Watervliegtuigen en vliegboten hebben tijdens de start meer weerstand dan vliegtuigen die vanaf een startbaan opstijgen. Ze maken dus gebruik van krachtige motoren. De vraag lijkt gerechtvaardigd of elektrische watervliegtuigen wel mogelijk zijn, gelet op de lichte motoren die tot nu toe in gebruik zijn bij ultralights als de Pipistel Alpha Electro. Toch vliegen er al hybride/elektrische watervliegtuigen rond en staan nog meer op stapel staan. De ontwikkelingen gaan razendsnel, zo laten we in het overzicht zien. Tevens komt aan het eind van het artikel Tomas Brødreskift aan het woord, CEO van vliegbootbouwer Equator Aircraft uit Noorwegen.
Verschillen
Watervliegtuigen, vliegboten, amfibieën, wat zijn ook al weer de verschillen? Een watervliegtuig of drijvervliegtuig is een vliegtuig dat is uitgerust met drijvers op de plaats waar normaal het landingsgestel zit. In ons land vloog tot voor kort één watervliegtuig rond, de PH-DUK, een Cessna 185 van Wings over Holland (Lelystad). Het toestel staat nu te koop. Bij een vliegboot wordt het drijfvermogen geleverd door de romp. Het bekendste voorbeeld is de Catalina, die onlangs voorgoed naar Florida is vertrokken. Een amfibievliegtuig kan zowel op het land als op het water landen. Dat gold zowel voor de PH-DUK als voor de Catalina.
Compensatie
Harbour Air uit Richmond (British Columbia) is ’s werelds grootste luchtvaartmaatschappij die vliegt met uitsluitend watervliegtuigen. Ze beschikken over een vloot van een kleine 40 toestellen van het type De Havilland Canada Beaver, Otter en Twin Otter en een enkele Cessna 208 Grand Caravan. De maatschappij vliegt 12 bestemmingen aan rondom Vancouver, Victoria en Seattle en voert daarnaast charters en rondvluchten uit. Ze vervoeren 500.000 passagiers per jaar. Harbour Air heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan want al sinds 2007 is bij de ticketprijs een CO2-compensatie inbegrepen. De opbrengsten daarvan worden geïnvesteerd in projecten voor hernieuwbare energie.
Retrofit
In maart van dit jaar kwam Harbour Air met de verrassende mededeling dat zij de hele vloot willen uitrusten met elektromotoren. Het Australisch-Amerikaanse bedrijf magniX gaat de elektromotoren leveren van het type magni500. Deze motoren leveren 750 pk. Het eerste toestel dat via retrofit wordt voorzien van een elektromotor is een zespersoons De Havilland Beaver. Eind dit jaar moet de eerste de lucht in gaan, daarna volgt de rest van de vloot. Dan kan Harbour Air zijn 30.000 vluchten per jaar volledig elektrisch uitvoeren. Net als in Scandinavië en Zwitserland lijkt het geen toeval dat een bedrijf uit een gebied met fraaie natuur (British Columbia) de leiding neemt als het gaat om duurzaam vliegen.
Duizend
Finland wordt wel het land van de duizend meren genoemd. Het hoeft geen betoog dat ook daar elektrische watervliegtuigen een gouden toekomst hebben. Strikt genomen is de FlyNano, die gemaakt wordt in Helsinki, een elektrische piepkleine eenpersoons vliegboot. Maar het toestel wordt ook wel aangeduid als ‘vliegende jetski’ of ‘fun flyer’. Het weegt slechts 70 kilo, vliegt 120 kilometer per uur en wordt aangedreven door een vrijwel onderhoudsvrije 32 kW elektromotor. Ook handig, je hebt geen vliegbrevet nodig voor de FlyNano. De kosten voor dit geinige speeltje bedragen 85.000 euro.
Horizon
Ook in Canada hebben ze veel meren, maar daar pakken ze het wat groter aan. Horizon Aircraft uit Lindsay (Ontario) heeft een hybride-elektrische amfibie ontwikkeld, die vijf personen kan vervoeren over een afstand van 1.287 kilometer. De aandrijving gebeurt door een combinatie van een elektro- en een conventionele motor. Hiermee heeft de vlieger 700 pk tot zijn beschikking. De X3 kan opereren vanaf sneeuw, gras, water of een verhard oppervlak. Binnen twee jaar moet het prototype de lucht in. Horizon Aircraft denkt ook al na over een full electric VTOL-vliegtuig.
