Close Menu
  • Home
  • Recent
  • NL Nieuws
  • Achtergrond
  • Editors’ Choice
  • Rubrieken
    • Analyse
    • Boeken
    • Column
    • Foto-artikel
    • Historische Luchtvaart
    • Interview
    • Longread
    • Militair
    • Opinie
    • Podcast
    • Travel
  • Webshop
  • Werken in de Luchtvaart
  • Account
Facebook X (Twitter) Instagram LinkedIn YouTube WhatsApp
  • Over Up in the Sky
  • Vacature plaatsen
  • Adverteren
  • Team
  • Tip de redactie
  • Contact
Facebook X (Twitter) Instagram LinkedIn YouTube WhatsApp
Login
0 Winkelmandje
Up in the SkyUp in the Sky
  • Home
  • Recent
  • NL Nieuws

    KLM en Defensie bundelen krachten

    08/07/2025

    Nederlandse F-35’s naar Polen

    08/07/2025

    “Nederlandse” luchthaven over de grens groeit maar door

    07/07/2025

    Man afkomstig van Schiphol zet het op een lopen

    07/07/2025

    Paniek aan boord van Nederlandse TUI 737-vlucht

    06/07/2025
  • Achtergrond

    Pieter Elbers: ‘We zijn gekomen om te blijven’

    05/07/2025

    Passagiers in vele soorten en maten | Column

    05/07/2025

    De KLM-hond | Column

    28/06/2025

    ‘Iedereen moet kunnen vliegen’ | Interview

    28/06/2025

    Slot in Marokko: de koning krijgt voorrang | Column

    21/06/2025
  • Editors’ choice

    Air India negeerde en vervalste veiligheidseisen

    07/07/2025

    Paniek aan boord van Nederlandse TUI 737-vlucht

    06/07/2025

    Pieter Elbers: ‘We zijn gekomen om te blijven’

    05/07/2025

    Air France-KLM koerst op overname andere airline

    04/07/2025

    Vete zonnepanelen Schiphol laait op: ‘€300 miljoen schade’

    30/06/2025
  • Rubrieken
    • Analyse
    • Boeken
    • Column
    • Foto-artikel
    • Historische Luchtvaart
    • Interview
    • Militair
    • Longread
    • Opinie
    • Podcast
    • Travel
  • Webshop
  • Werken in de Luchtvaart
Up in the SkyUp in the Sky
Home»Algemeen»Naast het nieuws»Achtergrond»Het Spook van Fokker: de F-26, visie in ontwikkeling
Achtergrond

Het Spook van Fokker: de F-26, visie in ontwikkeling

Evert SchaapDoor Evert Schaap19/09/2020Leestijd: 4 minuten
Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email
© Afbeelding welwillend ter beschikking gesteld door Rob Hamann - www.hollandaircraft.nl
Delen
Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email

Als de Tweede Wereldoorlog haar einde nadert, wordt er bij de Fokker-fabrieken, die grotendeels in puin lagen, al driftig nagedacht over hoe men in de naoorlogse periode weer een marktaandeel in de verkeersluchtvaart zou kunnen krijgen.

Hierbij kwamen vragen op tafel als: hoeveel passagiers? Wat voor constructie? Over welke afstand? Wat voor aandrijving? De prijskwestie werd nog even in het midden gelaten omdat er geen informatie beschikbaar was over zaken als materiaalkosten, brandstof, ontwikkelingskosten of bouwtijd. Een en ander mondde uit in een studieproject dat de F-26 ‘Phantom’ (spook/geest) ging heten.

Het ontwerp is tot stand gekomen door samenwerking tussen Fokker, de KLM en het Nationaal Instituut voor Vliegtuigontwikkeling (NVI). Het ontwerpwerk leidde tot een model van de F-26, dat werd ten toon gesteld op de eerste naoorlogse luchtvaartbeurs, de Paris Air Show in november 1946. Het model trok veel belangstelling, maar er werden geen bestellingen binnengehaald: het was immers nog steeds een studie.

Het zag er veelbelovend uit: een geheel metalen constructie, een neuswielonderstel, twee straalmotoren onder de romp zeventien passagiers en drie bemanningsleden. En dat in 1946! Als men met de huidige blik naar dit ontwerp kijkt, is de keuze van de motor-locatie verbazend: de herrie in de cockpit moet overweldigend zijn geweest.  Dit ontwerpproject bracht Nederland destijds in de voorste gelederen van de vliegtuigontwikkeling.

Hoofd van het ontwerpteam was Ir. Marinus Beeling, die ook in de vooroorlogse jaren diverse Fokkers had ontworpen.  Bij Fokker wist men toen nog niet dat men bij DeHavilland in Engeland al een stuk verder was en de DH-106 ‘Comet’ op stapel stond, een ambitieus en prestigieus project, dat zou leiden tot het eerste straal verkeersvliegtuig ter wereld. Hierbij passeren we gemakshalve even een aantal interessante experimenten bij onder andere Avro Canada, die in 1949 met haar C-102 Jetliner op het nippertje de tweede ter wereld werd, echter is de Jetliner nooit in productie gegaan.

