De Wit-Russische autoriteiten hebben het transcript vrijgegeven van de luchtverkeersleiding die een Ryanairtoestel een geforceerde noodlanding liet maken.
Een Ryanair-vlucht van Athene naar Vilnius moest onderweg een geforceerde noodlanding maken van Belarus. De vlucht werd geëscorteerd door een MiG-29-straaljager naar Minsk.
Bommelding
De Belarussische regering van president Alexander Lukashenko beweerde een bommelding voor het toestel te hebben gekregen. Bij de doorzoeking van het toestel werd geen bom gevonden, maar er werd wel een journalist, Roman Protasevic, de aan boord gearresteerd. De 26-jarige Protasevic was in het verleden werkzaam bij het online nieuwsmedium Nexta, dat vaak kritisch is over de werkwijze van Lukashenko. De president zou persoonlijk opdracht hebben gegeven tot de gedwongen voorzorgslanding. Het vliegtuig was op weg van Athene naar Vilnius, maar de luchtmacht van Belarus dwong het toestel tot een voorzorgslanding op de luchthaven van de hoofdstad Minsk.
Wantrouwige gezagvoerder
Uit het transcript blijkt, mocht die waarheidsgetrouw zijn dat, de luchtverkeersleiding op sommige momenten onduidelijk is. Dit wekt duidelijk argwaan bij de gezagvoerder:
ATC: 09:30:49 RYR 1TZ, Minsk
Pilot: Yes, go ahead.
ATC: RYR 1TZ for your information, we have information from special services that you have bomb on board and it can be activated over Vilnius.
Pilot: Roger that, standby.
ATC: RYR 1TZ for security reason we recommend you to land at UMMS. (Minsk)
Pilot: Ok…that.it.understood give us alternate please.
Na de melding van de verkeersleiding vraagt de gezagvoerder om een verklaring waar deze vandaan komt:
Pilot: The bomb…direct message, where did it come from? Where did you have information about it from?
ATC: RYR 1TZ airport security stuff informed they received e-mail.
Pilot: Roger, Vilnius airport security stuff or from Greece?
ATC: RYR 1TZ this e-mail was shared to several airports.
Het zou uiteindelijk gaan om een email die naar meerdere vliegvelden zou zijn gestuurd met daarin een bommelding. Echter, de gezagvoerder vertrouwt het advies duidelijk niet en vraagt nogmaals om een nadere verklaring:
Pilot: RYR 1TZ Again, this recommendation to divert to Minsk where did it come from?Where did it come from?Company? Did it come from departure airport authorities or arrival airport authorities?
ATC: RYR 1TZ this is our recommendations.
Pilot: can you say again?
ATC: RYR 1TZ this is our recommendations.
Pilot : unreadable.
Pilot:Did you say that your recommendation?
ATC: RYR 1TZ , Charlie-Charlie.
Normaal gesproken worden beslissingen zoals deze niet genomen door de luchtverkeersleiding, maar door de veiligheidsdiensten. Ruim een kwartier later wordt dan toch de beslissing genomen om uit te wijken naar Minsk:
Pilot:09:47:12: RYR 1TZ we are declaring an emergency MAYDAY, MAYDAY, MAYDAY RYR 1TZ. our intentions would be to divert to Minsk airport
Na het doorgeven van een noodsituatie aan boord is het vliegtuig veilig geland op de luchthaven van Minsk. En dat terwijl het toestel dichter bij de luchthaven van Vilnius was dan die van Minsk. De MiG-29-straaljager heeft hier waarschijnlijk een belangrijke rol in gespeeld. Het is ook nog maar de vraag of het transcript van de Wit-Russische regering betrouwbaar is.
Internationale ophef
De internationale gemeenschap heeft met veel ophef gereageerd op de situatie. Europese leiders spraken van ontvoering, kaping en zelfs staatsterreur. Demissionair premier Rutte riep maandagavond, voorafgaand aan het begin van een EU-top over het onderwerp, op niet meer boven het luchtruim te vliegen. KLM besloot daarop Wit-Rusland voorlopig te vermijden. “Het is ons duidelijk dat het optreden van de Wit-Russische autoriteiten zeer onbetrouwbaar is bij het beheer van hun luchtruim. Hoewel wij onze luchtvaartmaatschappijen wettelijk niet kunnen verbieden naar en over Wit-Rusland te vliegen, moeten we er bij hen op aandringen om vooralsnog het Wit-Russische luchtruim te vermijden,” zei Rutte tijdens een korte persconferentie voorafgaand aan de EU-top. In een verklaring van het Witte Huis laat de Amerikaanse president Joe Biden het volgende weten:
“Dit schandalige incident en de video die de heer Pratasevich onder dwang lijkt te hebben gemaakt, zijn beschamende aanvallen op zowel politieke afwijkende meningen als de persvrijheid. De Verenigde Staten roepen samen met landen over de hele wereld op tot zijn vrijlating, en ook tot de vrijlating van de honderden politieke gevangenen die ten onrechte worden vastgehouden door het regime van Loekasjenka.”
Gisteren verscheen een waarschijnlijk onder dwang afgelegde verklaring van Roman Protasevich:
Sancties van de EU
Vervolgens zijn na de top van afgelopen maandag de volgende sancties bekend gemaakt tegen Wit-Rusland:
- Wit-Russische vliegtuigen mogen niet landen op EU-luchthavens en moeten het EU-luchtruim vermijden. Het VK heeft ook de licentie van Belavia ingetrokken.
- Luchtvaartmaatschappijen uit EU-landen wordt gevraagd het Wit-Russische luchtruim te vermijden.
- Strafmaatregelen tegen degenen die direct betrokken waren bij het omleiden van de Ryanair-vlucht naar Minsk.
- Aanvullende economische strafmaatregelen worden later bekendgemaakt.
De nieuwe Bose A30-pilotenheadset: beter dan ooit?
Bestel nu in de webshop van Bose Aviation!
