Close Menu
  • Home
  • Recent
  • NL Nieuws
  • Achtergrond
  • Editors’ Choice
  • Rubrieken
    • Analyse
    • Boeken
    • Column
    • Foto-artikel
    • Historische Luchtvaart
    • Interview
    • Longread
    • Militair
    • Opinie
    • Podcast
    • Travel
  • Webshop
  • Werken in de Luchtvaart
  • Account
Facebook X (Twitter) Instagram LinkedIn YouTube WhatsApp
  • Over Up in the Sky
  • Vacature plaatsen
  • Adverteren
  • Team
  • Tip de redactie
  • Contact
Facebook X (Twitter) Instagram LinkedIn YouTube WhatsApp
Login
0 Winkelmandje
Up in the SkyUp in the Sky
  • Home
  • Recent
  • NL Nieuws

    Onverwachts nog geen over besluit Lelystad Airport

    24/05/2025

    KLM en Schiphol vliegen hoog bij Nederlandse werknemers 

    23/05/2025

    VVD wil Schiphol ruimte geven

    21/05/2025

    Verzet tegen luxe Boeing 747 gaat door

    21/05/2025

    Transavia lanceert opvallende nieuwe routes

    21/05/2025
  • Achtergrond

    Piloot met zweet op het voorhoofd | Column

    24/05/2025

    De A320 crash in de javazee | Analyse

    20/05/2025

    Een KLM-verblijf in Jakarta | Column

    17/05/2025

    Haar helikopter werd beschoten

    17/05/2025

    Te dure Trump-Tarief-Boeings, en wat nu met Schiphol? | Podcast

    11/05/2025
  • Editors’ choice

    Onverwachts nog geen over besluit Lelystad Airport

    24/05/2025

    Piloot met zweet op het voorhoofd | Column

    24/05/2025

    Ryanair eist duizenden euro’s terug van personeel

    23/05/2025

    737 komt op heen- én terugweg niet in één keer aan

    23/05/2025

    Helikopters volop in actie tijdens oefening | Foto’s

    19/05/2025
  • Rubrieken
    • Analyse
    • Boeken
    • Column
    • Foto-artikel
    • Historische Luchtvaart
    • Interview
    • Militair
    • Longread
    • Opinie
    • Podcast
    • Travel
  • Webshop
  • Werken in de Luchtvaart
Up in the SkyUp in the Sky
Home»NL Nieuws»Defensie»F-35 als symbool van ‘5e generatie luchtmacht’ | Interview
Defensie

F-35 als symbool van ‘5e generatie luchtmacht’ | Interview

RedactieDoor Redactie09/05/2020Leestijd: 6 minuten
Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email
F-35
Nederlandse F-35A © Peter Steehouwer
Delen
Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email

“Met de komst van de F-35 betreedt de Koninklijke Luchtmacht een nieuw tijdperk. De F-35 is een vijfde generatie gevechtsvliegtuig. Om aan te geven dat de luchtmacht ook een nieuwe fase ingaat met dit toestel, hebben we de term ‘vijfde generatie luchtmacht’ geïntroduceerd.”

Transitie

Kolonel Johan van Deventer is als hoofd Transitie Projecten intensief betrokken bij de introductie van de F-35 binnen de Koninklijke Luchtmacht. Up in the Sky sprak exclusief met kolonel van Deventer over de F-35 en de vijfde generatie luchtmacht.

Kolonel Johan van Deventer

Vernieuwing

Van Deventer vertelt dat de F-35 niet de enige vernieuwing voor de luchtmacht is de komende jaren. Dit jaar worden de eerste exemplaren van de onbemande MQ-9 Reaper en Airbus A330 tanker afgeleverd. Ook de helikoptervloot wordt vernieuwd: “Met een grondige modernisering krijgen de Apache gevechtshelikopters een make-over naar AH-64E standaard. En de huidige Chinook transporthelikoptervloot wordt gedeeltelijk vervangen, waarbij de elf oudste CH-47D’s worden ingeruild voor veertien gloednieuwe CH-47F’s.”

