In de wereld van de hybride en elektrische luchtvaart spelen Amerikaanse startups een hoofdrol. Althans voor zover het gaat om aantallen. Studenten en jonge ondernemers dromen en durven en zien volop kansen om mobiliteitsvraagstukken duurzaam op te lossen in een van oudsher traditionele luchtvaartwereld. Centraal in dit artikel staat de MOBi-One van ASX uit automotive stad Detroit. ASX staat voor Airspace Experience Technologies. Het bedrijf is gevestigd op de oude city airport.
Verspillen
ASX zet op haar website de urgentie van het vervoersprobleem uiteen. Berekeningen hebben aangetoond dat in Amerika forenzen 87 miljard dollar verspillen aan brandstof en productiviteit door verkeersinfarcten. Per jaar en per automobilist zit men bij woon-werkverkeer 97 uur in de file met een productiviteitsverlies van 1.348 dollar. Volgens ASX biedt eVTOL (electric vertical takeoff and landing) een duurzame en stille oplossing voor deze vervoersproblemen. De slogan van ASX luidt ‘Urban Air Mobility for everyone-everywhere’. Het moet vijf keer sneller gaan dan vervoer over de weg tegen dezelfde kosten.
Skyports
Om steden, voorsteden en het omliggende gebied met elkaar te verbinden kan volgens ASX begonnen worden om 15.000 weinig gebruikte regionale en lokale vliegvelden te revitaliseren. Als aanvulling kunnen dan in de steden Skyports aangelegd worden, want luchtvervoer wordt schoon en stil. Met breedbandtechnologie kan het luchtvervoer in de smart cities veilig geregeld worden. Dat luchtvervoer kan bestaan uit vervoer van personen, vracht, pakjes en hulpdiensten. In juni 2019 maakte ASX bekend dat ze gaan samenwerken met TPS Logistics, een wereldwijde speler op het gebied van transport en logistiek.
NASA
ASX is in 2017 begonnen met het ontwerpen en ontwikkelen van de MOBi-One, een eVTOL vijfzitter met verschillende opties: hybride, elektrisch, met piloot of autonoom vliegend. Bijzonder is dat het ontwerp is geïnspireerd op een toestel uit de jaren zestig van de vorige eeuw: de XC-142 van vliegtuigbouwer Ling-Temco-Vought uit Cleveland (Ohio). Van dit experimentele V/STOL-type, uitgerust met een tiltwing, zijn vijf exemplaren gebouwd. De Amerikaanse luchtmacht en marine hadden aanvankelijk interesse in het vliegtuig, maar alleen de NASA heeft er mee gevlogen. Eén exemplaar bestaat nog en wordt tentoongesteld in het Amerikaanse luchtmachtmuseum op Wright-Patterson Air Force Base bij Dayton (Ohio).
Tiltwing
De MOBi-One kan vijf passagiers vervoeren en is uitgerust met een tiltwing. Dat betekent dat de vleugel met vier motoren kantelt als van verticale vlucht wordt overgegaan naar een horizontale vlucht en andersom. Daardoor is het vliegtuig tot 10 keer efficiënter dan een helikopter. Overigens kan het toestel in geval van nood ook op de conventionele manier landen. De maximumsnelheid bedraagt 482 kilometer per uur, maar de kruissnelheid kan prima op halve kracht. De actieradius is 104 kilometer als elektrisch wordt gevlogen en 416 kilometer bij hybride aandrijving.
Ambitieus
De planning van de startup uit Detroit is ambitieus. ASX is momenteel druk bezig met het testen en de certificering. Naar verwachting kan de MOBi-One in 2021 in productie gaan. De vrachtuitvoering wordt geleverd vanaf 2023 en de passagiersuitvoering een jaar later. Het gaat dan om de variant met een piloot aan boord. Volledig autonoom vliegen zal pas rond 2030 kunnen. In 2025 wil ASX 2.500 vliegtuigen hebben afgeleverd.
