Vandaag, 1 mei 2021, bestaat Vliegbasis Woensdrecht precies 75 jaar. Tijd voor een historisch overzicht van het militaire vliegveld.
Het verhaal van de vliegbasis begint in de jaren 30 van de vorige eeuw. De economische crisis leidde tot veel faillissementen en ontslagen van en bij steenfabrieken in het hele land. In het kader van een werkverschaffingsproject werd een gebied in het oosten van Noord-Brabant ontgonnen ten behoeve van de landbouw. Tegelijkertijd werden in die tijd overal in Nederland kleine vliegveldjes opgericht. Zo ook in Bergen op Zoom.
Burgemeester Rubert van Woensdrecht voelde echter meer voor een vliegterrein in zijn gemeente. In het eerder beoogde gebied kon volgens hem vaak niet worden gevlogen vanwege de regelmatige mist. De gemeenteraad ging hierin mee, en op 5 maart 1934 werden de vergunningen voor vliegveld ‘De Eendenkooy’ aangevraagd. Hoewel de eerste vlucht in mei 1935 al eens had plaatsgevonden, werd de officiële opening van het vliegveld jarenlang uitgesteld.
Tweede Wereldoorlog
Uiteindelijk werd het nog altijd ongeopende veld in de Tweede Wereldoorlog door de Luftwaffe bezet en in gebruik genomen. Het vliegveld werd eerst als Flugplatz Hoogerheide, daarna als Einsatzhafen Bergen op Zoom en tot slot als Fliegerhorst Woensdrecht aangeduid. Tot 1944 stond het veld onder controle van Wehrmacht Kommandantur 870. Vrijwel alle gestationeerde eenheden werden belast met patrouille en de onderschepping van geallieerde vliegtuigen boven Nederland en de Noordzee.
Beeld: NIMH
Na veel verliezen boven de Schelde en tijdens Operatie Oyster, het bombardement op de fabrieken van Philips in Eindhoven, hadden de geallieerden vanaf 1944 het overwicht in de lucht boven de lage landen. Het vliegveld werd toen geregeld aangevallen. Eind januari ’44 vertrokken de laatste vliegtuigen van de Luftwaffe, waarna het veld enige tijd onbruikbaar was. Vanaf december 1944 was het vliegveld dankzij Canadese troepen weer toegankelijk en kreeg het de codenaam B.79.
Begin 1945 verplaatste de oorlog zich meer en meer richting Duitsland en kwam Woensdrecht te ver van het front te liggen. Het vliegverkeer kwam daardoor stil te liggen, en in mei 1946 werd het veld tot Vliegbasis Woensdrecht gedoopt en aan de Nederlandse luchtstrijdkrachten overgedragen.
Vliegbasis Woensdrecht
In de jaren daarna bleef het vrij rustig op Woensdrecht. Nadat de (voorloper van de) Koninklijke Luchtmacht overging op straaljagers moesten de motoren steeds voor revisie naar Engeland. Om dit te voorkomen werd besloten om het onderhoud vanaf 1950 zelf uit te voeren. Hiervoor werd de straalmotorenwerkplaats (SMW) opgericht, die vanaf 1953 op vliegbasis Woensdrecht werd gestationeerd. Hiervoor werd de vliegbasis aangepast met betonnen start- en taxibanen.
Kruisraketten
In 1983, middenin de Koude Oorlog, werd besloten dat er 48 kruisvluchtwapens op Woensdrecht zouden worden geplaatst. Dit zou samengaan met de plaatsing van 1500 militairen van de Amerikaanse Air Force. De plaatsing van de wapens was zeer omstreden. In 1983 vonden de eerste acties plaats bij de vliegbasis als onderdeel van de grote landelijke protesten tegen de plaatsing van deze kruisraketten. Het INF-verdrag maakte in 1987 een eind aan allerlei plannen voor de vliegbasis.
Tegenwoordig
Tegenwoordig is Vliegbasis Woensdrecht de Main Support Base van de Koninklijke Luchtmacht. Op de vliegbasis zijn twee onderdelen gevestigd. Die zorgen voor opleidingen, meteorologische ondersteuning, logistiek en onderhoud voor de gehele luchtmacht en Defensie. Naast lesvliegtuigen van de luchtmacht, onder meer de bekende Pilatus PC-7’s, gebruiken de andere vliegbases en civiele medegebruikers Woensdrecht voor training en onderhoud.
De Koninklijke Militaire School Luchtmacht (KMSL) verzorgt opleidingen en cursussen voor luchtmachtmilitairen. De KMSL Vliegbasis Woensdrecht bestaat uit 3 opleidingssquadrons en 1 squadron dat verantwoordelijk is voor de vliegbasistaken.
Het tweede zelfstandige Defensieonderdeel op Vliegbasis Woensdrecht is het Logistiek Centrum Woensdrecht (LCW). Het LCW heeft een logistieke taak voor heel Defensie. Het verzorgt bijvoorbeeld het onderhoud en voorraden van bijvoorbeeld jachtvliegtuigen en helikopters. In 2017 werd bekend dat de reserveonderdelen voor alle Europese F-35-toestellen in Woensdrecht komen te liggen. Naast het opslaan van de reserveonderdelen van de F-35 gaat het LCW ook de motoren van het toestel onderhouden en testen.
Unieke kans: win een proefles elektrisch vliegen!
Kom op 5 april langs bij E-Flight Academy op Teuge Airport en maak kans op een proefles elektrisch vliegen.
Verschillend
VWO