In oktober 2018 verongelukte een elektrisch aangedreven vliegtuig nabij Stadskanaal. Het was het eerste ongeval met een elektrisch vliegtuig in Nederland. Waardoor raakte het vliegtuig in problemen?
Verloop
Op 13 oktober 2018 verongelukte een Pipistrel Alpha Electro 167 nabij het vliegveld van Stadskanaal. Het vliegtuig is een tweezits toestel die elektrisch wordt aangedreven en had een Italiaanse registratie, I-D057.
Het toestel steeg om 12:12 uur op vanaf vliegveld Drachten. Aan boord was één piloot die na take-off koers zette richting Stadskanaal. Ruim een half uur later kwam het toestel in de buurt van het vliegveld om zich klaar te maken voor een landing op baan 24. Terwijl het toestel een bocht inzette richting de landingsbaan verloor het al snel hoogte en kwam het vliegtuig neer op een provinciale weg bij Onstwedde op zo’n 1250 meter afstand van de landingsbaan.
Onderzoek
De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) publiceerde in de zomer van 2020 een onderzoeksrapport naar aanleiding van dit dodelijke ongeval. Waardoor raakte het toestel in de problemen?
De OVV concludeert dat het ongeval is veroorzaakt door een overtrek situatie, stall, waardoor het toestel in een tolvlucht raakte. De snelheid van het toestel was (te) laag, en (te) dicht bij de overtreksnelheid van het toestel. Bij standaard condities en een gewicht van 550 kilogram ligt de overtreksnelheid tussen de 70 en 80 kilometer per uur. Uit het onderzoeksrapport blijkt dat de laagste snelheid slechts tien (negentien kilometer per uur) knopen boven de overtreksnelheid lag. De snelheden lagen ver beneden de aanbevolen snelheden. In combinatie met de ingezette bocht kwam het toestel dicht tegen een overtrek aan met als gevolg een fatale tolvlucht.
Factoren
De belangrijkste vraag is hoe het toestel in deze situatie kon komen. Uit onderzoek blijkt dat er drie factoren zijn die een belangrijke rol hebben gespeeld.
Configuratie
Uit het wrak van het toestel kon worden gehaald dat het vliegtuig met een flap-positie van 25 graden vloog. Dit is de maximale uitslag van de flaps van de Pipistrel Alpha Electro 167. Het operationeel handboek van het type zegt echter dat deze maximale uitslag alleen moet worden gedaan vlak voor de landing vanwege de stabiliteit. Het is niet bekend waarom de piloot heeft besloten om de flaps in deze positie te zetten.
Als gevolg hiervan is het toestel minder goed bestuurbaar en moet er extra aandacht worden besteed aan het gebruik van het rudder. In combinatie met de ingezette bocht én een lage snelheid heeft dit er onder andere toegeleid dat het toestel onbestuurbaar werd.
Waarschuwingssysteem
Om een overtrek te voorkomen hebben veel vliegtuigen een waarschuwingssysteem. Dit elektrische toestel had geen waarschuwingssysteem waardoor de piloot niet tijdig werd gealarmeerd voor een overtrek. Een dergelijk systeem aan boord hebben was in deze categorie vliegtuigen geen eis, dit in tegenstelling tot de geavanceerde categorie waar een overtreksysteem vereist is als de natuurlijke overtrek waarschuwing onvoldoende is.
De fabrikant heeft aangegeven alle toestellen in 2020 te hebben voorzien van een waarschuwingssysteem om soortgelijke situaties te voorkomen.
Ervaring
Als laatste factor haalt de OVV de vliegervaring van de piloot aan. De piloot had weinig ervaring met het vliegveld en dus de bijbehorende procedures. Hij was namelijk drie jaar voorafgaand aan de vlucht, in 2015, voor het laatst op vliegveld Stadskanaal geweest. Geconcludeerd wordt dat de beperkte vliegervaring, vaardigheid en training met het nieuwe vliegtuig, bijgedragen hebben aan de situatie waarin het moeilijk was om op de naderende overtreksituatie te anticiperen en het te herstellen.
Het hele rapport is te vinden op de website van de onderzoeksraad. Vorige analyses gemist?
- Lees hier hoe de Saab 340 van KLM Cityhopper tijdens een go-around neerstortte.
- Bekijk hier hoe NLM’s Fokker F28 door een windhoos naar beneden werd gehaald.
- Lees hier hoe een DC-3 van KLM een Friese kerktoren raakte.
Suggesties? Mail ze dan naar [email protected]!
Pre-order nu: schaalmodel van de gloednieuwe KLM A321neo
Nu te bestellen in de webshop! Let op: limited edition.
Verschillend
VWO