Het is 23 juni 1943. De Waco CG-4 genaamd Voo-Doo wordt omhooggetrokken door een Douglas C-47. Bestemming: Prestwick, Schotland. Deze missie werd uitgevoerd door een vaak vergeten type vliegtuigen uit de oorlog: zweefvliegtuigen.
Ze waren cruciaal voor de winst van verschillende veldslagen gedurende de Tweede Wereldoorlog. Het kunnen landen in de nabijheid van de slag was een enorm voordeel. Daarmee kon de vijand verrast worden en met grote overmacht overmeesterd worden. Maar naast de inzet in het slagveld was er voor één bijzonder zweefvliegtuig een speciale missie. Was het mogelijk om vanuit Amerika extra vracht mee te nemen in de vorm van een heel vliegtuig? Tot op heden gaat het om het eerste en enige zweefvliegtuig dat ooit de tocht over de Atlantische Oceaan heeft gemaakt.
Zweefvliegtuigen
De geallieerden hadden gedurende de Tweede Wereldoorlog meerdere typen zweefvliegtuigen in hun arsenaal. De bekendsten waren de Engelse Airspeed Horsa en de Amerikaanse Waco CG-4. Beide toestellen zijn ingezet in meerdere veldslagen tijdens de oorlog. Ze zijn ook ingezet in de bevrijding van ons eigen land: tijdens Operatie Market Garden waren de zwevers van grote betekenis.
Naast het brengen van troepen konden de toestellen ook grotere geweren en jeeps droppen. Daarmee hadden de mannen op de grond meer materiaal tot hun beschikking. De Engelse Horsa was de grootste van de twee. Met een lengte van meer dan twintig meter kon het toestel twee jeeps of 28 soldaten meenemen naar de frontlinie. De Amerikaanse variant kon maar één jeep of dertien mannen meenemen. Beide toestellen hadden een tweekoppige bemanning.
De vliegtuigen werden vaak van overgebleven materialen gemaakt. Aangezien de belangrijkste grondstoffen nodig waren voor de gemotoriseerde vliegtuigen. De zweefvliegtuigen hoefden immers maar één keer te functioneren. Daarom werden de toestellen ontwikkeld als grote bouwpakketten en waren ze daarmee makkelijk op en af te bouwen.
Speciale missie
De speciale missie was in het leven geroepen door Air Chief Marshal Sir Frederick Bowhill. Hij was het hoofd van het RAF Transport Command. Voor deze speciale missie waren er ook speciale vliegers nodig. De Air Chief Marshal stelde zijn eigen schoonzoon aan om de missie te leiden. Voordat er een poging gedaan kon worden om deze missie daadwerkelijk uit te voeren werd eerst goed en aandachtig getraind. Dat werd gedaan in het binnenland van Canada, alwaar geoefend werd op langeafstandsvluchten met een zweeftoestel en het navigeren over het terrein. Na vier lange oefenvluchten over land en de zee was het tijd voor de missie.
Operation Voo Doo
De C-47 werd uitgerust met extra brandstoftanks om het gewicht van het zweefvliegtuig te kunnen trekken. Daardoor werd het toestel eigenlijk te zwaar. Naast het sleepvliegtuig werd het zweefvliegtuig namelijk ook zwaar beladen met allerlei reserveonderdelen voor aan het front. Om voornoemde redenen vloog er voor deze speciale missie ook een Catalina mee, een vliegtuig dat ook op het water kan landen. De Catalina werd gebruikt als veiligheidsvangnet, mocht het zweefvliegtuig moeten ontkoppelen van het sleepvliegtuig en in het water landen, alhoewel het te betwijfelen is hoe groot de overlevingskans daadwerkelijk in zo’n scenario was geweest.
De route voerde de drie toestellen van Montreal naar Goose Bay naar Groenland naar Reykjavik en uiteindelijk naar Prestwick in Schotland. In totaal was de reislengte 3500 NM, wat neerkomt op ruim 5500 kilometer. Alleen in vliegtijd duurde de reis al 28 uur. Los van de slopende tijden en afstanden kwamen de toestellen vaak in heftige turbulentie en slecht weer terecht, voornamelijk heftige sneeuwbuien voor de aankomst in Groenland. Daarmee was de missie erg zwaar voor de bemanning en de vliegtuigen.
Conclusie
Na de landing in Schotland werd besloten dat het niet haalbaar was om deze luchtbrug te onderhouden. Alle vliegers werden voor hun daden beloond met de Air Force Cross. Het zweefvliegtuig werd meteen bewaard om tentoon te stellen in een museum. Helaas verongelukte het toestel net voordat het in een museum terecht kon en werd het uiteindelijk ontmanteld. Desondanks blijft deze missie legendarisch; het zweefvliegtuig is vooralsnog het eerste en enige toestel dat de trans-Atlantische reis met succes heeft afgelegd.
Verschillend
