld: 13.500. Slechts 140 daarvan zorgen voor 97% van al het luchtverkeer. Volgens Zunum is er een flink potentieel aan kleinere vliegvelden dat intensiever gebruikt kan worden. Passagiers hoeven minder ver te rijden voordat hun vlucht begint en kunnen ook nog eens veel dichter bij hun eindbestemming landen. Gevolg is een forse tijdwinst van deur tot deur. In Amerika kunnen op deze manier zo’n 5.000 kleinere vliegvelden nieuw leven worden ingeblazen en wereldwijd nog eens 5.000. Dat zorgt voor werkgelegenheid op de luchthaven en bedrijven die zich in de regio willen vestigen.
Marktleider
Het kleinste vliegtuig van Zunum heeft nog geen officiële naam en wordt voorlopig aangeduid als ZA10. Het toestel krijgt twee motoren achter aan de romp en een V-staart. Opmerkelijk is dat de motoren worden geleverd door Safran Helicopter Engines, marktleider met meer dan 72.000 afgeleverde motoren aan 2.500 klanten. Het gaat om een nieuwe generatie Ardiden 3Z turbinemotoren, die de elektrische generator aandrijven. De vliegtuigbouwer uit Kirkland heeft voor een Rockwell Turbo Commander 840 gekozen als vliegend testbed. De Turbo Commander heeft hetzelfde gewicht en levert dezelfde prestaties als de ZA10 en heeft uitstekende eenmotorige vliegmogelijkheden. Hierdoor kan Zunum het toestel gefaseerd aanpassen en testen. 
Startbaan
De ZA10 moet een lengte krijgen van 13 meter. In de zakenuitvoering komen er zes zitplaatsen, maar de klant kan ook kiezen voor een premium- of economy-indeling met respectievelijk negen en twaalf stoelen. Het toestel kan gevlogen worden door twee, een of nul vliegers en wordt in het laatste geval als een drone bestuurd. Kruissnelheid ligt rond 550 kilometer per uur. In de recht-toe-recht-aan vleugels is ruimte voor batterijen. Er worden zoveel batterijen meegenomen als nodig zijn voor de betreffende vlucht. Batterijen kunnen snel verwisseld of opgeladen worden. Het toestel is zo ontworpen dat hij op termijn ook volledig elektrisch kan vliegen. Een korte startbaan is voldoende, want voor takeoff is 671 meter nodig en voor de landing 762 meter. De verkoopprijs van de kleinste Zunum is nog niet bekend, maar naar verwachting zal die onder de 4.5 miljoen dollar liggen.
Astronomisch
Tot zover rooskleurige cijfers en fraaie vergezichten. Veel startups in de (elektrische) luchtvaart hebben echter moeite om de financiën rond te krijgen. Voor ontwerp, bouw en certificering van een vliegtuig zijn astronomische bedragen nodig. Dat geldt ook voor Zunum Aero. Dit jaar kwamen berichten naar buiten dat het project on hold is gezet vanwege financiële problemen. Het personeel is ontslagen, het bedrijf zoekt een kapitaalinjectie van 50 miljoen dollar om een doorstart te kunnen maken. Intussen zit de concurrentie niet stil. MagniX start nog dit jaar vluchten met een elektromotor, Ampaire uit Californië heeft met een Cessna 337 Skymaster al een hybride vlucht uitgevoerd en straalmotorgigant Rolls Royce gaat de elektrische vliegtuigunit van Siemens overnemen. Vliegt de jetset binnenkort hybride? Waarschijnlijk niet met een toestel van Zunum Aero.
Verschillend
