De bomen zijn aan het verkleuren en langzaam laten de blaadjes los. Dwarrelend door de lucht, soms nog een stukje opgetild door de wind, maken ze een reis richting de grond om daar uiteindelijk hun eindbestemming te vinden.
Deze maand zal voor veel KLM’ers de geschiedenis ingaan als een maand waarin loslaten in de meest extreme vorm plaatsvindt. Het loslaten begon met The Queen of the Sky, de Boeing 747. Deze pracht binnen de blauwe vloot heeft als passagierstoestel op 25 oktober haar laatste reis gevlogen. Haar gestroomlijnde body, haar vier motoren, haar mysterieuze upperdeck, haar trap die alleen beklommen werd door inner circle en genodigden, haar lift en brede gangpaden, zijn no more.
Mijn geschiedenis met de 747 gaat terug naar mijn vroege jeugd. Als kind mocht ik met mijn vader (gezagvoerder op deze koningin) de grote plas over. Onze reis ging naar Montreal en mijn eerste intercontinentale vlucht was een feit. Het was de tijd waarin de Royal Class nog bestond. Een domein waar de aller-allerrijksten van de aarde zich mochten begeven. Daar werd versgeperste sinasappelsap geserveerd. De keurige stewardess bood wel tien videobanden aan waaruit je mocht kiezen om op een klein bioscoopscherm film te kijken. De stoel had allerlei knopjes die ik niet begreep, maar er konden wel vijf Renske’s in. Dat was duidelijk.
Ik mocht mij èèn keer in Royal Class begeven. Op de heenreis naar Montreal bleek de Royal Class namelijk nul passagiers te hebben en daarmee ontstond er een plekje voor een vijftienjarige dochter van de gezagvoerder. Ik weet nog goed dat ik zo onder de indruk was van alles dat ik me eigenlijk de hele reis zo stil mogelijk heb gehouden. Ik durfde niets te vragen aan de stewardess. Ook niet hoe de knopjes van de stoel werkten. Door mijn lengte maakte dat verder weinig uit. Ik paste zowel in de lengte als in de breedte van de stoel. Wel overheerste het gevoel dat ik misplaatst was bij al deze pracht en praal. Een ervaring om nooit te vergeten.
Des te meer werd het mijn plek toen ik zelf ging vliegen bij de KLM. Een ruime tien jaar later kreeg ik de Boeing 747 in mijn vliegpakket. En daar was ik blij mee. De koningin van alle toestellen was namelijk een zeer prettig toestel om in te werken. De gangpaden waren breed, waardoor passagiers tijdens de vlucht zich nog langs de kar konden wurmen wanneer de nood hoog was en een toiletbezoek niet langer uitgesteld kon worden. Ook bespaarde de gangpaden je als stewardess een boel blauwe plekken wanneer de service gaande was en je voor maaltijden moest bukken.
De heilige trap naar het upperdeck ervaarde ik als mijn vluchtroute gedurende de reis. Wanneer ik even uit de mensenmassa wilde, was daar de trap die naar hogere sferen leidde. Naar de plek van de businessclass en van de cockpit. Het was daar letterlijk stiller. Daar wentelde ik me dan in een momentje van relatieve rust.
Later bleek dezelfde trap waar ik altijd een workout op deed door er met een kleine sprint op en af te rennen, de veroorzaker te zijn van de meeste ongelukken op dit toestel. Want, zo beweerde de senior purser in de briefing, wanneer je de leuning niet vasthoudt, is er een aannemelijke kans dat je van de vloerbedekking afglijdt en onwaardig op je kont onderaan zal belanden.
De Boeing 747 had haar ‘eigen’ bestemmingen. Met een zogenaamde ‘all pax’ werd op Suriname en Curaçao gevlogen. De vluchten zaten vol, wat betekende dat er meer dan vierhonderd passagiers aan boord waren. Het maximale wat mijn vader gehaald heeft op de classic was 512 passagiers. Een aantal dat hij zelfs nu hij al vijftien jaar met pensioen is, met een gevoel van trots zo kan oplepelen.
De foto’s van de 747 tussen de gebouwen van HongKong zijn memorabel te noemen. Het toestel vloog letterlijk bij mensen langs de eettafel. De filmpjes op Youtube van de start en landing op SintMaarten zijn viraal gegaan. Het werd een uitdaging om jezelf niet te laten wegblazen door de bulderende motoren van de Queen. Toeristen tolden over het zand de zee in en wapperden als wuivende vlaggen aan de hekken. Het was de beste reclame die de blauwe club kon krijgen. Majestueus, klassiek in de lucht, maar plezier brengend en grotesk voor de mensen op de grond.
En toen was het moment afgelopen maand daar. Het moment dat de Queen of the Sky, het boegbeeld van de KLM, de vleugels moest inleveren. In stilte werd de daling ingezet naar Schiphol. De lucht kleurde donker, passende bij het gevoel van soberheid dat het einde van dit tijdperk markeert.
Haar laatste reis van Shanghai naar Amsterdam deed geen recht aan al die jaren van trouwe dienst. Het deed geen recht aan al het plezier, alle verbazing, alle waanzinnigheid die aan dit toestel kleeft. Het deed geen recht.
Deze maand staat in het teken van afscheid en loslaten. De blaadjes aan de bomen verkleuren en langzaam dwarrelen ze stuk voor stuk naar beneden. De een houdt nog net wat langer vast aan de tak, de ander laat als eerste los.
Deze maand nemen veel collega’s afscheid van de KLM en laten de blauwe familie los. Stuk voor stuk maken zij hun laatste reis. Een keus die voor velen voortijdig gemaakt is. Sommigen gaan eerder met pensioen, anderen besluiten een nieuw avontuur aan te gaan en de vleugels uit te slaan. Maar het afscheid komt te snel. De daling naar Schiphol wordt ingetogen ingezet.
Net als bij de Boeing 747 hebben veel collega’s jaren van hun leven doorgebracht in het luchtruim. Er zijn tienduizenden vlieguren gemaakt. Duizenden starts en landingen zijn er gemaakt. Duizenden 30 second reviews zijn er gedaan op de crewseat. Duizenden passagiers hebben hun wereld gekruist. Er zijn duizenden gesprekken gevoerd en verbindingen aangegaan op tien kilometer hoogte. Duizenden maaltijden en drankjes uitgedeeld. Er is gelachen, er zijn tranen geplengd. Er is gevlogen in blakende gezondheid, er is gevlogen met baby’s in de buik, er is (door)gevlogen met ziekte. Keer op keer zijn de grenzen van vermoeidheid en de grenzen van het avontuurlijke opgezocht en gevonden.
In stilte wordt de daling ingezet. De lucht kleurt donker, passende bij het gevoel dat dit afscheid markeert. Het doet geen recht aan het harde werken van al die jaren. Het doet geen recht aan de buitengewone loyaliteit die al die jaren is getoond. Het doet geen recht aan de liefde voor de lucht die gevoeld wordt en aan het blauwe hart dat breekt. Het doet geen recht.
De blaadjes laten los en dwarrelen stuk voor stuk naar de grond. Het is herfst. Een tijd om los te laten.
Deze column is geschreven voor Up in the Sky door Renske Dragt, auteur van het boek ‘Love is in the air’ dat via de website loveisintheair.nu te verkrijgen is.