De uitspraak over de goedkeuring van staatssteun aan KLM heeft voorlopig nog geen gevolgen voor de maatschappij.
Gisteren deed het Europees Gerecht uitspraak over een zaak die Ryanair had aangespannen tegen de Europese Commissie. De lowcost-maatschappij was de zaak gestart omdat het bedrijf vindt dat het met oneerlijke concurrentie te maken heeft. Het gerecht heeft vervolgens besloten dat de goedkeuring voor de steun nooit goed gekeurd had mogen worden en gaf Ryanair dus gelijk. Volgens de maatschappij zorgt de goedkeuring van de Europese Commissie voor de financiële steun aan bijna twintig maatschappijen voor discriminatie en oneerlijke concurrentie.
Miljarden euro’s
Het bedrijf gaf vorig jaar aan de staatssteun aan verschillende – voornamelijk nationale – luchtvaartmaatschappijen onrechtmatig te vinden. Hierop spande de maatschappij een rechtszaak aan tegen de toestemming voor de steun van de Europese Commissie. Het Gerecht oordeelde toen dat de overheidssteun aan Air France en SAS rechtmatig is verleend. Nu krijgt de lowcost-maatschappij toch gelijk in het geval over de goedkeuring van staatssteun aan KLM en TAP. Bij de Nederlandse maatschappij zou het gaan om 3,4 miljard euro, bij TAP om 1,2 miljard euro. KLM hoeft in ieder geval de steun niet terug te betalen. Het Gerecht zei het volgende:
“Vanwege de bijzonder schadelijke gevolgen van de pandemie voor de Nederlandse economie, schorst het Gerecht de gevolgen van de nietigverklaring in afwachting van de vaststelling van een nieuw besluit door de Commissie”
KLM heeft aan Up in the Sky aangegeven dat het besluit van het Gerecht op het moment geen gevolgen heeft voor de maatschappij:
“KLM heeft kennisgenomen van de uitspraak van het Europese Gerecht en zal deze bestuderen. Het besluit van het Gerecht heeft op dit moment geen gevolgen voor KLM en de steun die KLM heeft ontvangen. Het Gerecht heeft namelijk besloten dat de gevolgen van de nietigverklaring worden opgeschort.”
Het lijkt erop dat het besluit van het gerecht tot nu toe geen gevolgen heeft voor KLM. Wat het definitieve besluit over de staatssteun zal zijn moet blijken uit het besluit van de commissie. Een woordvoerder van Ryanair noemt de uitspraak een overwinning voor de consument en concurrentie:
“Een van de grootste successen van de EU is het in stand brengen van een interne markt voor luchtvervoer. De goedkeuring van de Europese Commissie van staatssteun aan Air France-KLM en TAP zijn tegen de fundamentele principes van de EU-wetgeving en sturen het proces van liberalisatie van de luchtvaart terug in de tijd door inefficiëntie te belonen en oneerlijke concurrentie aan te moedigen.
Gedurende de Covid-19-pandemie is er meer dan 30 miljard euro aan discriminerende overheidssubsidie geschonken aan nationale luchtvaartmaatschappijen binnen de EU. Als dit niet gestopt wordt door de rechtbanken van de EU in lijn met de uitspraak van vandaag, zal deze staatssteun de markt de komende decennia verstoren. Wil Europa uit deze crisis komen met een functionerende interne markt, dan moeten luchtvaartmaatschappijen op gelijke voet kunnen concurreren. De uitspraken van vandaag in twee van de meer dan twintig beroepen die tot nu toe bij het Gerecht zijn ingediend, zijn een belangrijke overwinning voor de consument en de concurrentie.”
Kritiek op vergroening en staatssteun
Andere partijen zoals Greenpeace vinden het goed dat het kabinet en de maatschappij terug moeten naar de tekentafel. Greenpeace Nederland spande vorig jaar een kort geding tegen het ontbreken van klimaatvoorwaarden aan de staatssteun van 3,4 miljard voor KLM, maar de rechter ging daar toen niet in mee. Dewi Zloch, expert Klimaat en Energie bij Greenpeace:
“Het is goed dat minister Hoekstra, KLM en de Europese Commissie nu alsnog terug moeten naar de tekentafel. Dit is een nieuwe kans om alsnog klimaatvoorwaarden te verbinden aan de staatssteun voor KLM. Het is onbegrijpelijk en oneerlijk dat de luchtvaart uitgezonderd wordt van CO2-reductie, terwijl andere bedrijven wel keihard aan de slag moeten. Als onze overheid alles uit de kast trekt om KLM te helpen, is het meer dan terecht dat daar tegenover staat dat KLM flink minder gaat vervuilen.”
Verschillend
VWO