Historisch besef: de KL641 naar New York | Column Jan

Er was een tijd dat er voor een KLM-er-in-hart-en-nieren maar één echt vluchtnummer was: de KL641. Naar New York. In de winter vertrek om 13.15 uur en in de zomer om 14.15 uur. Afgezien van wat gefröbel met wat minuten voor- of achterwaarts, bij een nieuwe dienstregeling, is dat wel zo’n beetje waar we elk jaar op kunnen vertrouwen.

Na het opstarten van je computer in de vertrekhal tikte je deze vlucht meestal als eerste in, ‘om de boel op gang te krijgen’. Voor de intimi: Displaykl641slashdatumslashamsdisplaydeukjei. Dat laatste stukje kwam voort uit de @-knop, die op de oude toetsenborden als een knop-met-een-deuk uitgevoerd was, zodat je hem gemakkelijk kon herkennen.

Waarom iedereen die vlucht steeds maar weer als eerste ophaalde was niet duidelijk. Je kon namelijk elke andere vlucht ook nemen. Toch heb ik nog steeds die tic en vast velen met mij. Ook in de inmiddels nieuwe systemen is de zoektocht naar de 641 waar ik het eerst op uit wil komen. Gelukkig, voor ons, heeft KLM besloten dit vluchtnummer zelfs na grote reorganisaties te handhaven.

Vreemd is dat je dit soort riedeltjes niet meer uit je systeem krijgt. Ze zijn buitengewoon hardnekkig. Dat is de reden dat ik de dienstregeling van 1984 vrijwel foutloos kan opdreunen, vergezeld van alle telefoonnummers van alle afdelingen, maar heb ik acute inburgeringsproblemen met de huidige 4-cijferige dienstregeling die toch inmiddels ook al weer tientallen jaren gebruikt wordt.

Dat ik niet de enige ben die een warme relatie heeft met de KL641 bleek tijdens de stress die ontstond tijdens Nine-Eleven. Iedereen was op zoek naar alle vluchten, die op dat moment onderweg waren naar de bestemmingen die wij onze klanten beloofd hadden. Met alle vluchten werd contact gelegd of de captains namen contact op met ons om te vertellen naar welke plaats zij uitgeweken waren. Daardoor hadden we vrij snel overzicht waar iedereen was of van plan was naar toe te gaan.

En dus.. werd er ook hard gezocht naar de KL641. Een lichte paniek brak uit. De vlucht was niet te vinden, er was nog geen Flightradar24 en de bestemming was ook al niet geruststellend: New York. Het zou toch niet…? Er was toch geen….?

Het duurde mij te lang. Er moest een verklaring zijn, anders dan datgene waar we allemaal op dat moment aan dachten. En opeens ging het licht aan. In verband met capaciteitstekorten had KLM besloten KL641 in deze periode uit te laten uitvoeren voeren door onze partner Northwest Airlines, onder een ander vluchtnummer. En dus waren we op zoek naar de KL641 terwijl de NW041 voor ons aan het vliegen was en inmiddels veilig en wel in Gander geland was. Omdat we dachten dat we het wisten, zaten we dus faliekant fout.

Een verstandig besluit volgde het jaar daarop: De KL641 hoort naar JFK te vliegen. Punt. Dat lijkt veilig. Toch blijkt hier ook iets anders uit. Het is gevaarlijk uit te blijven gaan van zogenaamd vaste waarden.

Ons geheugen is een raar dingetje in dit verband. Doordat we iets een keer meemaken denken we dat het altijd zo is. En gaat die ene waarheid voor het leven lang door als het enige juiste. Want je hebt het immers zelf meegemaakt. En zonder te checken blijf je dit geloven.  Daarmee zit je in een dilemma: hou ik alle info bij het oude, zodat ik geen aannames hoef te doen, of verander ik continu alles, zodat ik wel móet zoeken naar de waarheid van de dag. Omdat de wereld  constant verandert is het antwoord hierop gemakkelijk.

Die aannames, hè, al wordt daar nog zo vaak voor gewaarschuwd, zijn desastreus voor een goede bedrijfsvoering en al helemaal in de vliegwereld. De Engelsen hebben er een ferme uitspraak over gemaakt. “Assumption is the mother of all f…-ups”. En daarmee een groot risico. Toch hoor ik de hele dag om mij heen “Ik ga ervan uit dat…” “Ik neem aan dat…” “Volgens mij is het zo dat…”. En maar zelden worden dat gevolgd door de melding: “Ik ga het even na” , “Ik weet het zeker” of “Ik bel nog even terug”. 

Omdat ons geheugen denkt te weten waar het over gaat, checken we vooral heel veel niet. De huidige vliegbeperkingen schudden ons wederom wakker. KL843 bestaat wel, maar gaat niet naar Melbourne en Sydney. Missende passagiers komen niet altijd later opdagen, de ochtendspits is niet altijd op dezelfde tijd en klanten uit Lagos en Accra gaan niet voor 80% door naar Londen Heathrow.

Onze piloten bannen die aannames vrijwel volledig uit door een beproefd hulpmiddel. De checklist. Ondanks dat zij als geen ander weten hoe ze moeten vliegen lopen ze toch altijd weer die checklist af.: “Heb ik het landingsgestel ingetrokken?” “Is de cockpitdeur dicht”? “Is er brandstof aan boord?” En zetten vervolgens een vink bij elk item op de lijst.

Zouden wij, grondmensen, ook eens moeten doen. Scheelt in de auto op vakantie  een hoop gezeur : “Jij zou de kinderen toch meenemen?” “Waar is de nagelschaar?” “Ligt moeder wel veilig in de skibox?”

Jan Morren

De nieuwe Bose A30-pilotenheadset: beter dan ooit?

Bestel nu in de webshop van Bose Aviation!