Wat levert het KLM-personeel nou eigenlijk in?

De afgelopen week is er veel commotie geweest rondom de staatssteun van KLM. De pilotenvakbond en de FNV tekende in eerste instantie niet, terwijl andere vakbonden zich committeerde aan een verlenging van het loonoffer tot 2025. Wat levert het personeel nou eigenlijk in?

Groen licht

Dinsdag liet minister Hoekstra in een brief aan de Tweede Kamer weten dat KLM groen licht krijgt voor een vervolg van de staatsteun. Afgelopen weekend stopte Hoekstra de staatsteun tijdelijk door het uitblijven van een akkoord met de vakbonden VNV en FNV. Zij tekende niet voor de gestelde deadline van 12:00 uur afgelopen zaterdag. Deze week is er alsnog een akkoord bereikt met de vakbonden over het verlengen van het loonoffer tot aan 2025, waarbij aanvullende afspraken zijn gemaakt.

Offer

KLM heeft afspraken gemaakt met de vakbonden over een bijdrage van het KLM-personeel ten aanzien van de kostenverlaging die KLM moet maken. Dit was een harde eis van het kabinet voor de staatssteun aan KLM. Het uitgangspunt werd dat de ‘breedste schouders de zwaarste lasten dragen’.

Management

Het gehele topmanagement levert dus ook een bijdrage aan de kostenreductie. Deze bijdrage heeft een omvang van ruim twintig procent, dat bestaat uit het afschaffen van korte en lange termijn variabele inkomen en het niet doorvoeren van eerder afgesproken loonstijgingen.

Daarnaast levert de directie gemiddeld de helft (tussen de 40 en 65 procent) in gedurende de looptijd van het steunpakket. Ook hier worden de variabele inkomens afgeschaft. KLM-topman Pieter Elbers gaf in het begin van de coronacrisis al aan twintig procent van zijn vaste salaris (ruim vijfhonderdduizend euro) af te staan en daarnaast de bonussen te laten gaan. Dit stond nog los van de gestelde voorwaarden van het kabinet ten aanzien van het steunpakket van KLM. In april zei Elbers het volgende: “Ik heb vandaag de raad van commissarissen en de aandeelhoudersvergadering geïnformeerd dat ik tot het eind van dit jaar 20 procent van mijn vaste salaris inlever.”

Cockpit

Over het cockpitpersoneel is veel te doen geweest. De pilotenvakbond VNV tekende in eerste instantie niet voor de clausule die de salarisverlaging zou verlengen tot aan 2025, de looptijd van het steunpakket. Eerdere afspraken hadden een looptijd tot maart 2022. Deze afspraken werden 1 oktober gemaakt tussen de KLM en de VNV. Hierbij leveren de piloten ruim negentien procent in. “Deze bijdrage wordt onttrokken uit eerder afgesproken loonstijgingen, de winstuitkering over 2019 en eindejaarsuitkeringen”, zo schreef minister Hoekstra (Financiën) aan de Tweede Kamer.

Met het nieuwe akkoord van afgelopen dinsdag blijft deze afspraak tot maart 2022 staan. Daarnaast is er een commitment vormgegeven waarbij ook na 2022 de piloten bijdragen aan de kostenreductie van KLM. VNV-voorzitter Willem Schmid licht toe: “De KLM heeft ons inzicht verschaft en context geboden waardoor wij nu wel hebben kunnen overgaan tot het tekenen voor het gewenste commitment voor na de looptijd van de eerdere bezuinigingsafspraken. Hierbij is ook aanvullende ruimte gegarandeerd voor sociale partners om te komen tot een verantwoorde, passende invulling in de komende jaren.”

Cabine- en grondpersoneel

Bij het cabine- en grondpersoneel is een lineair oplopende constructie bedacht die start bij een inkomen van één keer modaal. Het modaal inkomen in 2020 is €36.500 per jaar bruto (inclusief vakantiegeld). Deze groep hoeft geen loon in te leveren, maar vanaf één keer modaal loopt het offer op tot twintig procent bij een inkomen vanaf drie keer modaal. Afhankelijk van het inkomen wordt er dus een percentage aan arbeidskosten verlaagd. Deze reductie wordt onttrokken uit eerder afgesproken loonstijgingen, de winstuitkering van 2019 en de eindejaarsuitkeringen. De winstuitkering zou, na een operationeel resultaat over boekjaar 2019 van 853 miljoen, gemiddeld een netto maandsalaris zijn, aldus FNV luchtvaart begin van dit jaar. Ook dit levert het KLM-personeel dus in. “Voor werknemers met een inkomen tot 1,5 keer modaal betekent dit dat de bijdrage bestaat uit het afzien van (een deel van) de eerder afgesproken loonstijgingen”, zo stelt Hoekstra.

De afspraken met het cabine- en grondpersoneel hebben een looptijd tot en met december 2022, en ook hier is een commitment getekend tot aan 2025.

Commitment

De getekende clausule die de vakbonden met KLM overeen zijn gekomen hebben invloed op de duur van het loonoffer. In deze clausule hebben de vakbonden een toezegging gedaan om ook na het aflopen van de eerder genoemde afspraken een bijdrage te zullen doen aan de kostenreductie van KLM. Dit commitment loopt gedurende de looptijd van het steunpakket van de Nederlandse overheid.