CH-47F Chinook van de Koninklijke Luchtmacht ©Leonard van den Broek

Eigenschappen

Wat maakt de F-35 nu zo bijzonder, als vijfde generatie toestel? Volgens de kolonel heeft het toestel vier sterke eigenschappen. Als eerste zijn dat de sensoren: de F-35 is een systeem van sensoren, waar een vliegtuig omheen is gebouwd. Als tweede zijn het datanetwerken, voor het over en weer delen van informatie. Via de netwerken kan informatie gedeeld worden met anderen, op of boven het slagveld – en ook andersom; anderen delen die informatie met de piloot. Die opereert dus niet alleen, maar als onderdeel van een datanetwerk. Derde eigenschap is de mogelijkheid om informatie van meerdere bronnen samen te voegen tot een compleet beeld. Dat kan data zijn van het eigen toestel, maar ook die van andere toestellen. De datafusie-computer vormt met de sensoren het hart van de F-35. Het vierde kenmerk is er één die aan de buitenkant zichtbaar is, namelijk stealth, het minder zichtbaar zijn op de radar.

Nederlandse F-35A © Leonard van den Broek

Inzetbaar

“Deze vier eigenschappen zorgen ervoor dat de F-35 overal te wereld inzetbaar is, ook in gebieden met hoge dreiging. Dankzij de informatie-superioriteit in de cockpit, door middel van sensoren, netwerken en data-fusie, wordt het makkelijker om de juiste besluiten te nemen. En deze vier kenmerkende eigenschappen willen we ook doortrekken naar de gehele organisatie, als vijfde generatie luchtmacht.”

Aansturen

Kolonel van Deventer vervolgt: “Bijvoorbeeld informatie-dominantie is een eigenschap die we ook in de vijfde generatie luchtmacht willen laten terugkomen. Een andere pijler is het versterken van ons operationele niveau. We willen meer inzetten op het aansturen bij luchtoperaties – en dus meer invloed krijgen op het operationele beleidsniveau. De kennis, capaciteit en mensen willen we op dit gebied specifiek vergroten en versterken.”

Nederlandse F-16 bij terugkeer op Volkel na een jaar in Jordanië © Leonard van den Broek

Uitvoerend

Tijdens recente operaties in het buitenland zoals Afghanistan en het Midden-Oosten, was Nederland vooral uitvoerend bezig. De planning en aansturing lag bij andere partnerlanden, wij voerden de opdrachten uit. “Met zo’n werkwijze doe je systemen als een F-35 eigenlijk tekort.”, stelt Van Deventer. De huidige ambitie is om een grotere rol te gaan spelen bij de operationele aansturing tijdens een internationale missie. “Nederland wil niet meteen coalities gaan leiden. Maar door deel te nemen aan de planning en besluitvorming, zorg je er wel voor dat onze schaarse middelen zo goed mogelijk worden ingezet.”

Omscholen

Sinds begin 2019 worden Nederlandse vliegers in Arizona opgeleid op de F-35. Eerst waren dat alleen ervaren F-16 vliegers, binnenkort worden ook nieuwe piloten opgeleid om direct op de F-35 te vliegen. “In het omscholingsplan is ook een beetje ruimte om enkele, meer ervaren vliegers in bepaalde leiderschapsposities om te scholen. Of ik een van die ervaren vliegers zal zijn die in de eerste jaren ook wordt omgeschoold, zal een beetje van de functie afhangen die ik op dat moment bekleed. De kans is er, en de toekomst zal het leren.”

USAF F-35’s op de Amerikaanse basis Luke AFB, waar Nederlandse F-35 piloten worden opgeleid © Leonard van den Broek

Benieuwd

Kolonel van Deventer hoopt nog wel F-35 te kunnen gaan vliegen: “Als vlieger en leider zou ik dat natuurlijk een fantastische kans vinden. Waar ik dan het meeste naar uitzie is hoe je de superieure informatiepositie van de F-35 optimaal kan gebruiken. Niet alleen voor het voeren van je eigen gevecht in en vanuit de lucht, maar ook hoe je met die informatie anderen kan ondersteunen in hun gevechten in de lucht, op zee en op het land. Daarbij ben ik dan benieuwd hoe we daar de luchtmacht en de rest van Defensie het best om heen kunnen bouwen als een vijfde generatie luchtmacht en een vijfde generatie Defensie.”

Jammer

“Mocht ik pas zo laat in de omscholingsplanning aan bod komen dat het op dat moment geen nut meer heeft om me om te scholen, dan zou ik dat als vlieger natuurlijk jammer vinden. Dan blijft actief vliegen in een F-35 een ongeschreven hoofdstuk in mijn loopbaan. Dan heb ik er in ieder geval al mijn energie aan gegeven om te zorgen dat de jonge generatie, de luchtmacht en Nederland over een optimaal, toekomstbestendig nieuwe wapensysteem beschikt.”

