De Lockheed Martin F-35 is sinds februari vorig jaar geen officiële kandidaat meer als opvolger van de Tornado bommenwerper van de Duitse luchtmacht. Desalniettemin verscheen er recent een betoog van een Duitse denktank, om op dit besluit terug te komen.
Taken
Behalve als ‘gewoon’ grondaanvalstoestel/bommenwerper, gebruikt de Duitse luchtmacht de Tornado nog voor twee andere belangrijke taken. De eerste is het aanvallen van vijandelijke luchtverdediging zoals raketsystemen (SEAD, Suppression of Enemy Air Defences). De tweede is de NAVO-taak van nucleaire bommenwerper. De opvolger van de Tornado zou beide taken moeten kunnen uitvoeren. Duitsland is bezig met een nieuw gevechtsvliegtuig, genaamd ‘FCAS’ (Future Combat Air System). Het ‘6e generatie’ vliegtuig wordt samen met Frankrijk ontwikkeld en zou op zijn vroegst in 2030 operationeel moeten zijn – te laat om de Tornado te kunnen vervangen.
Leasen
De Duitse deskundigen die nu een lans breken voor de F-35, stellen als mogelijkheid voor om een stuk of 40 F-35’s te leasen. De F-35 zou in dat geval met name voor de nucleaire taak worden ingezet. Door te leasen worden de kosten binnen de perken gehouden, en wordt het signaal afgegeven aan de Fransen dat het een ‘tijdelijke’ oplossing is. Frankrijk ziet de F-35 als een concurrent voor de FCAS en was eerder duidelijk: het is óf de FCAS voor Duitsland, óf de F-35, maar niet allebei.
Politiek
Op papier heeft de F-35 de beste kaarten. Het is een alleskunner: uitstekend geschikt als (conventionele en nucleaire) bommenwerper, maar ook prima uitgerust voor de SEAD-taak. Maar om uit politieke overwegingen de F-35 alleen in te zetten als nucleaire bommenwerper, doe je dit dure en veelzijdige toestel tekort mee. Bovendien is het de vraag of Lockheed Martin bereid zal zijn het paradepaardje te leasen.
Goedkoper
In tegenstelling tot de civiele luchtvaart is leasen van militaire toestellen minder vanzelfsprekend. Als ‘tussenoplossing’ zijn er veel goedkopere opties te bedenken. Langer doorvliegen met de Tornado is een mogelijkheid, maar niet de meest betrouwbare. Het zijn verouderde toestellen, die aan vervanging toe zijn. Als er dan toch toestellen geleased moeten worden ‘ter overbrugging’, zou het leasen van F-16’s een serieuze optie moeten zijn. De Amerikaanse luchtmacht gebruikt F-16’s voor de SEAD-taak. Deze zijn onder meer gebaseerd op de vliegbasis Spangdahlem in Duitsland(!). Ook zijn F-16’s al gecertificeerd voor de nucleaire NAVO-taak. In het verleden heeft Italië al eens F-16’s geleased, als overbrugging tussen de F-104 Starfigher en de Eurofighter Typhoon.
Tweedehands
Tweedehands F-16’s kopen zou een nog goedkopere optie kunnen zijn. Buurlanden Nederland en België hebben tweedehands F-16’s in de aanbieding, die nog best een paar jaar meekunnen. Niet de allermodernste versies, maar zeker nog niet aan het eind van de levensduur. Nederland heeft al F-16’s verkocht aan Chili en Jordanië. Duitsland heeft in het verleden Nederlandse Orion maritieme patrouillevliegtuigen overgenomen, dus ze hebben ervaring met tweedehands Nederlands materieel.