Experimenteel
Uit Canada is ook de Lazair afkomstig. Lazair is een samentrekking van ‘Lazy Air’. De Ultraflight Lazair is een familie van tweemotorige ultralight vliegtuigen die als bouwpakket werden verkocht tussen 1979 en 1984. In 2011 bouwde een ontwerper van Lazair een experimenteel amfibievliegtuig dat werd aangedreven door twee elektromotoren in de vleugels. Het vliegtuig is niet in productie genomen.
Jetski
Uit Californië komt de Kitty Hawk Flyer, een soort vliegende elektrische jetski. Het bedrijf van Google-oprichter Larry Page is vernoemd naar de locatie waar Wilbur en Orville Wright in 1903 ’s werelds eerste gemotoriseerde vlucht maakten. Het amfibievliegtuig van Kitty Hawk vliegt op een hoogte van drie meter en kan 12-20 minuten in de lucht blijven. Tien kleine elektromotoren geven het toestel een maximumsnelheid van 32 kilometer per uur. Je hebt geen vliegbrevet nodig en een uurtje les is genoeg om met de Flyer te kunnen vliegen. Inmiddels heeft de Flyer al 25.000 vluchten gemaakt, die probleemloos zijn verlopen.
Familie
In China brengt Rui-xiang General Aircraft Manufacturing uit Shenyang in samenwerking met de Liaoning General Aviation Academy een familie van elektrische vliegtuigen uit. Het gaat om een elektrische tweezitter, vierzitter en een watervliegtuig. Ook een zwever behoort tot het assortiment. Het watervliegtuig is de RX1E-S, een licht tweepersoons toestel met een lengte van 6.90 meter en een spanwijdte van 3 meter. De kruissnelheid bedraagt 157 kilometer per uur en het opladen duur 1,5 uur. Over het vliegbereik zijn nog geen gegevens bekend.
Voorop
De WAVE EVTOL is een hybride vierpersoons amfibievliegtuig, ontworpen door Vickers Aircraft Company uit Nieuw-Zeeland. WAVE staat voor water, air, vertical, electric en EVTOL geeft aan dat het elektrische vliegtuig verticaal kan opstijgen en landen. Het toestel kan semi-autonoom vliegen en is voor 80% gebaseerd op het niet elektrische WAVE watersportvliegtuig. Nieuw-Zeeland is een prima locatie om met nieuwe vervoersmiddelen te experimenteren, want het land loopt wereldwijd voorop als het gaat om de regulering van nieuwe middelen van transport.
Verbeteringen
Een opmerkelijk amfibieproject wordt uitgevoerd in Noorwegen. Daar is in 2010 Equator Aircraft van start gegaan, gevestigd op Kjeller Airport ten noordoosten van Oslo. Up in the Sky sprak met oprichter Tomas Brødreskift. “Ik ben van huis uit industrieel ontwerper, gespecialiseerd in 3D ontwerpen en composieten constructies. Hoewel ik een brede ervaring heb op het gebied van productontwikkeling, heeft de luchtvaart altijd mijn speciale interesse gehad. Ik ben privévlieger en zag om mij heen waar verbeteringen mogelijk waren. Dat heeft geleid tot de oprichting van Equator Aircraft, een bedrijf dat een belangrijke speler moet worden in de luchtvaartindustrie”, aldus Brødreskift. 
Wereldpremière
In een kleine garage buiten Oslo ontwierp Equator Aircraft de P2 Xcursion, een tweepersoons amfibievliegtuig met hybride aandrijving en een forse actieradius van 1.565 kilometer. Brødreskift vertelt: “Het toestel beleefde zijn wereldpremière tijdens de beurs AERO Friedrichshafen in het voorjaar van 2017. Een dik jaar later maakte onze testvlieger Eskil Amdal de eerste sprongetjes met het vliegtuig. Op 29 maart van dit jaar vond de eerste vlucht plaats zonder gebruik te maken van het grondeffect. Ook een aantal waterproeven is inmiddels voltooid. In oktober vinden nieuwe tests plaats.” De Xcursion heeft een ruime cockpit, zodat de inzittenden allerlei spullen kunnen meenemen. Het vliegtuig is daardoor een soort ‘personal SUV’. Zelfs in een eigen kledinglijn is voorzien.
Verschillend
VWO