De tweede helft van 2021 is aangebroken, en met het langzaam vervallen van reisrestricties roept dat de vraag op of ook de Europese luchtvaart snel zal herstellen.
Eerder deze week lazen we al dat het aantal binnenlandse vluchten in de Verenigde Staten zo snel herstelt dat het niveau van 2019 bijna weer is bereikt. “Door de scherpe daling van het aantal virusgevallen en de snelle verspreiding van de vaccins, konden de beperkingen worden versoepeld en kon een inhaalvraag naar reizen worden vrijgemaakt.” zei een woordvoerder van de IATA.
De Europese luchtvaart heeft het, anders dan in de VS, ook in het tweede kwartaal van 2021 een stuk moeilijker gehad. Langdurige en telkens wisselende reisrestricties tussen Europese landen onderling hebben ervoor gezorgd dat het aantal vluchten binnen het Schengengebied nog maar lastig van de grond komt. In veel landen draait de vaccinatiecampagne inmiddels echter op volle toeren en dalen de coronacijfers vanwege het zomerse weer. Al dan niet met een Europees coronacertificaat moet reizen binnen Europa vanaf deze maand weer een stuk gemakkelijker worden. Dus: hoe zal het de luchtvaart vergaan?
Richting het einde van juni meldde Eurocontrol dat er voor het eerst sinds het begin van de pandemie meer dan 20.000 Europese vluchten op één dag waren uitgevoerd. Over de gehele maand genomen zat het aantal vluchten op ongeveer 50 procent van het niveau van 2019. “We zouden best nog een volgende stap omhoog zien nu we juli ingaan,” zei Eurocontrol-directeur Eamonn Brennan.
Versoepelingen van de reisrestricties liggen ten grondslag aan de gestage toename van de vluchtaantallen. Met het Europese coronacertificaat moet reizen binnen de Europese Unie met een vaccinatiebewijs, een negatief testbewijs of een immuniteitsbewijs in ieder geval weer mogelijk zijn. Daarnaast maken landen gebruik van een stoplichtsysteem, waarbij reizen zonder aanvullende maatregelen in beginsel vanaf ‘code geel’ mogelijk is. Nu de besmettingscijfers door heel de EU hard dalen, gaan steeds meer landen van code rood naar oranje of geel, waardoor reizen nog gemakkelijker wordt.
De Deltavariant van het coronavirus zou echter op korte termijn nog wel roet in het eten kunnen gooien. Zo hebben verschillende landen vliegverboden ingesteld voor vluchten van en naar het Verenigd Koninkrijk. Ook zijn onlangs door onder meer Duitsland strengere restricties ingesteld voor reizigers vanuit Portugal en Rusland. In het VK is de Deltamutatie inmiddels de dominante variant en leidt deze weliswaar tot een nieuwe piek in besmettingen, maar vooralsnog niet tot significant meer ziekenhuisopnames.
Vraag naar Europese luchtvaart
Air France-KLM-topman Ben Smith zei halverwege juni tijdens het Paris Air Forum “gezonde niveaus van capaciteit deze zomer in Europa en het binnenland van Frankrijk” te verwachten. Het concern rekent in het derde kwartaal op ongeveer 60 tot 65 procent van het aantal vluchten in 2019. Volgens de CEO plant Transavia deze zomer zelfs meer capaciteit dan in 2019. Smith zegt dat hij positief verrast is over hoe snel de vraag naar vakanties en vrienden- en familiebezoek terug is gekomen.
Ook Wizz Air-CEO Jozsef Varadi was tijdens datzelfde Forum positief. De low-costmaatschappij vliegt momenteel op 85 procent van het niveau van 2019. “We gaan over de 100 procent heen tijdens de piek van de zomer, de periode eind juli-augustus.” Volgens Varadi is het einde van de problemen voor de luchtvaart echter nog niet definitief aangebroken. “Ik hoop dat we in de komende zes tot twaalf maanden een duidelijk pad uit deze crisis zullen zien.”
Intercontinentaal
Op het gebied van intra-Europese vluchten zijn de maatschappijen – in ieder geval wat betreft de zomer – over het algemeen dus voorzichtig positief. Wat betreft intercontinentaal vliegen is momenteel nog veel onzeker. Het goede nieuws is dat het Europese inreisverbod voor reizigers uit de Verenigde Staten onlangs is opgeheven. Het inreisverbod geldt overigens ook niet voor onder meer Australië, Israël, Japan, Nieuw-Zeeland, Singapore, Zuid-Korea en Thailand. Veel van deze landen, met name de Verenigde Staten, Australië en Nieuw-Zeeland, zijn aan de andere kant nog niet geopend voor Europese reizigers.
Voor Europese luchtvaartmaatschappijen betekent dit dat de vluchten vanuit bijvoorbeeld de VS naar Europa rendabeler worden, maar dat de heenvluchten nog kostbaar blijven – al wordt een groot deel opgevangen door vrachtvervoer. Een definitieve opening van de Verenigde Staten laat vooralsnog op zich wachten, tot ergernis van de luchtvaartsector. “We zien geen enkele reden waarom de route VS-VK niet geopend kan worden, als je de succesvolle vaccinatiecampagnes in de twee landen bekijkt,” zei Luis Gallego, CEO van de International Airlines Group waar onder meer British Airways en Iberia onderdeel van uitmaken.
Lufthansa heeft de knoop al wel doorgehakt, en wil het volledige Amerikaanse routenetwerk in de tweede helft van juli hersteld hebben. “Is dat goed of juist niet?” vroeg CEO Carsten Spohr zich af tijdens het Paris Air Forum. “We gaan het zien. Als blijkt dat we het verkeerd hebben, zetten we de vliegtuigen weer uit de operatie.”
Hetzelfde geldt voor KLM, dat begin juni al aankondigde dat het netwerk aan bestemmingen in Noord-Amerika vrijwel terug is op het niveau van voor de coronacrisis. De vluchtfrequentie ligt nog wel een stuk lager, maar de bereikbaarheid is in ieder geval hoog. “Het is positief dat ons bestemmingennetwerk in Noord-Amerika weer vrijwel op het oude niveau terug is als je kijkt naar het aantal bestemmingen. Noord-Amerika is een belangrijke markt voor KLM. De band gaat ver terug, wat blijkt uit het feit dat we dit jaar al 75 jaar op New York vliegen. Hopelijk worden de reisrestricties voor de Verenigde Staten, Canada en Mexico binnenkort versoepeld en komen er snel meer mogelijkheden om weer op reis te gaan naar Noord-Amerika. Een internationaal geldend vaccinatiepaspoort zou daarbij zeer behulpzaam zijn,” aldus CEO Pieter Elbers.