Het produceren van vliegtuigen is een grote operatie. Verschillende fabrieken zijn verantwoordelijk voor verschillende onderdelen. Deze onderdelen moeten door het hele land vervoerd worden, maar hoe doen bedrijven zoals Boeing en Airbus dit? Dat zal verder worden uitgelegd in dit artikel.
De logistiek
Boeing en Airbus, de grootste vliegtuigproducenten, leveren per jaar gemiddeld zo’n 800 vliegtuigen. Hierachter gaat een enorme logistieke operatie schuil. Zo heeft Airbus zes verschillende fabrieken, waarvan er drie in Europa liggen, één in China en twee in de VS. Het vervoeren van onderdelen tussen deze fabrieken doen ze vaak met normale cargo- of passagiersvluchten. Soms is dit echter niet te doen vanwege de grootte van de onderdelen. Hiervoor heeft Airbus een speciaal vliegtuig ontwikkeld, de Beluga. Ook Boeing heeft een speciaal cargovliegtuig, deze wordt de Dreamlifter genoemd.
De Beluga
De A300-600 ST (Super Transporter), ofwel de Beluga, is een cargovliegtuig van Airbus dat gemaakt is om vliegtuigonderdelen te vervoeren. Het vliegtuig, wat volgens velen – vandaar de naam Beluga – lijkt op een walvis, is op 13 september 1994 in dienst gekomen. In totaal heeft Airbus vijf stuks geproduceerd. Het doel van het vliegtuig was om verschillende onderdelen (van bijvoorbeeld de A320) naar een centrale plek te brengen en hier het eindproduct in elkaar te zetten, als een soort Ikea pakket alleen dan veel groter en ingewikkelder.
Het vliegtuig heeft het meest gevlogen tussen Toulouse, Hamburg, Seville, Tianjin, Mobile en Mirabel, de steden waar de verschillende Airbus fabrieken staan. Dit soort vrachtvluchten worden ongeveer zestig keer per week uitgevoerd. Naast de Airbus onderdelen vervoert de Beluga ook onderdelen van het ISS, kunststukken en helikopters. Met een inhoud van ongeveer 1500 m3 past er erg veel in dit vliegtuig; volgens Airbus gaat het om ongeveer twee á drie A320 neusrompen. In november 2014 liet Airbus weten dat het bezig was met de ontwikkeling van een grotere versie van de Beluga. De Beluga XL, zoals hij genoemd wordt, is in 2020 in dienst gekomen en zal vanaf 2025 alle oude Beluga’s vervangen. De nieuwe Beluga kan twaalf procent meer payload meenemen.
De Dreamlifter
De Boeing 747-400 LCF (Large Cargo Freighter), ofwel de Dreamlifter, is de Boeing-variant van de Beluga. Ook de Dreamlifter vervoert onderdelen van Boeing, met name de onderdelen van de 787 Dreamliner. Op 13 oktober 2003 meldde Boeing dat ze de onderdelen van de nieuwe 787 (toentertijd de 7E7) alleen via de lucht gingen transporteren. Hier kwam echter een probleem bij kijken: de 787 onderdelen waren te groot voor de 747-400F en de Antonov-225. Hierdoor moest Boeing komen met een oplossing komen voor dit probleem.
Uiteindelijk werd de Dreamlifter geïntroduceerd. Het vliegtuig heeft haar eerste vlucht gemaakt op 9 september 2006. Het toestel is een gemodificeerde versie van de 747-400, en kan ongeveer 1840 m3 aan cargo vervoeren. Dat is ongeveer drie keer zoveel als de 747-400F. Er zijn in totaal vier 747-400’s omgebouwd tot Dreamlifter; het verschil tussen de 747-400F en de Dreamlifter is daardoor ook niet groot.
De bekende vorm van de 747 is nog steeds zichtbaar in de Dreamlifter. De vleugels zijn bijna even groot en het vliegtuig is bijna even lang, maar toch zijn er in de details een aantal opvallende verschillen. Zo heeft de Dreamlifter met 364.235 kilogram een lager maximum opstijggewicht dan de 747-400F (396.890 kg). Ook kan de 747-400F een grotere afstand vliegen (7260 Nautische mijlen) ten opzichte van de Dreamlifter (4200 nautische mijlen). Vergeleken met de de Beluga is de Dreamlifter niet vaak te zien; de zestig vluchten per week van de Beluga halen de Dreamlifters niet.
Op de video kan je zien hoe de neus van de 787 in de Dreamlifter wordt uitgeladen.
Conclusie
Al met al is het vervoeren van onderdelen geen “piece of cake”. Zowel bij Airbus als Boeing komt er veel logistieke planning bij kijken. Er moeten veel en vooral ook grote onderdelen snel vervoerd worden. Hierdoor zijn de Beluga en de Dreamlifter essentieel voor de productie van vliegtuigen. Daarnaast is zijn de toestellen natuurlijk voor avgeeks ook bijzondere vliegtuigen om te zien.
Verschillend
VWO