In januari 1974 maakte de General Dynamics YF-16 per ongeluk zijn eerste proefvlucht. Testvlieger Phil Oestricher wilde wat highspeed taxiproeven uitvoeren, maar het toestel koos onverwachts het luchtruim. Niemand kon toen bevroeden dat de F-16 de best verkochte straaljager ter wereld zou worden. Nederland koos voor de F-16 als opvolger van de Lockheed Starfighter en de Northrop NF-5. De Fighting Falcon is aan zijn laatste jaren voor de Koninklijke Luchtmacht bezig, een goed moment om terug te kijken naar de gevechtsmissies. Dat kan prima met het onlangs verschenen boek ‘Missie F-16’ van auteurs Olof van Joolen en Silvan Schoonhoven.
Gruwelijk
Centraal in het boek staan de gevechtsmissies van Nederlandse F-16’s boven Bosnië, Kosovo, Afghanistan, Irak en Syrië. Die missies werden steeds heftiger. Duizenden keren werden als ultimum remedium zware wapens ingezet in coalitieverband. Daarbij vielen haast onvermijdelijk ook burgerslachtoffers. De laatste acties waren gericht tegen IS, het kwaad in extremo. Een Jordaanse F-16 vlieger moest zijn inzet boven Raqqa, de hoofdstad van het kalifaat, bekopen met een gruwelijke dood. Dat had ook impact op zijn Nederlandse collega’s en zorgde voor aangepaste overlevingstechnieken met de daarbij behorende spullen.
Telegraaf
Beide auteurs zijn verslaggever bij De Telegraaf. Van Joolen is defensiejournalist en schreef vroeger over mobiliteit. Hij schrijft nog af en toe over auto’s en autosport. Schoonhoven is als journalist gespecialiseerd in terrorisme en veiligheidsdiensten. In 2018 schreef hij samen met Van Joolen Liggen blijven! Achter de schermen bij de mariniers van De Punt en de terreuracties van 1973-1978. Dit boek stond op de longlist van de Brusseprijs 2019.
Vakwerk
Het boek geeft een unieke kijk achter de schermen van de opleiding en daadwerkelijke inzet van Nederlandse jachtvliegers. De gevechtsmissies van de F-16 worden gedetailleerd en met kennis van zaken beschreven, vaak met naam en toenaam van de vliegers. Je vraagt je af, mag dit allemaal nu al in de openbaarheid komen? Per slot van rekening vliegt ons land nog jaren met de F-16 en komen er actief dienende militairen aan het woord. Defensie heeft het manuscript echter vooraf gelezen en niets gewijzigd of geschrapt. Het boek is een knap staaltje journalistiek vakwerk. Veel respect ook voor onze F-16 vliegers, die onder de moeilijkste omstandigheden in fracties van seconden moeten beslissen over leven en dood.
Naar aanleiding van: Missie F-16 – Nederlandse jachtvliegers boven brandhaarden
Auteurs: Olof van Joolen en Silvan Schoonhoven
Uitgeverij Nieuw Amsterdam
256 pagina’s, 60 zwart-wit foto’s