Onverwachte meerwaarde van KLM: Virtual Reality

Ik geef gas. Als een volleerde driver draai ik mijn stuur van links naar rechts. Grote, blauwe KLM-toestellen staan geparkeerd op het platform van Schiphol.

Op snelheid manoeuvreer ik mezelf tussen al dat prachtige blauws door. Scherpe bocht naar rechts, omhoogkijkend naar de cockpit, terwijl ik ondertussen de correcte afstand probeer te bewaren tot het toestel. Ik draai mijn hoofd, kijk snel nog even naar achter om te checken of er verkeer aankomt, maar dat is niet het geval. Gas op die plank! ‘Whoohoooo!! Goooo!!’ Het bruist in mij. Hoe vet, hoe cool dat ik hier tussen al dat vliegende verkeer mijn eigen blauwe KLM-auto mag besturen! Wat een geluksvogel ben ik toch….

Ineens is het donker. De lampen op Schiphol gaan aan en er is mist. Ik zie bijna geen hand voor ogen en neem gas terug. ‘Zullen we het dan nu maar afronden?’ Ik hoor een stem vanuit een parallelle wereld mij terugroepen naar de werkelijkheid. ‘Nee!’, roept iets in mij. ‘Laat me nog heel even spelen! Nog heel even opladen! Nog eventjes genieten…..’

Ik ben vandaag te gast bij de Virtual Reality-afdeling van de KLM. Eerlijk is eerlijk, mijn ‘korte’ kennismaking met Chris Koomen, Virtual Reality- specialist en grondlegger van VR bij KLM, duurt nu al een kleine drie uur. Hij heeft mij te pakken in zijn wereld, terwijl hij niet kon weten dat ik, eenmaal enthousiast, niet snel loslaat. Ik heb net al in de cabine met halon een brandje geblust. Tegelijkertijd heb ik geprobeerd een passagier tot rust te brengen, toen die kuchend en boos mijn kant op kwam. Ik heb kollosale fouten gemaakt in mijn benadering. Ik merk het: ik ben er al even ‘uit’.

Voor het eerst in mijn leven heb ik ook een aviobridge mogen aansluiten bij het vliegtuig. Sommige van de lezers halen hier misschien hun schouders bij op en zullen denken: wat is daar nou boeiend aan? Maar het is de sfeer. Met een bril op mijn hoofd, waan ik mij oprecht ín de brug. Ik kijk door het zijraampje en zie het toestel, de raampjes, de wing, het logo van de KLM op de staart. Ik kijk door de brug naar achteren, ik voel bijna de koude van een vroege ochtendwind door de brug heen gaan en ik verwacht elk moment een stroom aan passagiers of (misschien nog wel leuker) mijn crew die zich bij mij zal voegen voor nieuwe avonturen.

Ik sta op Schiphol-oost in het kantoor van Chris Koomen, VR- specialist bij KLM, maar ik ben van de wereld, uit deze wereld, in een nieuwe wereld waarin letterlijk alles mogelijk is. Met een zucht geef ik de witte bril met de blauwe KLM-letters terug aan Chris. Wat was dit vet….en verontrustend tegelijkertijd. Deze realiteit, die geen realiteit is. Mijn lichaam beweegt zich op wat mijn brein denkt te detecteren. Maar wat mijn brein ziet, is er eigenlijk niet. Toch buk ik, loop ik, voel ik de adrenaline door mijn lijf heen schieten wanneer er actie te vinden is. In deze Virtual Reality wereld waande ik me oprecht terug bij de KLM.

Chris, die al met VR werkt sinds 1996, ziet dit keer op keer gebeuren. Hij is een expert op dit gebied. Of is hij inmiddels ook een expert geworden in het lezen van lichaamstaal? Want in een VR- wereld, waarin alles tot leven komt binnen een illusie, verhaalt het lichaam nog steeds de waarheid. Nu ben ik een open boek, dus lijkt me dat geen hogere wiskunde. Met rode vlekken in mijn nek, een licht trillende rechterhand (want, oh jee….fouten maken en daardoor afgaan, mag natuurlijk niet) en mijn voeten stevig op de grond, valt er heel wat te analyseren, dunkt me. Maar Chris stelt gerust: VR geeft -als geen andere plek- dé veilige omgeving waar fouten gemaakt mógen worden.

