KLM stopt met het vliegen boven Wit-Rusland. Eerder op de avond riep premier Rutte de maatschappij al op deze maatregel te nemen. KLM gaf eerder op de dag nog aan geen veiligheidsrisico’s te zien en normaal door te vliegen.
Oproep Rutte: KLM, stop met vliegen boven Wit-Rusland
Demissionair premier Rutte riep maandagavond, voorafgaand aan het begin van een EU-top over het onderwerp, op niet meer boven het luchtruim te vliegen. KLM besloot daarop Wit-Rusland voorlopig te vermijden. “Het is ons duidelijk dat het optreden van de Wit-Russische autoriteiten zeer onbetrouwbaar is bij het beheer van hun luchtruim. Hoewel wij onze luchtvaartmaatschappijen wettelijk niet kunnen verbieden naar en over Wit-Rusland te vliegen, moeten we er bij hen op aandringen om vooralsnog het Wit-Russische luchtruim te vermijden,” zei Rutte tijdens een korte persconferentie voorafgaand aan de EU-top.
“Zeggen dat er een bom aan boord is om een toestel te laten landen is letterlijk levensgevaarlijk. Er moet daarom een grondig internationaal onderzoek komen naar deze schending van de luchtvaartveiligheid,” aldus Rutte. “Het is van het grootste belang dat de Europese Unie nu laat zien: dit is ongekend, ongehoord, dit gaat alle perken tebuiten. En dit moet als resultaat hebben dat er consequenties zijn. Wit-Rusland moet Roman Protasevic onmiddellijk vrijlaten, dat is de belangrijkste eis.”
Internationale ophef
De internationale ophef ontstond naar aanleiding van een incident op zondag. Een Ryanair-vlucht werd onder het mom van een ‘bommelding’ gedwongen een noodlanding te maken op de luchthaven van Minsk. Het vliegtuig werd door een MiG-29-straaljager naar de hoofdstad Minsk geëscorteerd. Bij de doorzoeking van het toestel werd geen bom gevonden, maar er werd wel een kritische journalist, Roman Pratasevitsj, door de Wit-Russische autoriteiten gearresteerd. Wit-Rusland wordt inmiddels beschuldigd van ‘luchtvaartpiraterij’, een kaping en staatsterreur. Michael O’Leary, CEO van Ryanair, sprak op de Ierse radio over een “kaping die door een staat is gefinancierd”, en gelooft dat het de intentie van de Wit-Russen was om Protasevic van boord te halen. De journalist riskeert mogelijk de doodstraf, maar zou momenteel in kritieke toestand in het ziekenhuis liggen.
Op maandagmiddag werd al bekend dat het Verenigd Koninkrijk eenzelfde oproep aan haar luchtvaartmaatschappijen had gedaan. Ook trekt het land de vlieglicentie van Belavia, de nationale maatschappij van Wit-Rusland, in. KLM gaf eerder op de dag aan geen veiligheidsrisico’s te zien en normaal boven Wit-Rusland te blijven vliegen. Andere maatschappijen, waaronder airBaltic en Wizz Air, besloten uit zichzelf het luchtruim voorlopig te vermijden.
Europese Commissie-voorzitter Ursula van der Leyen gaf maandagavond aan dat er naar verwachting op de EU-top sancties zullen worden ingesteld tegen Wit-Rusland. “We laten dit niet onbeantwoord,” zei ze in een bericht op Twitter. De sancties zouden individuen die betrokken waren bij deze kaping, bedrijven die het regime financieel steunen en de luchtvaartsector omvatten. Volgens Von der Leyen moet Pratasevitsj onmiddellijk worden vrijgelaten.
Verschillend
VWO