Dames in de cockpit zijn nog altijd een uitzondering. Pilar Martin, een vrouwelijke piloot, scoorde duizenden likes op de sociale media. Zij maakt deel uit van ’43 Grupo’, een onderdeel van de Spaanse luchtmacht dat speciaal is opgericht voor brandbestrijding. Na 45 waterdroppings te hebben uitgevoerd poseerde Pilar Martin vanuit haar vliegtuig: “Missie voltooid”.
Honderden extreme bosbranden teisteren de wereld. Zelfs in Siberië dat een spreekwoordelijke bekendheid geniet vanwege de daar van oudsher heersende extreme kou, grijpt het vuur razendsnel om zich heen. Landen helpen elkaar om de vlammenzeeën te bestrijden. Zo stuurde Nederland twee helikopters naar Albanië, vanuit Frankrijk vertrokken twee blusvliegtuigen richting Italië, vanuit Cyprus naar Griekenland en vanuit Spanje naar Turkije.
Trots
Pilar Martin is een van de 27 piloten die duizenden liters water droppen boven de alles vernietigende vuurzee in de transcontinentale staat. De in Ankara gevestigde Spaanse ambassade deelde een foto van de vrouwelijke vlieger op het internet, vergezeld van de hashtags: ‘We zijn trots op je!’ en ‘Spanje met Turkije’. Niet veel later volgde een volgende tweet waarin Pilar Martin in relatie werd gebracht met Sabiha Gökçen, de eerste vrouwelijke piloot in Turkije, de eerste vrouwelijke gevechtspiloot ter wereld waarnaar in Istanbul een van de twee luchthavens is vernoemd. ‘Ze hoeft niet te worden geïntroduceerd, ze is wereldberoemd’, aldus de trotse melding.
Uitgekleed
Intussen zijn veel Turken woedend op president Recep Tayyip Erdoğan. Hij zou weinig doen om de branden te bestrijden. Erdoğan erkende vorige week dat de overheid niet beschikt over blusvliegtuigen, maar bleef stellig beweren dat de situatie ‘onder controle’ was. De kritiek richt zich met name op de situatie van de blusvliegtuigen. Terwijl het vuur zich razendsnel verspreidde, stond de Turkse vloot aan de grond op een luchthaven in Ankara, getuige de beelden die de nieuwszender Deutsche Welle Türkçe maakte van de gele toestellen van Canadair, de zogenaamde ‘Scoopers’. Deze machines zijn eigendom van de in 1925 door Atatürk opgerichte Türk Hava Kurumu, de THK. Sindsdien speelde deze Turkse burgerluchtvaartassociatie onder meer een belangrijke rol bij de bestrijding van bosbranden. Enkele jaren geleden stuurde de THK hiervoor nog machines naar buurlanden. Maar in 2019 kwam de associatie onder toezicht te staan van het Ministerie van Landbouw en Bos.
Volgens minister Bekir Pakdemirli werd de THK inefficiënt gerund en was er sprake van malversaties. Soner Çağaptay, directeur van het Turkse onderzoeksprogramma van het Washington Institute for Near East Policy, stelt in een tweet dat de THK donaties verzamelde om vliegtuigen te kopen om de branden te bestrijden maar dat Erdoğan de organisatie heeft uitgekleed zodat religieuze broederschappen de donaties kunnen innen. Pakdemerli beweert dat de toestellen verouderd zijn. Een voormalig THK-piloot bestrijdt dit: ‘Als vliegtuigen goed zijn onderhouden en worden gevlogen door een goed getrainde bemanning, kunnen ze nog steeds een belangrijke rol spelen bij brandbestrijdingsoperaties.’
Piloot: de hand reiken
Afşin Yurdakul, een Turkse journalist, nam met instemming van de Madrid-ambassadeur Burak Akçapar, contact op met Pilar Martin. Zij vroeg onder meer naar de samenwerking met de Turkse teams. ‘Hemos venido a este mundo como hermanos, caminemos, pues, dándonos la mano y uno delante de otro’, luidde het antwoord van de Spaanse piloot. Ofwel: ‘We zijn als broers naar deze wereld gekomen, dus kunnen we elkaar filmen, de hand reiken en aankijken.’