Italiaanse F-35A tijdens Iniochos 2019 © Daniel Ravenswaay

Internationaal

Tijdens de internationale oefening ‘Iniochos’, vorig jaar april in Griekenland, werd de F-35 voor het eerst ingezet tijdens een internationale oefening in Europa. Het werd ingezet om voor minder geavanceerde toestellen de weg vrij te maken. “Binnen een internationale coalitie zal de commandant de toestellen zo nuttig mogelijk willen gebruiken. Als er een mix van derde, vierde en vijfde vliegtuigen beschikbaar zijn, zal de commandant de paar F-35’s die hij heeft, daar inzetten waar bijvoorbeeld de gronddreiging het grootst is. De F-35 kan op die manier de totale slagkracht vergroten. Een formatie F-35’s kan iedereen sterker maken, doordat het de rest kan brengen waar ze normaliter niet kunnen komen; door bescherming te bieden, maar ook dreiging eerder te signaleren of een radarbeeld te delen.”

Nederlandse F-35A en F-16AM in formatie © Leonard van den Broek

Keuze

Over de keuze voor de F-35 zegt Van Deventer: “De keuze voor de F-35, in plaats van bijvoorbeeld de allermodernste versie van de F-16, is een politieke keuze geweest, waarbij zaken als werkgelegenheid ook meetellen. Voorafgaand aan het besluit is een kandidaten-vergelijking gemaakt. Defensie heeft gekozen voor ‘het beste vliegtuig voor de beste prijs’. De financiële ruimte beperkt wel het aantal toestellen dat aangeschaft kan worden.”

Nederlandse F-35A, taxiënd op de vliegbasis Leeuwarden © Leonard van den Broek

Extra

Toch komen er meer dan het oorspronkelijke aantal toestellen: “Er komen negen extra F-35’s, bovenop de al bestelde 37. Dat is het begin van een derde squadron van vijftien F-35’s. De lange termijn-intentie is om het extra aantal toestellen dus op vijftien te brengen. Alleen was daar momenteel onvoldoende geld voor, dus is voorlopig besloten tot de aanschaf van negen extra toestellen. Die zijn al besteld en zullen worden geleverd vanaf 2024.”

De schrijvers (Daniel Ravenswaay en Leonard van den Broek) willen kolonel Johan van Deventer en kapitein Wendy Ryan bedanken voor hun medewerking aan de totstandkoming van dit artikel.


Droom jij van vliegen bij de luchtmacht?
Dit is je kans!




Werken in de Luchtvaart

Officier Vlieger – Werken bij Defensie

Verschillend

Officier Vlieger (VWO) – Werken bij Defensie

Verschillend
VWO
Defensie F-35 Luchtmacht Nederland
Delen: Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email Copy Link
Redactie
  • Website
  • Facebook
  • X (Twitter)
  • LinkedIn

Frequent flyer, luchtvaartprofessional en liefhebber; alles wat je weten wil, je vindt het op Up in the Sky - Alles over luchtvaart.

Gerelateerde Artikelen

Onverwachts nog geen over besluit Lelystad Airport

24/05/2025Redactie

Piloot met zweet op het voorhoofd | Column

24/05/2025Hugo Sassen

Bijzondere vliegtuigvleugel ‘boven water’

24/05/2025Lieneke Koornstra
Recent

Emirates A380 voert ongeplande korte vlucht uit

24/05/2025

Onverwachts nog geen over besluit Lelystad Airport

24/05/2025

Piloot met zweet op het voorhoofd | Column

24/05/2025
Populair

Transavia lanceert opvallende nieuwe routes

21/05/2025

Ruslands ‘nieuwe’ dronekiller bijna klaar

21/05/2025

‘Russische’ Boeing-onderdelen onderschept

19/05/2025

Bedankt

Je ontvangt vanaf nu de nieuwsbrief!

.

Werken in de Luchtvaart

Officier Vlieger (VWO) – Werken bij Defensie

Verschillend
VWO

Officier Vlieger – Werken bij Defensie

Verschillend
Up in the Sky
Facebook X (Twitter) Instagram YouTube LinkedIn WhatsApp RSS
  • Over Up in the Sky
  • Adverteren
  • Algemene voorwaarden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Manage Consent
  • Flying Insight
  • Contact
© 2025 UpFactory B.V. Alle rechten voorbehouden.

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.

Inloggen of account aanmaken

Welkom terug!

Log hieronder in op je account. Een account aanmaken kan bij het plaatsen van een bestelling.

Wachtwoord vergeten?