Terug in de werkelijkheid kijken we samen vanuit het raam in zijn kantoor op Schiphol-Oost naar opstijgende blauwe vliegtuigen. Daar is het allemaal om begonnen. Bij Engineering & Maintenance leerde Chris hoe belangrijk het is om fouten te mogen maken. Maar nog meer, hoe belangrijk het is wanneer je fouten maakt, die te herstellen: zonder concessies te doen, zonder op te geven en met een enorm doorzettingsvermogen. Verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen acties, je eigen nalatigheid, je menselijkheid als het ware. ‘Tsjoh’, denk ik, ‘daar zouden een boel mensen op hooggeplaatste posities nog van kunnen leren’.

‘Leg je niet neer bij iets wat niet lukt’, vertelt Chris. Wanneer ik hem vraag naar zijn verleden, vertelt hij over het niet mee kunnen komen binnen het onderwijssysteem. Hoe hij als kind op een school zat voor moeilijk lerende kinderen en later op het MBO zijn plek maar niet kon vinden. Dat hij, als autodidact, openstaat voor prikkels waarvan andere mensen geen weet hebben, maar waar hij met een enorme zucht naar kennis en met een wil om meer te willen zien dan wat het oog in eerste instantie laat zien, zich in wil zetten voor andere mensen. Want wat zien we nu eigenlijk écht in deze wereld? En hoe verwerken we wat we zien in ons brein, in ons denken en in de keuzes die we op dagelijkse basis maken? Iets om wakker van te liggen….

Chris zit tegenover mij. De woorden bijzonder intelligent, gedreven, inschattend en empathisch komen in mij op. Een man met visie en ambitie, want in een wereld van onbegrensde VR-mogelijkheden wil hij de allergrootste trainingsruimte ter wereld op zetten. Een trainingsruimte voor iedereen, of je nu hoog- of laagopgeleid bent, of je van een theoretisch kader houdt of lekker praktisch ingesteld bent. En ik geloof hem.

Omdat je juist in de VR- wereld complete gedragsveranderingen kan creëren. Een wereld van inclusie kan neerzetten. Omdat er in de werkelijke wereld nog steeds op dagelijkse basis fouten gemaakt worden zoals bijvoorbeeld de aanname dat ‘van waarde zijn’ en opleidingsniveau aan elkaar gekoppeld zouden zijn. Deze fouten mogen niet standhouden. Maar wat een verantwoordelijkheid! Hoewel ik graag het goede in de mens wil zien en daarin wil blijven geloven, bedenk ik me ook dat VR in de verkeerde handen een verkeerde kant op kan gaan. Welke droom breng je tot leven?

De droom van Chris is helder: VR moet gaan verbinden. Het moet ont-schotten, ons allemaal van ons eilandjes-denken gaan afbrengen, onze (onterechte) aannames over elkaar gaan parkeren. Hoe? Door gedragsverandering. Door VR in te zetten in alle lagen, van bestuur tot aan de werkvloer en door letterlijk bij elkaar in de keuken te gaan kijken. Door van elkaar te leren, omdát we van elkaar moeten, mogen en kunnen leren. Door terug te geven aan de gemeenschap.

Met gepaste trots mag ik daarom schrijven dat vanaf 11 november twee MBO-instanties onder de vleugels van de VR-afdeling van KLM zijn gestart met het trainen van hun MBO-studenten in de luchtvaartdienstverlening. Een gouden take-off als je het mij vraagt, want ik heb binnen het MBO bij zowel de docenten als de studenten een enorme bevlogenheid, gedrevenheid en verbinding mogen ervaren.

Ik weet ook dat die bevlogenheid er eveneens is bij het HBO en de universiteiten. Bij onze jeugd. Ik hoop daarom dat zij zullen volgen, dus: dat we samen zullen gaan voor een verandering in ons gedrag, een verandering in ons denken, dus ook in onze aannames over elkaar.

KLM, wat een mooie rol ligt daar voor jou weggelegd in de nabije toekomst…..VR is de toekomst! En die toekomst is nú!