Met pensioen op je 65e? Luchtvaartomnivoor Bert Kraan uit Hoofddorp moest er niet aan denken. Hij is als aviation consultant gewoon nog 15 jaar doorgegaan in binnen- en buitenland. Hij veronderstelt dat hij mede daardoor nog zo gezond is als een vis en zeer goed van memorie. Maar onlangs, na zijn 80e verjaardag, is er dan toch iets van een afscheid en zicht op welverdiende rust. Up in the Sky haalde herinneringen op met de luchtvaartnestor in het knusse operations gebouw op Twente Airport.
Stuurman
Aanvankelijk wees niets erop dat Kraan in de wieg gelegd was voor de luchtvaart. “Ik ben geboren aan het begin van de Tweede Wereldoorlog en heb een deel van mijn jeugd doorgebracht in Nederlands-Indië en Nederlands Nieuw-Guinea. Mijn vader was accountant bij het Rijk en dat zorgde voor de nodige verhuisbewegingen.” Na de HBS in Den Haag koos Bert Kraan, die duidelijk aanleg had voor exacte vakken, voor de Zeevaartschool in Amsterdam. Zijn eerste werkervaring bestond uit een baan als stuurman bij de Koninklijke Nederlandse Stoomboot Maatschappij. Die functie bracht hem naar Midden- en Zuid-Amerika. Als zeevarende op de grote handelsvaart was hij vrijgesteld van militaire dienst.
Navigator
“In 1962 begon mijn luchtvaartcarrière. Ik meldde mij vrijwillig bij de Marine Luchtvaartdienst en volgde een korte opleiding op Marine Vliegkamp Valkenburg bij Leiden. Na een training op de Beechcraft T-7 Navigator ben ik begonnen als navigator/waarnemer op de Grumman S-2F Tracker. Dit was een middel-langeafstandspatrouillevliegtuig bestemd voor de onderzeebootopsporing en -bestrijding. Ik werd geplaatst op Hr.Ms. Karel Doorman, het tweede en tevens laatste vliegdekschip van de Koninklijke Marine”, aldus Kraan. In 1964 trouwde hij met Tilly, samen kregen ze twee dochters.

Vlieger
Meevliegen is leuk, maar zelf de stuurknuppel bedienen is nog leuker. Bert Kraan kreeg de mogelijkheid om de militaire vliegopleiding te volgen: “Ik startte op de Fokker S-11 op de vliegbasis Woensdrecht en ging daarna naar België. Op de vliegbasis Brustem deed ik mijn eerste straaljagerervaring op. Met mijn lengte van 1.86 meter paste ik maar net in de krappe cockpit van de Fouga Magister. Op het vliegveld Hato op Curaçao haalde ik mijn typerating op de Grumman Tracker. Na mijn opleiding kwam ik als vlieger in dienst bij het 320 squadron van de Koninklijke Marine.”
Nachtlandingen
Op de Karel Doorman werden de eerste Tracker-crews getraind in nachtlandingen. Volgens Kraan waren de routinematige patrouillevluchten vrij eentonig: “Het ging dan om het afwerpen van sonarboeien om te kijken of onderzeeboten in een bepaald gebied aanwezig waren. Na de Tracker volgde het langeafstandspatrouillevliegtuig Lockheed Neptune P2V7 met veel verkenningsvluchten naar Russische vlooteenheden. Het bracht mij, in de rang van luitenant ter zee der 2e klasse oudste categorie, naar vliegbases in Cornwall, Schotland, Noorwegen, IJsland en Amerika voor deelname aan oefeningen in NATO verband. Na een van de oefeningen, op transit van Washington naar Curaçao, werd mijn Neptune getroffen door de bliksem. Alle navigatieapparatuur van slag. Omdat we boven Cuba vlogen, kon er niet direct geland worden. Op Curaçao bleek dat de blikseminslag voor een flink gat in de vleugeltip had gezorgd.”

