Passagiers met een coronavoucher van vóór 15 mei, moeten ook hun geld terug krijgen. Dat zegt minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen tijdens het vragenuur in de Tweede Kamer.
Leenbank
“Niemand mag gedwongen zijn een leenbank voor de luchtvaart te zijn. En toch weigerden KLM, Transavia en andere maatschappijen om het geld terug te betalen”, zegt Jan Paternotte van D66. “Geldt de Europese wet op passagiersbescherming überhaupt, of geldt die pas vanaf 14 mei?” Van Nieuwenhuizen zegt daarop dat het antwoord ‘volmondig ja’ is: “En dat geldt voor zowel voor als na 14 mei. Dat heb ik ook vanaf het begin steeds aangegeven.”
Acute situatie
De minister legt uit dat er een acute situatie ontstond waarbij in één keer de hele luchtvaart in elkaar klapte. “Toen hebben we niet alleen in Nederland, maar ook in totaal 15 andere landen gezegd: is dit niet eens aanleiding om die regel 261 te heroverwegen? Want daarin is opgenomen dat je binnen 7 dagen je geld terug moet krijgen. Dat zou bij heel veel airlines tot heel veel problemen hebben kunnen leiden, dus vandaar dat ik ook heb opgeroepen, nogmaals met heel veel andere landen, kunnen wij in de tussentijd niet kijken of we die 7 dagen kunnen aanpassen of iets dergelijks. De Commissie heeft daarover op een gegeven moment laten weten dat ze dat geen goed idee vonden. Inmiddels is ook duidelijk dat daar een normaal Europees wetgevingstraject voor nodig zou zijn. Met andere woorden: dat was een onbegaanbare weg, dus vanaf dat moment hebben we ook aangegeven in de richting van ILT om die aanwijzing in te trekken.”
Het recht op terugbetaling is volgen Van Nieuwenhuizen nooit anders geweest: “Alleen in het begin hebben we dus toegestaan dat airlines a priori een voucher toestuurden en nu zeggen we weer: ‘u mag nog steeds een voucher aanbieden, maar u moet daar ook heel duidelijk bij vermelden dat mensen ook hun geld terug kunnen krijgen’. En dan is het aan de airlines om ervoor te zorgen dat zo’n voucher ook een aantrekkelijk product is, bijvoorbeeld door de waarde te verhogen.”
Dossier
Paternotte stelt de minister de vraag hoe zij ervoor gaat zorgen dat reizigers alsnog hun geld terug krijgen. Van Nieuwenhuizen verwijst naar de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Zij kunnen volgens de minister niet op individuele zaken gaan handhaven, maar wel op stelselmatige: “Dus wanneer een airline dat geld stelselmatig niet terugbetaalt of daar andere regels voor hanteert, dat gaat de ILT een dossier opbouwen en dan kan de ILT daar bestuursrechtelijk op handhaven. En uiteraard staat de weg van de civiele rechter open voor al die individuele klanten zoals dat altijd het geval is geweest.”
“ILT hoeft daarvoor niet een heel dossier op te bouwen”, antwoordt Paternotte. “Het staat gewoon op de website van KLM: Als uw vlucht gecanceld is op of na 15 mei, dan heeft u recht op uw geld terug, als uw vlucht gecanceld is vóór 15 mei, dan kunt u alleen kiezen voor een voucher. Ik hoorde de minister zeggen: ‘nee, dat klopt niet. Dat is niet volgens de wet.’ Het staat op de website van KLM, en ook op die van Transavia, maar dan vanaf 4 juni. Wat gaat u hier aan doen? Want mensen krijgen hun geld niet terug.”
KLM
Van Nieuwenhuizen zegt daarop dat de ILT een onafhankelijke inspectie is. “Ik kan niet precies bij hun naar binnen kijken hoe ze dit op dit moment vormgeven, die handhaving, maar ik ben graag bereid om dat bij ze na te vragen hoe ze dat precies doen.” Bij het komende algemeen overleg zou de minister dan Paternotte vooraf willen informeren. Het D66-Kamerlid noemt het de eerste toezegging, maar wil wel graag meer duidelijkheid van de minister. “Dus als u nu van mij hoort – en u kunt het zometeen ook nog zien – dat op de website van KLM duidelijk staat ‘we gaan mensen hun geld niet teruggeven’ en dat er zelfs wordt gezegd dat dit overheidsbeleid is waar achter verschuild wordt omdat het overheidsbeleid zou zijn om niet terug te betalen, wat zegt u dan tegen Pieter Elbers?”
Tegen de topman van KLM zou de minister dan zeggen dat dat niet klopt. “Want dat heb ik ook vanaf het begin aangegeven dat de airlines de mogelijkheid kregen om mensen in eerste instantie alleen een voucher aan te bieden in de periode dat de aanwijzing gold. Ook toen heb ik steeds gezegd: op het moment dat een klant zegt ‘ik wil om wat voor reden dan ook mijn geld terug’, dan was het toen ook al zo dat ze het geld terug moesten geven.”
Geld terug
Paternotte vraagt aan Van Nieuwenhuizen of zij hiermee zegt dat KLM, Transavia, Corendon en TUI, nu binnen 7 dagen – iedereen die daar om vraagt – hun geld terug moeten geven, op het moment dat zij al een voucher toegestuurd hebben gekregen? “Dat is nu zo en dat was ook voor 14 mei al het geval”, antwoordt Van Nieuwenhuizen.
Verwarring
Over de voucherregeling ontstond veel verwarring. Van Nieuwenhuizen zegt die verwarring te begrijpen: “Wat het verschil is, is dat we aanvankelijk airlines hebben toegestaan om niet meteen de keuze te maken om binnen 7 dagen terugbetalen, wat gewoon in die regel 261 staat, maar dat we ze de mogelijkheid hebben geboden om de mensen gewoon in één keer een voucher aan te bieden. Daarbij heeft altijd gegolden dat als iemand die voucher niet wilde accepteren, dat diegene dan alsnog het geld terug moest krijgen. Daar win je natuurlijk een beetje tijd mee. Dat is opgehouden vanaf 16 mei. In die zin is het een nuance verschil en ook niet heel veel meer dan dat. Want ik heb ook steeds gezegd, en volgens mij ook wel in Kamerbrieven benadrukt, dat het recht van de consument om zijn geld terug te krijgen altijd heeft bestaan.”
Handhaven
Volgens Paternotte is die verwarring ook ontstaan omdat Van Nieuwenhuizen op 14 mei zei: ‘We handhaven vanaf nu’. De minister: “Ja voor 14 mei was de situatie dat de airline ook gewoon alleen een voucher kon aanbieden in eerste instantie. Maar om het maar simpel te zeggen, zoals u dat ook net stelt: er moet gehandhaafd worden op zowel voor als na 14 mei als mensen hun geld niet terug krijgen. En dan gaat het om stelselmatige gevallen om de ILT en in individuele gevallen kan dat bij de civiele rechter.”
Verschillend
