Waarom sloopten de Verenigde Staten al haar F-14’s? | Achtergrond

Het Pentagon betaalde een aannemer in 2007 minstens 900.000 dollar om oude F-14 Tomcats te vernietigen. In plaats van de reserveonderdelen te verkopen, besloot de US Navy om al deze toestellen te slopen. Maar waarom eigenlijk?

Hoe kwam Iran aan de F-14’s?

Meer dan dertig jaar deden de Tomcat dienst bij de US Navy als ‘air superiority fighter’. De F-14 was het enige toestel dat de AIM-54 Phoenix kon afvuren, destijds de grootse luchtdoelraket met het grootste bereik. De Tomcat wordt gezien als een van de beste naoorlogse jachtvliegtuigen van US Navy. Het variabele-vleugelontwerp was een bewezen succes en hiermee presteerde de Tomcat uitstekend in manoeuvres bij lage en hoge snelheden.

Er was slechts één buitenlandse klant voor de F-14 Tomcat: dit was Iran. Tijdens het bewind van de laatste Sjah van Perzië, begin jaren ’70, was de Iraanse luchtmacht op zoek naar een geavanceerd jachtvliegtuig. Deze moest in staat zijn om de MiG-25 te onderscheppen. De Sjah verkoos 80 Tomcats, te samen met meer dan 700 AIM-54 Phoenix raketten, boven de F-15 Eagle. Nadat de Iraanse monarchie plaats maakte voor de Islamitische Republiek, stopten de leveringen van reserve-onderdelen. De Iraanse luchtmacht beweert dat de F-14’s meer dan honderd Iraakse toestellen te hebben neergeschoten tijdens de Iran-Irak oorlog (1980-1988). Voorzichtige schattingen houden het meer dan vijftig Iraakse toestellen, waarvan een groot deel is neergehaald met de Phoenix-raket.

Waarom werden de Tomcats gesloopt?

Nadat de F-14 in 2006 bij de US Navy met pensioen werd gestuurd, begon de CEO van Northrop Grumman Group te praten over het idee om Tomcat-onderdelen te verkopen. In januari 2007 kwam er een verbod op de verkoop van F-14 onderdelen en niet veel later werden de laatste resterende Tomcats gesloopt. Volgens veel deskundigen op het gebied van nationale veiligheid, was de vernietiging van de 38 miljoen dollar kostende vliegtuigen niet alleen bedoeld om te voorkomen dat Iran zijn verouderende vloot zou kunnen repareren. Onderdelen van de F-14 werden beschouwd als gevoelige apparatuur. De VS wilden de onderdelen aan niemand verkopen. Niet alleen aan Iran. Zij vreesden dat, indien deze onderdelen de Verenigde Staten zouden verlaten, Iran ze uiteindelijk in handen zou kunnen krijgen.

Hoewel de VS alle leveringen van onderdelen heeft geblokkeerd, blijft Iran deze toestellen in dienst houden. De Iraanse F-14 Tomcats werden opgewaardeerd met avionica uit China en motoren uit Rusland. Sinds Iran de structuur van het elektronische systeem heeft gewijzigd, kunnen de F-14’s vuren op Amerikaanse gevechtsvliegtuigen. Geschat wordt dat de Iraanse luchtmacht nog steeds de beschikking heeft over ongeveer 40 F-14 jachtvliegtuigen. Of deze ook allemaal operationeel zijn, is onbekend.

En die bijnaam? De Tomcat kreeg de bijnaam ‘turkey’ (kalkoen) omdat bij de landing op een vliegdekschip, de Tomcat erg op een kalkoen leek met fladderende veren. Met alle bewegende flaps, hoogteroeren, slats en remklappen oogde het toestel een stuk minder elegant.

Haal jouw KLM-staart in huis!

Nieuw in de webshop van Up, een KLM-staart op houten voet. Speciaal voor de echte KLM-fans.