De eretitel ‘soldaat van Oranje’ is onlosmakelijk verbonden met Erik Hazelhoff Roelfzema. Dat komt niet alleen door zijn voortreffelijke boek, maar ook door de meeslepende speelfilm en musical. Het is een stukje Nederlands cultureel erfgoed van de eerste orde. Toch zijn er meer Engelandvaarders die met recht de titel soldaat van Oranje kunnen dragen. Denk aan spion Peter Tazelaar, kompaan van Erik Hazelhoff, en Bob van de Stok, de meest gedecoreerde Nederlandse jachtvlieger van de RAF. Aan dat rijtje kunnen we nu Ab Homburg toevoegen door het onlangs verschenen boek van Johan Graas.
Overkant
Het boek gaat over het korte maar zeer intensieve leven van verzetsstrijder Ab Homburg. De hoofdpersoon werd in 1917 geboren. Direct na het uitbreken van de oorlog wilde hij naar Engeland om van daaruit de Duitsers te bestrijden. Als Engelandvaarder bereikte hij in maart 1941 in een bootje de overkant van de Noordzee. Een half jaar later werd hij als geheim agent boven het vaderland gedropt om het verzet te ondersteunen. Na verraad werd hij gevangen gezet in het Oranjehotel in Scheveningen. In de nacht voor zijn executie ontsnapte hij en keerde per schip terug naar Engeland. Hij volgde de opleiding tot jachtvlieger en vloog Spitfire bij het beroemde 322 Dutch squadron. Op 1 april 1945 werd hij door de Duitse luchtafweer neergeschoten bij Bornerbroek in Twente en kwam om het leven.
Toeval
Bij toeval kwam de auteur, voorzitter van het luchtoorlogsmuseum in Assendelft, in aanraking met het leven van de hoofdpersoon. Hij nam Spitfire-onderdelen over van een opgeheven museum op de vliegbasis Twenthe. Tussen de spullen zat een hoofdwiel, afkomstig van de Spitfire bemand door vlieger Ab Homburg. Graas beschouwt zijn boek als een eerbetoon aan de Engelandvaarder, maar ook aan de geheim agenten die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen, en aan de 18 vliegers van het 322 Dutch Squadron, die tijdens de oorlog niet terugkeerden van hun vlucht. In het museum in Assendelft is een tentoonstelling gewijd aan Ab Homburg.
Spannend
Het boek ‘Ab Homburg, vergeten soldaat van Oranje’ ziet er fraai uit. Harde kaft, oranje leeslint en veel passende illustraties. Het leest voor mensen die van structuur houden niet heel gemakkelijk. Dat komt aan de ene kant door het ontbreken van een heldere hoofdstukindeling en aan de andere kant door het bewandelen van zijpaden, waardoor het soms lastig is om de rode draad vast te houden. Dat neemt niet weg dat de inhoud buitengewoon spannend is, een documentaire of speelfilm waardig. Met grote precisie heeft de auteur zijn research gedaan en op die manier een held uit de Tweede Wereldoorlog aan de vergetelheid onttrokken. Daarvoor verdient Graas alle lof en het boek een breed lezerspubliek.
Naar aanleiding van: Ab Homburg, vergeten Soldaat van Oranje
Auteur: Johan Graas
Uitgever: Stichting Icarus et Mars, www.icarusetmars.com
208 pagina’s, talloze zwart-wit foto’s en enkele kleurenfoto’s
Prijs: 29,95 euro
Verschillend
VWO