Straalmotoren

De F-26 werd voortgestuwd door twee Rolls-Royce RB 41 ‘Nene’ straalmotoren met een stuwkracht van 23 kN elk. Destijds de krachtigse motor die beschikbaar was. Deze motoren moesten het toestel een kruissnelheid geven van 800 km/uur en een vliegbereik van 1000 km. Ter vergelijking de Douglas DC-3, het werkpaard van de civiele luchtvaart in die tijd had een kruissnelheid van 330 km/uur en een vliegbereik van 2400 km. Dit geringe vliegbereik van de F-26 had te maken met de enorme brandstofbehoefte van de straalturbines.

De verdere ontwikkeling van de F-26 werd geremd door de houding van KLM. KLM-directeur Plesman vond het ontwerp, de marketing en de productie van een straal verkeersvliegtuig een te grote opgave voor Fokker alleen. Hij drong er daarom bij Fokker op aan, een samenwerking met de Britse fabrikant de Havilland op te zetten. Hoewel er enige contacten en overleggen plaatsvonden, voornamelijk op het gebied van motorgerelateerde kwesties, is er nooit een gezamenlijke inspanning geleverd om straalvliegtuigen te produceren. Dat is begrijpelijk omdat De Havilland aan haar eigen project werkte en liever geen concurrentie van de Nederlanders zag komen.  Fokker zag de KLM als belangrijkste afnemer, zoals ze dat ook voor de oorlog was geweest. De visie dat men wereldwijd zou kunnen verkopen, zoals later bij de F-27 Friendship zou gebeuren, moest toen nog uit kristalliseren.

Te vroeg

Hoewel het bij de F-26 niet verder kwam dan de fabricage van enkele onderdelen, hielpen het windtunnelonderzoek en de marktverkenning wel bij de ontwikkeling van de DeHavilland DH-106 Comet, de Avro Canada C-102 Jetliner en ook bij de latere Fokker F.27 Friendship. Dat de F-26 nooit in productie is genomen was verder te wijten aan het feit dat men in de civiele luchtvaart nog niet toe was aan een straalvliegtuig, verder de te verwachten brandstofkosten, relatieve onbekendheid met levensduur en onderhoud van straalmotoren en een markt die overspoeld werd met goedkope transportvliegtuigen uit de oorlogstijd.

Uiteindelijk toonde de Fokker F-26 Phantom niet alleen het doorzettingsvermogen en de vasthoudendheid van de vliegtuigfabriek Fokker, maar ook de geest van Nederland om uit de as van de Tweede Wereldoorlog te herrijzen om in het naoorlogse tijdperk verder te gaan met het ontwikkelen van een nieuwe generatie vliegtuigen.

Deze bijdrage is in oktober 2020 vanuit Canada voor Up in the Sky geschreven door Evert Schaap.

Up in the Sky wil meer unieke en langere artikelen publiceren. Klik hier als u ook geïnteresseerd bent om zo nu en dan een bijdrage te schrijven.


Droom jij van een belangrijke rol in het luchtruim?
Dit is je kans!




Werken in de Luchtvaart

Officier Vlieger – Werken bij Defensie

Verschillend

Onderofficier Luchtgevechtsleiding – Werken bij Defensie

Uddel
MBO

Officier Vlieger (VWO) – Werken bij Defensie

Verschillend
VWO
Fokker historie historische luchtvaart Ontwikkeling
Delen: Facebook WhatsApp Twitter LinkedIn Email Copy Link
Evert Schaap

Gastredacteur. Het interessegebied van Evert betreft de historische luchtvaart. In zijn teksten gaat de aandacht dan ook uit naar de vliegtuigen die in vroegere tijden het luchtruim kozen.

Gerelateerde Artikelen

Ryanair-baas verwacht topzomer

08/07/2025Redactie

De Fokker F27: hoe een Nederlandse turboprop de wereld veroverde

08/07/2025Redactie

Air India negeerde en vervalste veiligheidseisen

07/07/2025Redactie
Recent

Vlucht keert terug na paniek om sms

08/07/2025

Ryanair-baas verwacht topzomer

08/07/2025

Harde wind legt luchtverkeer Madeira plat

08/07/2025
Populair

Paniek aan boord van Nederlandse TUI 737-vlucht

06/07/2025

“Nederlandse” luchthaven over de grens groeit maar door

07/07/2025

Lufthansa A380 ‘praktisch zonder brandstof’

06/07/2025

Bedankt

Je ontvangt vanaf nu de nieuwsbrief!

.

Werken in de Luchtvaart

Officier Vlieger – Werken bij Defensie

Verschillend

Onderofficier Luchtgevechtsleiding – Werken bij Defensie

Uddel
MBO

Officier Vlieger (VWO) – Werken bij Defensie

Verschillend
VWO
Up in the Sky
Facebook X (Twitter) Instagram YouTube LinkedIn WhatsApp RSS
  • Over Up in the Sky
  • Adverteren
  • Algemene voorwaarden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Manage Consent
  • Flying Insight
  • Contact
© 2025 UpFactory B.V. Alle rechten voorbehouden.

Type above and press Enter to search. Press Esc to cancel.

Inloggen of account aanmaken

Welkom terug!

Log hieronder in op je account. Een account aanmaken kan bij het plaatsen van een bestelling.

Wachtwoord vergeten?