Sinds de introductie in 1958 heeft de Boeing 707 al vele rollen vervuld. Van passagierstoestel tot tankvliegtuig, de 707 heeft het allemaal gedaan. Één versie van de Boeing is wel heel opmerkelijk. De Boeing 707 Phalcon is een speciaal gemodificeerd toestel, waarvan er slechts drie gebouwd zijn. Maar waarom heeft het toestel zo’n bijzondere vorm?
Phalcon
Het Phalcon-systeem is een speciaal radarsysteem dat op verschillende toestellen gemonteerd kan worden. Het systeem wordt vaak gebruikt voor speciale AEW&C missies. Deze Airborne Early Warning and Control is speciaal ontworpen om afgeschoten projectielen op lange afstand te detecteren. Er kunnen honderd verschillende doelwitten tegelijkertijd in de gaten worden gehouden. Deze doelwitten (projectielen en vliegtuigen) kunnen worden gedetecteerd op een afstand van driehonderdzeventig kilometer, maar het systeem kan nog veel meer dan dat. Naast de verschillende functies wordt het toestel ook gebruikt als ‘commandocentrale’ voor verschillende vliegtuigen. Het is ontwikkeld door ELTA, een Israëlisch bedrijf gespecialiseerd in radar en defensie-electronica.
Radar
Om de vliegtuigen en andere doelwitten te detecteren maakt Phalcon gebruik van zes panelen die op verschillende plekken op het toestel zijn gemonteerd. De grote panelen zorgen ervoor dat er een paar cruciale modificaties nodig waren om deze in en aan de Boeing 707 te monteren. Vooral de voorkant van het vliegtuig is flink aangepast. Zo is er een bijzonder grote neus ontworpen om de radarpanelen te huisvesten. Bij andere vliegtuigen zoals de E-3 ‘AWACS’, wordt de radar vaak op de bovenkant van het toestel gemonteerd in een ‘radarschotel’. In vergelijking met een ronddraaiende radarschotel, heeft het type radar van de Phalcon bepaalde voordelen. Het is een Active Electronically Scanned Array (AESA)-radar, waarvan de panelen elke twee tot vier seconden een update geven. Een roterende radarschotel op de bovenkant van het toestel geeft maar één update per twintig tot veertig seconden. Door de grote neus zeggen sommige mensen gekscherend dat de Boeing gestoken is door een bij.
Gebruikers
Het is een zeldzaam vliegtuig om te zien vliegen, er zijn slechts drie toestellen operationeel. De Chileense luchtmacht beschikt over één Phalcon 707, in Chili aangeduid als de ‘Condor’. De Israëlische luchtmacht beschikt over twee Phalcon 707’s. Het eerste toestel werd geïntroduceerd begin 1994. Ze zijn nog steeds operationeel. Hoelang de oude Boeings nog ingezet zullen worden, zal in de aankomende jaren duidelijk worden. Israël heeft het Phalcon-radarsysteem ook verkocht aan India, waar het is ingebouwd in een Ilyushin Il-76.
Snoopy
Overigens is de Phalcon niet de eerste 707 met zo’n opvallend grote neus. In de jaren zestig ontwikkelde het Amerikaanse Ministerie van Defensie samen met NASA de EC-135N om ruimtevaartuigen van het Apollo-programma vanuit de lucht te kunnen volgen. In de grote neuskoepel bevond zich een radarschotel van ruim twee meter doorsnede. De vliegtuigen kregen vanwege de grote neus de bijnaam ‘Snoopy’. Na de beëindiging van de Apollo-ruimtevluchten halverwege de jaren zeventig ondergingen de acht EC-135’s een moderniseringsprogramma. Vervolgens werden de toestellen onder meer gebruikt voor het monitoren van testvluchten met kruisraketten. In de jaren tachtig werden nog eens acht Boeing 707’s van American Airlines overgenomen, om te worden omgebouwd tot EC-18B. Deze hadden eenzelfde radarneus, maar een grotere vrachtcapaciteit. Met de komst van steeds betere satellieten werden vliegtuigen als de EC-135 en EC-18 steeds minder nodig. De laatste EC-135 werd eind 2000 naar het USAF museum in Dayton, Ohio overgebracht.