Milieudefensie stelt dat de Nederlandse overheid het gebruik en de productie van fossiele brandstoffen jaarlijks met 8,3 miljard euro steunt. Een kwart van dat bedrag komt ten goede aan de burgerluchtvaart. Dit moet anders, vindt Milieudefensie. Het invoeren van de vliegtaks is onvoldoende. Ze doen een aantal andere voorstellen.
Steun niet afgebouwd
Het gestelde bedrag is de conclusie uit een onderzoek dat de organisatie verrichtte samen met de internationale onderzoeksgroep Oil Change International. Het onderzoeksrapport ‘Past Time for Action. Subsidies and Public Finance for Fossile Fuels in the Netherlands’, verwijt de Nederlandse regering, dat zij ondanks toezeggingen in EU-verband, de steun voor fossiele brandstoffen niet afbouwt.
Burgerluchtvaart
Het rapport werpt een kritische blik op de burgerluchtvaart die als de grootste ontvanger van overheidssteun wordt beschouwd. Het gaat dan om de vrijstelling van energiebelasting op brandstoffen en over vliegtickets waarover geen BTW wordt geheven. Dit zijn de grootste ondersteunende maatregelen voor fossiele brandstoffen in de Nederland, met tussen 2016 en 2020 een jaarlijkse gemiddelde steun van naar schatting 2,1 miljard euro, aldus het rapport.
Internationaal of nationaal
Die vrijstellingen vinden hun oorsprong in internationale verdragen, maar daarvan kan best worden afgeweken met bilaterale overeenkomsten, aldus de schrijvers. Zij wijzen ook op de kans om belastingvrijstellingen op te heffen bij afloop van de geldigheidstermijn van de verdragen. Zo moet in 2021 de EU-energiebelastingrichtlijn (ETD) worden herzien.
Vliegtaks onvoldoende
Het rapport wijst op de voornemens tot invoering van een vliegtaks. Indien dit mislukt in EU-verband, zou Nederland die zelf wel moeten invoeren. Een heffing op tickets is volgens milieudefensie echter beperkt van waarde. De belastingvrijstelling op brandstoffen is veel omvangrijker en kan bovendien directer worden gekoppeld aan de niveaus van vervuiling.
Corona
Milieudefensie heeft ook oog voor de economische gevolgen van de Covid-19 pandemie. Op diverse plaatsen wordt de Nederlandse regering opgeroepen om bij steunverlening de klimaatdoelen in het oog te houden. In de Aanbevelingen waarmee het rapport eindigt wordt de regering gevraagd ervoor te waken dat bestrijding van de coronacrisis leidt tot “toename van steun voor fossiele brandstoffen of industrieën die grote gebruikers zijn van fossiele brandstoffen, zoals de luchtvaart”.
Auteur: Bert Zegger
Verschillend
VWO