De jachtvliegtuigen van de Koninklijke Luchtmacht moeten in de zeer nabije toekomst vooral boven Noord-Nederland gaan oefenen. Daarmee wordt er boven Noord-Brabant ‘nieuwe ruimte’ gecreëerd voor Schiphol.
Minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Verkeer en Waterstaat wil het Nederlandse luchtruim herinrichten. Het doel daarvan is drieledig: efficiëntere vliegroutes, vergroting van de capaciteit en een verbetering voor het milieu. Ze heeft daarvoor advies gevraagd aan de commissie voor de milieueffectrapportage (m.e.r.). Uit het advies blijkt dat de gevolgen van de uitbreiding van het militair luchtruim in Noord-Nederland voor het milieu beter in kaart moeten worden gebracht.
In de plannen van de minister zou luchthaven Schiphol het aantal aanvliegroutes van drie naar vier kunnen uitbreiden. Die vierde route zou dan vanuit het zuidoosten naar Amsterdam moeten leiden en daarmee krijgen vooral de provincies Noord-Brabant, Gelderland en Utrecht met de nieuwe route te maken.
“Dat heeft voor- en nadelen,” legt Lourens Loeven, directeur en woordvoerder van de Commissie m.e.r. uit: “Het luchtverkeer van en naar Zuid-Europese landen hoeft niet meer om te vliegen om Schiphol te bereiken. Dat scheelt brandstof en dus CO2-uitstoot. Maar het nadeel is dat het militair luchtverkeer boven Brabant plaats moet maken.”
Oefenen boven Noord-Nederland
Deze aanpassing heeft geen gevolgen voor de status van de militaire luchthavens in Brabant. De vliegtuigen blijven daar gewoon gestationeerd maar gaan nu oefenen boven Noord-Nederland. Niet alleen Friesland en Groningen, ook Drenthe krijgt te maken met een toename van het aantal militaire vliegbewegingen. Of dat ook gevolgen heeft voor Groningen Airport Eelde is nog onduidelijk.
De huidige plannen stuiten inmiddels op meer dan tweeduizend bezwaren van provincies, gemeenten en maatschappelijke organisaties. Zij vrezen allemaal voor aanzienlijk meer overlast van (laag) overvliegende jachttoestellen. De vervanging van de F-16 door de meer geluid producerende F-35 speelt hierbij ook een grote rol.
De commissie vindt dat op dit punt nader onderzoek vereist is. Verder vraagt zij zich af wat de gevolgen zijn voor andere beleidsterreinen, zoals de plannen voor grootschalige woningbouw. De commissie m.e.r. laat zich overigens niet uit over alle bezwaren uit, maar stelt vast dat alleen de gemiddelde milieugevolgen van de herindeling van het luchtruim zijn berekend. De commissie vindt dat ook de regionale gevolgen in beeld moeten worden gebracht. Bijvoorbeeld als het gaat om woon-, stilte- en natuurgebieden.
Protest
Ondertussen worden ook de protestgeluiden uit Leeuwarden steeds luider. De komst van de F-35 naar de Friese hoofdstad zorgt voor overlast bij mensen die in de buurt van de basis wonen. Omwonenden willen dat er actie wordt ondernomen om die overlast te verminderen. Ze willen dat wordt bekeken of op een andere wijze kan worden gevlogen.
Ook Friese statenleden van FNP, PvdA en GroenLinks maken zich zorgen over het geluid van de Joint Strike Fighter en hebben daarover vragen gesteld aan het provinciebestuur. De minister is in beide zaken nu aan zet. Normaal gesproken neemt zij het advies van de commissie m.e.r. over en zal dus met aanvullende berekeningen komen, voordat zij een definitief besluit neemt.