Gisteren ben ik naar de plek gegaan waar vorige week de V1 geborgen is. Vlak bij Deventer. U hebt het laatst vast gezien op het journaal.
Samen met vriend Sven, amateur-WO2-archeoloog, ben ik er gaan kijken.
Schokkend, als je er eenmaal staat, hoe dicht dat ding bij de A1 lag. Een kwestie van meters. Honderden keren ben ik erlangs gereden, tussen 1975 en nu. Duizend kilo springstof, dat is een zware.
Op de plek staan heeft iets. Je kijkt over het corona-verstilde landschap. Een enkele wandelaar of fietser op de dijk. Verder niets.
Je stelt je ook onwillekeurig even voor dat dat ding aan komt brommen, vanaf Holten, richting Antwerpen.
Dat klopt wel een beetje met de richting van de graafwerkzaamheden. Er ligt nog een langgerekt stuk plastic. Waarschijnlijk om te zorgen dat de gevaarlijke stoffen niet door de regen verder de bodem in sijpelen. Dat moet ongeveer de koers van het apparaat geweest zijn zoals het gevonden is.
We hadden gehoopt op een schroef of een moer. Vrij naïef. Geen moer te vinden.
Goof Bakker
Meer lezen? www.goofbakker.nl
Additional facts
Sven en ik maken foto’s. De ramptoerist in ons komt naar boven. Het vreemde is, merkt Sven op, dat de afwateringsgoot (die zo op het oog bedoeld is voor het talud van de A1) ophoudt bij de plek waar de bom lag! Merkwaardig. Heeft men dan al die tijd geweten dat dat kreng daar lag? Wie weet daar het fijne van? 
Tijdens de moeizame wandeling terug door de IJsselse kleiklonters nam ik me voor eens wat duidelijkheid te scheppen rond de V1. Er is vrijwel geen geschiedenis te bedenken waar zelfs ter zake kundige mensen zo’n teringzooi van maken. Honderd klokken en evenzovele klepels. Raketten, Werner von Braun, de man op de maan, Peenemünde. Iedereen weet wel wat, maar weinigen weten het fijne. Voor alle duidelijkheid: de V1 was geen raket maar een vliegtuig zonder piloot. De V2 was een raket. Een heel ander ding. Heeft er niks mee te maken. Die V2 werd ontwikkeld door Werner von Braun, die met dezelfde techniek uiteindelijk vanuit de Verenigde Staten een man op de maan zette. Maar daar heeft dat apparaat bij Deventer dus niks mee te maken. Niks mee te maken.
De reden van de verwarring rond V1 en V2 is Adolf Hitler die beide heel verschillende apparaten dezelfde naam gaf. Vergeltung, in het Nederlands: wraak. Hij had een hele serie wraakwapens in gedachten, maar is slechts tot nummer twee gekomen. Nummer drie, de V3 dus, was een enorm kanon dat vanuit Normandië Londen moest kunnen beschieten.
De V1 kwam uit de Fieseler-fabriek. Juist ja, waar ook de beroemde Storch gemaakt werd: het STOL-vliegtuig waarmee Generaal Rommel boven Libië vloog. Ook hier weer een persoonlijk lijntje: mijn hoogbejaarde moeder schrok eens op, toen ik de naam van dat vliegtuig noemde. Ze werd door de jongens in het half-Duitse dorp waar ze woonde de ‘Fieseler Storch’ genoemd, omdat ze voor die tijd erg lang was. De weinig vleiende bijnaam was ze zestig jaar lang vergeten.
Tijdens de wandeling door de IJsselse klei bedacht ik dat we net een paar dagen te laat waren om de V1 daar nog aan te treffen. Maar laten we wel wezen: nog veel langer is die plek er geweest terwijl er helemaal geen V1 lag! Een kleine twee miljard jaar zelfs, volgens Carl Sagan. En nog veel langer zal het de plek zijn waar ooit eens een V1 lag. Dat is een kleine drie miljard jaar, denkt Lawrence Krauss. In het licht van die getallen waren we nog redelijk op tijd.
We zijn keurig met aparte voertuigen gegaan. Sven in zijn Qashqai, ik op de Yamaha XS650. En lopend in het veld hebben we minimaal anderhalve meter aangehouden. It’s the law.
Verschillend
VWO