Op 1 mei 1960 werd CIA-piloot Francis Gary Powers met zijn Lockheed U-2-spionagevliegtuig neergeschoten bij Sverdlovsk in de toenmalige Sovjet-Unie. Een ongekend politiek drama in de Koude Oorlog waarmee de naam van de U-2 als uitvoeder van clandestiene operaties voorgoed was gevestigd. Journalist Dick van der Aart is in de geschiedenis van het toestel gedoken met als resultaat het uiterst informatieve boek ‘U-2 Hoogvlieger met geheimen’. Hij bestudeerde daarvoor honderden recent vrijgegeven top secret-documenten.
Verdoezelen
Het verkenningsvliegtuig U-2 werd ontworpen door Kelly Johnson van Lockheed Skunk Works. Het toestel was gebaseerd op de Starfighter en kreeg aanvankelijk de aanduiding CL-282. Om de ware taak van de hoogvlieger te verdoezelen veranderde de naam nog voor de eerste vlucht in U-2. De luchtdoop vond plaats in 1955. De U-2 kreeg vleugels met een enorme spanwijdte en kon vliegen op een hoogte van ruim 21 kilometer. In het begin was het spionagetoestel onbereikbaar voor Russische afweerraketten. Het vliegtuig is nog altijd in dienst bij de Amerikanen, al is het in de loop der jaren wel flink gemodificeerd. In de jaren tachtig heette het spionagevliegtuig tijdelijk TR-1.
Dekmantel
De Lockheed U-2 is bij de Amerikanen in dienst geweest bij verschillende organisaties, zoals de CIA, NACA/NASA en de Amerikaanse luchtmacht. In de Koude Oorlog werden onder een dekmantel clandestiene vluchten uitgevoerd boven de Sovjet-Unie, China, Cuba, Noord-Korea, Indonesië, het Midden Oosten en andere landen. Bijzonder is dat het vliegtuig met zijn grote spanwijdte ook vanaf vliegdekschepen heeft gevlogen.
Lezenswaardig
Dick van der Aart is journalist en auteur van verscheidene Nederlandse en Engelse boeken en een groot aantal artikelen over luchtspionage en inlichtingenoperaties tijdens de Koude Oorlog. Zeer lezenswaardig zijn ook zijn boeken ‘MiG’s op de vlucht’ over vliegtuigdeserteurs in de Koude Oorlog en ‘De spionnen van Aeroflot’ over de spionagevluchten van de Russische luchtvaartmaatschappij. Van der Aart was coördinator buitenland en eindredacteur van het NOS Journaal en defensiemedewerker van NRC Handelsblad. Sinds 1991 is hij lid van de Netherlands Intelligence Studies Association.
Research
De paperback ‘U-2 Hoogvlieger met geheimen’ moet het niet van zijn vormgeving hebben. Die is recht toe recht aan. Des te interessanter zijn echter de inhoud en de ruim 130 foto’s en illustraties. Van der Aart neemt de lezer in een prettig leesbare stijl mee in de roemruchte historie van de U-2. Uitmuntende research heeft geleid tot een kijkje achter de schermen van de list en bedrog-acties van de Amerikanen in de Koude Oorlog. Met als middelpunt het wel haast mythologische toestel uit de Lockheed-stal. Een voortreffelijk boek om de kerstvakantie of lockdown mee door te komen!
Naar aanleiding van:
- U-2 Hoogvlieger met geheimen, door Dick van der Aart
- Uitgeverij Brave New Books
- 214 pagina’s, ruim 130 zwart-wit foto’s en illustraties
- Prijs: 24,50 euro
Verschillend
VWO