Een herboren South African Airways start in augustus. Dat zei de Zuid-Afrikaanse minister van Staatsondernemingen op 2 juni tegen een parlementaire commissie. Zijn uitspraak komt te midden van mediaberichtgeving over de financiële steun aan SAA. De minister lichtte onlangs een tipje van de sluier op over het vinden van een private equity-partner voor SAA, die ook het bedrijfsrisico van de staat zou overnemen. Wie dat is wilde hij niet zeggen; de onderhandelingen zitten in de laatste fase, maar zijn nog niet rond. Al meermaals meldde Up in the Sky dat het vermoedelijk gaat om Ethiopian Airlines.
Follow the money
In de eerste week van juni vergaderde het Zuid-Afrikaanse parlement over de redding van SAA. De vaste commissie voor staatsfinanciering gaf zijn goedkeuring aan de ongeveer € 160 miljoen steun voor de dochterbedrijven van SAA Mango, SAA-Technical en AirChefs. De commissie legde daarmee twee van de drie adviezen die zij had ingewonnen naast zich neer.
De Faculteit voor Vervoer en Logistiek van de Universiteit van Johannesburg kwalificeerde de staatssteun als concurrentievervalsend. De Zuid-Afrikaanse Organisatie tegen Belastingmisbruik (sic) adviseerde ook negatief; steun bestemd voor SAA toekennen aan zelfstandige dochterbedrijven was ‘ongerechtvaardigd’. Alleen de derde adviserende instantie, de vakbond, was positief. Met de steun werd werkgelegenheid behouden.
De parlementaire commissie voor staatsondernemingen werd door SAA en het departement voor staatsondernemingen gezamenlijk bijgepraat over de reddingsoperatie, die eind 2019 begon. Bij de bespreking van de financiële reddingsboei van ruim € 600 miljoen voor SAA, waarover de commissie nog moet beslissen, toverde het ministerie nog een konijn uit de hoge hoed: er is ruim € 200 miljoen meer nodig om SAA volledig financieel gezond te maken. Dat bleek te gaan om afbetaling van achtergestelde leningen in de komende drie jaar en vergoeding van ongebruikte vliegtickets door het plotseling staken van alle vluchten eind 2019. Volgens Minister Gordhan was die extra € 200 miljoen ‘niets nieuws’. Voor de commissie wel; vooral de politieke oppositie reageerde ontstemd.
Strategische vennoot SAA
Misschien om die onaangename verrassing voor de parlementaire commissie enigszins te verzachten, schetste minister Gordhan vervolgens het verloop van de redding van SAA in de vorm van een goed nieuws verhaal.
De zoektocht naar een strategische private equity-partner had vijf serieuze gegadigden opgeleverd, wiens biedingen aan het interim bestuur van SAA waren gepresenteerd. Inmiddels was de shortlist nog korter – deels door eisen van Zuid-Afrika en deels door het effect van de covid-pandemie op de gegadigden.
Er is volgens de minister nu ‘een principe-overeenkomst over een mogelijk partnerschap’. Meer wilde hij niet kwijt, omdat nog gesproken wordt over juridische en financiële zaken en over rechten en routes.
De overeenkomst zal erop neerkomen dat de strategische vennoot het kapitaal verschaft en dat de Zuid-Afrikaanse staat een airline levert die solvabel is en vrij van schulden. De uitkomst van de reddingsoperatie – die volgens de minister langer duurde dan verwacht – zal een airline zijn die financieel gezond is en niet afhankelijk van de belastingbetaler. Ook niet in de toekomst; “whoever the private equity partner is – it will come in with cash”, aldus minister Gordhan.
De tijd zal leren of Zuid-Afrika werkelijk bereid is dit vlaggenschip financieel en emotioneel los te laten.
Vlieg zelf in een Boeing 737 bij SimFlying!
Bij SimFlying verwelkomen we je graag aan boord van onze Boeing 737NG-simulator, zowel voor mensen met én zonder vliegervaring. Kijk voor meer informatie op de website www.simflying.nl.