Torpedo-officier
Toen er in 1970 bij de Marine Luchtvaartdienst een pilotenoverschot ontstond als gevolg van de uitfasering van een aantal vliegtuigen, werd Kraan geplaatst bij de vloot. Na een jaar varen volgde de opleiding tot torpedo-officier. Hij heeft vanuit Den Helder bij het inschietbedrijf meerdere trips gemaakt op een onderzeeboot. Maar de luchtvaart bleef toch trekken en hij besloot de Marine te verlaten. Kraan haalde zijn burgervliegbrevet maar er was in de crisistijd weinig kans op een vliegende functie. Hij trad tijdelijk als examinator in dienst bij het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen. In 1978 keerde hij voorgoed terug naar de vliegerij door een succesvolle sollicitatie bij de toenmalige Rijksluchtvaartdienst. Zelf hield Kraan zijn vliegerskills bij op een Cessna 172, Piper Navajo en Cessna Citation van de toenmalige Rijksluchtvaartschool op vliegveld Eelde. In totaal heeft hij 3.000 vlieguren op zijn naam staan.
Inspecteur
Het langst is de Hoofddorper in dienst geweest bij de RLD/Luchtvaartinspectie. “Eerst op Schiphol (Oost) en later in Hoofddorp heb ik mij 25 jaar als inspecteur, afdelingshoofd en als adjunct-directeur beziggehouden met internationalisering en implementeren van nieuwe ontwikkelingen als (CATIII) automatisch landen, instrument vliegprocedures, satelliet navigatie en het vervoer van gevaarlijke stoffen”, aldus Kraan.
Uitgezonden
In die periode is hij twee keer uitgezonden geweest naar Montreal in Canada, om daar te werken voor de International Civil Aviation Organization (ICAO), een orgaan van de Verenigde Naties. Bij de ICAO heeft Bert Kraan deel uitgemaakt van verschillende panels en werkgroepen. Hij deed dat namens de Benelux, Oostenrijk en Zwitserland. Ook was hij betrokken op Council niveau. De laatste 1,5 jaar van zijn werkzame leven als ambtenaar heeft hij doorgebracht op het ministerie van Verkeer en Waterstaat.
Zzp-er
Op de pensioengerechtigde leeftijd startte Kraan zijn eigen bedrijf. Een van zijn eerste opdrachten was ondersteuning van Pieter van Vollenhove in zijn functie van Voorzitter van de ‘International Transportation Safety Association’, een initiatief van Pieter voor internationale afstemming in onderzoek. De Hoofddorper werkte onder andere in projecten voor Eurocontrol en de Europese Commissie en was de oprichter van de stichting ‘Aviassist’. Kraan: “Dat is een vrijwilligersorganisatie die ontwikkelingslanden in Afrika ondersteunt op het gebied van vliegveiligheid. Ook delen we kennis, geven we cursussen en stimuleren we studentenprojecten. Na vele jaren lid van het bestuur ben ik nu erelid van het bestuur. Als consultant werkte ik voor NACO Netherlands Airport Consultants in meerdere projecten en deed voor de EU in Kiev een regelgeving- en navigatieproject. Daar maakte ik de gewelddadige omwenteling van 2014 mee en zag hoe het Leninbeeld in het centrum omver werd getrokken.” Zijn laatste klus als zzp-er bestond uit werkzaamheden voor Twente Airport; vliegprocedures, infrastructuur zoals stallingsplaatsen voor widebodies, en het Aircraft Maintenance Cluster Twente.
Noodzaak
Aan het einde van het interview zegt Kraan dat hij dankbaar en gelukkig terugkijkt op zijn rijke luchtvaartleven: “Het heeft mij en ons gezin ongelooflijk veel gebracht. Ik heb in prachtige gebieden gewoond en gewerkt. De luchtvaart staat voor een geweldige uitdaging om haar aandeel te leveren in verduurzaming om de schoonheid van de aarde te kunnen behouden. Dit complexe en moeizame proces betreft alle organisaties in de luchtvaartsector. Het is geen vrijblijvende zaak meer, maar bittere ernst in het belang van de toekomstige generaties. Gezamenlijk kunnen we die stap zetten, daar ben ik van overtuigd!”
